Lise Öğrencilerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonlarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 40 - 53, 21.10.2023

Tahir Volkan Aslan

https://doi.org/10.55142/jogser.1355621

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Mersin merkez ilçelerindeki liselerde öğrenim gören öğrenciler oluştururken, örneklemini ise bu liselerde öğrenimine devam eden 407 erkek ve kadın öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak Demir ve Cicioğlu (2018) tarafından geliştirilen Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ)” ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın veri analizinde SPSS paket programı kullanılmış olup veriler normal dağılım gösterdiği için ikili karşılaştırmalar Independent sample (t-test), çoklu karşılaştırmalar tek yönlü varyans analizi ANOVA testi ile analiz edilmiştir. Gruplar arasındaki farkın kaynağını belirlemek için ise post-hoc testlerden ‘’Tukey testi’’ kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmada cinsiyet, sınıf, lise türü, haftalık fiziksel aktivite seviyesi, düzenli spor yapma ve spor kulübünde oynama değişkenlerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir (p<0.05).Sonuç olarak erkeklerin, alt sınıf öğrencilerinin ve egzersize daha fazla vakit ayıran grupların fiziksel aktiviteye katılım motivasyonlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla fiziksel aktiviteye katılım sürelerinin artırılmasının hem adölesan dönemde gençlerin fiziksel ve sosyal gelişimlerine önemli katkılar sağlayacağı hem de birçok sağlık probleminin önüne geçerek daha sağlıklı bir yaşam sürme olasılığını artıracağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Aktivite, Egzersiz, Lise Öğrencileri, Motivasyon

Etik Beyan

Çalışmaya ait etik kurul raporu (26.04.2023/49) ektedir.

