Kadın Kahramanın Yolculuğu Modeli Bağlamında Kuzuların Sessizliği Filmi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 78 - 91, 30.05.2021

Ahmet Haluk Manav

https://doi.org/10.53048/johass.911880

Öz

Sinema, sanat ve endüstri olma özelliğini birlikte taşıdığı için tür filmleri sinemanın başlangıcından beri var olmaya türler ise evrim geçirmeye devam etmiş ve zaman içerisinde farklı film türlerinin birbiriyle etkileşimiyle de sinema tarihinde melez türler belirebilmiştir. Türlerin sinemada zamanla çeşitlenmesini anımsatan bir şekilde geleneksel olarak yayılan ve farklı toplumlarda biçim değiştirebilen mitoslar da çeşitlenirler. Ancak Amerikalı bir edebiyat profesörü olan Joseph Campbell, Kahraman’ın Sonsuz Yolculuğu kitabında bahsettiği ve James Joyce’un Finnegans Wake adlı eserinden ödünç almış olduğu “monomitos” kavramı ile tüm mitosların, tek ve aynı öykünün değişik görünümleri olduğununu belirtmiştir. Campbell’ın söz konusu geleneksel erkek kahraman monomit modelini yeniden şekillendiren Maureen Murdock ise 1990 yılı basımlı The Heroine’s Journey isimli kitabında Kadın Kahramanın Yolculuğu modelini kurmuştur. Bu çalışmada bir gerilim ve modern kara film melezi örneği olduğu araştırmadan elde edilen bulgularla ortaya konulmuş olan ve Jonathan Demme’nin yönetmiş olduğu derinlikli işlenmiş bir baş kadın karaktere sahip Kuzuların Sessizliği filmi örneklem olarak seçilmiştir. Genç ajan adayı Clarice Starling’in yolculuğunu anlatan film, Murdock’ın Kadın Kahramanın Yolculuğu modeli üzerinden okunmuştur. Veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesinin ve elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yönteminin uygulandığı çalışmada, karakter gelişimi film boyunca gözlenen filmin baş kadın karakteri Clarice Starling’in tecrübe ettiği yolculuğunun modele uygunluğu irdelenmiş, bulgularla ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın kahramanın yolculuğu, tür sineması, Kuzuların Sessizliği

A Study on the Silence of the Lambs in the Context of the Heroine's Journey Model

Öz

Since cinema has the characteristics of being art and industry together, genre films have existed since the beginning of cinema, and genres have continued to evolve and hybrid genres have emerged in the history of cinema with the interaction of different film genres. The myths that have traditionally spread and can change shape in different societies also diversify in a way reminiscent of the diversification of genres in cinema over time. However, Joseph Campbell, an American literature professor, stated that all myths are different aspects of one and the same story with the concept of "monomytos", which he mentions in his book The Endless Journey of the Hero and borrowed from James Joyce's Finnegans Wake. Maureen Murdock, who reshaped Campbell's traditional male hero monomite model, established the Heroine Journey model in her 1990 book called The Heroine's Journey. In this study, the movie The Silence of the Lambs, an hybrid example of thriller and modern film noir, which was revealed by the findings of the research and has a deeply rendered female lead character directed by Jonathan Demme, was chosen as the sample. The film, which tells about the journey of young agent candidate Clarice Starling, was examined through Murdock's model of the Heroine's Journey. In the study, in which document analysis was used as a data collection method and the descriptive analysis method was applied in the analysis of the data obtained, suitability to model of the journey Clarice Starling experienced, whose character development was observed throughout the movie, was examined and tried to be revealed with the findings.

Anahtar Kelimeler

Heroine's Journey, cinema genre, the Silence of the Lambs

Kaynakça

• Abisel, N. (1995). Popüler sinema ve türler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Altman, R. (2003). Sinema ve tür. G. N. Smith (Ed.). Dünya Sinema Tarihi içinde (s. 322-332). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Birincioğlu, Y. D. ve Parlayandemir, G. (2016). Yapıtsal/Bağlamsal film eleştirisi: Tür ve auteur eleştirilerini birlikte düşünmek. Y. D. Birincioğlu ve G. Parlayandemir (Ed.). Tür(k) sinemasında auteurler 2000 sonrası Türk sinemasında türler ve yönetmenler içinde (s. 1–20). İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Buckland, W. (2013). Sinemayı anlamak. İstanbul: Optimist Yayınları.
• Campbell, J. (2013). Kahramanın sonsuz yolculuğu. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Döşer, İ. R. (2013). Bir tür olarak kara film ve günümüz sinemasına etkileri (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 350843).
• Erol, V. (2017). Bilinçaltı direksiyona geçtiğinde - Gerilim sinemasında psikanalitik alt metinler: Duel örneği. SineFilozofi, 2, 112-136. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Fidan, N. (2018). The heroine’s journey in Hunger Games (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 506835).
• Grede, C. (1991). Bashing Joseph Campbell: Is he now the hero of a thousand spaces? Mythlore, 18, 50-52. Erişim adresi: https://www.jstor.org/
• Indick, W. (2011). Senaryo yazarları için psikoloji. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Kolker, R. (2011). Film, biçim ve kültür. Ankara: De Ki Basım Yayım. Murdock, M. (2013). The heroine's journey. Boston: Shambhala Publications, Inc.
• Özden, Z. (2014). Film eleştirisi, film eleştirisinde temel yaklaşımlar ve tür filmi eleştirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Özer, Y. (2006). Sinemada korku ve gerilim türleri: Alfred Hitchcock sinemasında gerilim oluşturulması (Yüksek lisans tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 189272).
• Pye, D. (2003). The western (genre and movies). B. K. Grant (Ed.). Film genre reader III içinde (s. 203-218). Austin: University of Texas Press.
• Sayıcı, F. (2019). Joseph Campbell'ın kahramanın sonsuz yolculuğu modelinin yol filmlerine uygulanması: "Easy Rider" örneği. İdil, 8, 831–844. doi: 10.7816/idil-08-59-01
• Schatz, T. (2003). The structural influence: New directions in film genre study. B. K. Grant (Ed.). Film genre reader III içinde (s. 203-218). Austin: University of Texas Press.
• Tecimer, Ö. (2006). Sinema modern mitoloji. İstanbul: Plan B Yayıncılık.
• Wright, J. H. (2003). Genre films and the status quo. B. K. Grant (Ed.). Film genre reader III içinde (s. 203-218). Austin: University of Texas Press.
• Yıldırım. A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, Y. T. (2019). Türk sinemasında kara film ve film öykülerine etkisi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4, 45-62. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/