Kaynakça

• Armstrong, S., Wong, C. A., Perrin, E., Page, S., Sibley, L., ve Skinner, A. (2018). Association of physical activity with income, race/ethnicity, and sex among adolescents and young adults in the United States: findings from the National Health and Nutrition Examination Survey, 2007-2016. Jama Pediatrics, 172(8), 732-740.
• Abreu, S., Santos, R., Moreira, C., Santos, P.C., Mota, J. ve Moreira,P. (2013). Food Consumption, Physical Activity, And Socio-Economic Status Related To BMI, Waist Circumference, And Waist-To-Height Ratio İn Adolescents. Public Health Nutrition: 17(8), 1834–1849.
• Baker, J. L., Olsen, L. W., ve Sørensen, T. I. (2007). Childhood body-mass index and the risk of coronary heart disease in adulthood. New England journal of medicine, 357(23), 2329-2337.
• Barnett L.M., Morgan P.J. ve Van Beurden E. (2008). Perceived sports competence mediates the relationship between childhood motor skill proficiency and adolescent physical activity and fitness: a longitudinal assessment. Int J Behav Nutr Phys Act, 5:40.
• Bebiş, H., Akpunar, D., Özdemir, S. ve Kılıç, S. (2015). Bir Ortaöğretim Okulundaki Adölesanların Sağlığı Geliştirme Davranışlarının İncelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi;57: 129-135.
• Beins BC, McCarthy MA. (2012). Research Methods and Statistics. New Jersey: Pearson Education, Inc., p.149-71.
• Boreham C., Robson P.J. ve Gallagher AM, et al. (2004). Tracking of physical activity, fitness, body composition and diet from adolescence to young adulthood: The Young Hearts Project, Northern Ireland. Int J Behav Nutr Phys Act., 1:14.
• Brosnahan, J., Steffen, L.M., Lytle, L., Patterson, J. ve Boostrom, A. (2004). The relation between physical activity and mental health among Hispanic and non-Hispanic white adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med, 158, 818-23.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F.(2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Caroli M., Argentieri L. ve Cardone M. (2004). Role of television in childhood obesity prevention. Int J Obes Relat Metab Disord, 28(Suppl 3): S104–8.
• Caspersen CJ, Powell K.E., ve Christenson GM (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research Public Health Rep, 100, pp. 126-131.
• Chen S, Ho Wky ve Ahmed MD (2020). Physical activity and its relationship with life satisfaction among middle school students: a cross-culture study. Sustainability. 12:6932. 10.3390
• Chen S.T. ve Yan J. (2020). Prevalence and selected sociodemographics of movement behaviors in schoolchildren from low-and middle-income families in Nanjing, China: a cross-sectional questionnaire survey. Children. 7:13. 10.3390/children7020013
• Cho O. (2020). Impact of Physical Education on Changes in Students’ Emotional Competence: A Meta-analysis. Int. J. Sport. Med;41:985–993.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Cohen J. (1992). Statistical Power Analysis. Current Directions in Psychological Science, 1(3):98- 101.
• Çakır, E. (2019). Lise Öğrencilerinin Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonları İle Vücut Kitle İndeksi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1-A), 30-39.
• Çetinkaya, A., Tayhan, A., Özmen, D., Uyar, F. ve Büyük Şahin, D. (2017). Beden Kitle İndeksleri ve Beden Algılarına Göre Adölesanların Yaşam Biçimlerinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,20:3.
• Daniels S.R., Jacobson M.S. ve McCrindle B.W. (2009). American Heart Association Childhood Obesity Research Summit Report. Circulation 2009;119:e489–517.
• Demir, G. T. ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Motivation Scale For Participation in Physical Activity (MSPPA): A Study Of Validity and Reliability. Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2479-2492.
• Donaldson L. Annual report of the Chief Medical Officer 2010. London: DH, 2009.
• Duncan SC., Duncan TE. ve Strycker LA, et al.(2007). A cohort-sequential latent growth model of physical activity from ages 12 to 17 years Ann Behav Med, 33 (2007), pp. 80-89.
• Fan, X. ve Cao, Z. B. (2017). Physical activity among Chinese school-aged children: National prevalence estimates from the 2016 physical activity and fitness in China—The youth study. Journal of sport and health science, 6(4), 388- 394.
• Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh, analyzing and understanding data. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Hesketh K, Wake M. ve Graham M, et al. (2007). Stability of television viewing and electronic game/computer use in a prospective cohort study of Australian children: relationship with body mass index. Int J Behav Nutr Phys Act, 4:60.
• Hills AP, King NA. ve Armstrong TP (2007). The contribution of physical activity and sedentary behaviors to the growth and development of children and adolescents: implications for overweight and obesity. Sports Med, 37:533–45.
• Hills AP, Okely AD. ve Baur LA. (2010). Addressing childhood obesity through increased physical activity. Nat Rev Endocrinol, 6:543–9.
• Janssen I., Katzmarzyk PT. ve Boyce WF, et al.(2004). Overweight and obesity in Canadian adolescents and their associations with dietary habits and physical activity patterns. J Adolesc Health, 35:360–7.
• Kaplan K. (2016). Serbest Zaman Egzersiz Katılımı, Öznel İyi Oluş, Öz-Yeterlik: Lise Öğrencileri Üzerinde Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Karaca, A., Ergen, E. ve Konuç, Z. (2000). Fiziksel aktivite değerlendirme anketi (fada) geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 11(1- 4), 17-28.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi
• Kirkcaldy, B. D., Shephard, R. J., ve Siefen, R. G. (2002). The relationship between physical activity and self-image and problem behavior among adolescents. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 37(11), 544-550.
• Kimm S.Y., N.W. Glynn, A.M. ve Kriska, et al. (2002). The decline in physical activity in black girls and white girls during Adolescence N Engl J Med, 347, pp. 709-715.
• Kumar B., Robinson R., Till S. (2015). Physical activity and health in adolescence. Clin Med (Lond);15(3):267-72.
• Lee I.M., Shiroma E.J. ve Lobelo F, et al. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy. Lancet;380:219–9.
• Lopes, V. P., Vasques, C., Maia, J. A., ve Ferreira, J. C. V. (2007). Habitual physical activity levels in childhood and adolescence are assessed with accelerometry. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 217-222.
• Li J, Huang Z, Si W ve Shao T. (2022). The Effects of Physical Activity on Positive Emotions in Children and Adolescents: A Systematic Review and Meta-Analysis Int J Environ Res Public Health. 30;19(21):14185.
• LudwigDS ve Pollack HA. (2009). Obesity and the economy: from crisis to opportunity. JAMA;301:533–5.
• Mamun A.A., Hayatbakhsh M.R. ve O’Callaghan M. (2009). Early overweight and pubertal maturation – pathways of association with young adults’ overweight: a longitudinal study. Int J Obes (Lond);33:14 –20.
• McMurray R.G., J.S. Harrell, S.I. ve Bangdiwala (2003). Tracking of physical activity and aerobic power from childhood through adolescence Med Sci Sports Exerc, 35, pp. 1914-1922.
• Meliha, U., Yurdadön, Ü., İmamoğlu, O., Musa, Ç. O. N., Çavuşoğlu, G. ve Taşmektepligil, M. Y. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Sportif Etkinliklere Katılma ve Fiziksel Aktiviteden Hoşlanma Durumlarının Belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 38-52.
• Ortega FB, Artero EG ve Ruiz JR, et al. (2011). Physical fitness levels among European adolescents: the HELENA study. Br J Sports Med;45:20–9.
• Önsüz, M. F., Zengin, Z., Özkan, M., Şahin, H., Gedikoğlu, S. ve Erseven S. (2011). Sakarya’da Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Obezite ve Hipertansiyonun Değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 1(3), 86-92.
• Özsoy S, ve Özsoy G. (2013). Eğitim Araştırmalarında Etki Büyüklüğü Raporlanması. İlköğretim Online 12(2):334-46.
• Penedo F.J., ve Dahn J.R. (2005). Exercise and well-being: A review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Curr. Opin. Psychiatry, 18:1891–1893.
• Proctor CL, Linley PA ve Maltby J. (2009). Youth Life Satisfaction: A Review of the Literature. J Happiness Stud. 10:583–630. 10.1007/s10902-008-9110-9.
• Pyle, S. ve Poston, C. (2006). Fighting An Epidemic: The Role of Schools in Reducing Childhood Obesity. Psychology in the Schools, 43(3):361-376.
• Rodriguez-Ayllon M, Cadenas-Sánchez C, Estévez-López F, Muñoz NE, Mora-Gonzalez J, Migueles JH, et al.. (2019). Role of physical activity and sedentary behavior in the mental health of preschoolers, children, and adolescents: a systematic review and meta-analysis. Sports Med. 49:1383–410. 10.1007/s40279-019-01099-5
• Ruiz J, Castro-Pinero J ve Arteo EG (2009). Predictive validity of health-related fitness in youth: a systematic review. Br J Sports Med;43:909–23.
• Sağlık Bakanlığı (2008). Ergenlerde sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam. Ankara: Klasmat.
• Sallis J.F. (1993). Epidemiology of physical activity and fitness in children and adolescents Crit Rev Food Sci Nutr, 33, pp. 403-408.
• Shen H, Yan J, Hong JT, Clark C, Yang XN ve Liu Y, et al..(2020). Prevalence of physical activity and sedentary behavior among Chinese children and adolescents: variations, gaps, and recommendations. Int J Environ Res Public Health. (2020) 17:3066. 10.3390/ijerph17093066
• Shi C, Yan J, Wang L ve Shen H. (2022). Exploring the self-reported physical fitness and self-rated health, mental health disorders, and body satisfaction among Chinese adolescents: a cross-sectional study. Front Psychol:13. 10.3389/fpsyg.2022.1003231
• Singerland, M., Oomen, J., ve Borghouts, L. (2011). Physical activity levels during Dutch primary and secondary school physical education. European Journal of Sport Science, 11(4), 249-257.
• Singh A.S., Mulder C. ve Twisk JW. et al. (2008).Tracking of childhood overweight into adulthood: a systematic review of the literature. Obes Rev;9:474 –88.
• Strong W.B., Malina RM ve Blimkie CJ. et al.(2005). Evidence-based physical activity for school-age youth. J Pediatr;146:732–7.
• Sui X., LaMonte MJ, ve Laditka JN, et al. (2007). Cardiorespiratory fitness and adiposity as mortality predictors in older adults. JAMA;298(21):2507‐2516.
• Sümbüloğlu K. ve Sümbüloğlu V. (2009). Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, Ankara.
• Telama R, Yang X, Leskinen E, Kankaanpää A, Hirvensalo M, ve Tammelin T., et al.(2014). Tracking of physical activity from early childhood through youth into adulthood Med Sci Sports Exerc, 46, pp. 955-962.
• Valois R.F., Zullig KJ, Huebner ES, ve Drane JW. (2004). Physical activity behaviors and perceived life satisfaction among public high school adolescents. J School Health. 74:59–65.
• Vandewater E.A., Shim M.S. ve Caplovitz A.G. (2004). Linking obesity and activity level with children’s television and video game use. J Adolesc;27:71– 85.
• Van Mechelen W., Twisk J.W., ve Post G.B. (2000). Physical activity of young people: the Amsterdam Longitudinal Growth and Health Study Med Sci Sports Exerc, 32, pp. 1610-1616.
• VennA.J., Thomson R.J. ve Schmidt M.D. (1985). Overweight and obesity from childhood to adulthood: a follow-up of participants in the 1985 Australian Schools Health and Fitness Survey. Med J Aust;186:458– 60.
• Warburton D.E. ve Bredin S.S. (2017). Health benefits of physical activity: a systematic review of current systematic reviews Curr Opin Cardiol, 32, pp. 541-556.
• World Health Organization. (2010). Global Recommendations for Physical Activity and Health. Geneva: WHO. Zeybek, Ç.A. ve Aydın, A. (2002). Çocukluk Çağı Obezitesi. Klinik Çocuk Forumu, 2:24-29. Zullig K.J. ve White R.J. (2011). Physical activity, life satisfaction, and self-rated health of middle school students. Appl Res Qual Life. 6:277–89. 10.1007/s11482-010-9129-z.