Constructing Masculinity Through Marriage: Middle-Upper Class Men's Decisions on Marriage and Experiences of the Husband Role

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 53 - 92, 31.05.2025

Burcu Balki , Hanifi Parlar

https://doi.org/10.53048/johass.1654640

Öz

The identity of husband with marriage brings about changes in men's lives and this identity transforms in itself with the changes in the social structure. Based on this perspective, the main focus of this study, which aims to contribute to the understanding and solution of marriage and family problems, is the male identity in the marital relationship. In this study, the effects of education level and socioeconomic status on the reproduction and performance of masculinity in the marital relationship were questioned. Within the scope of the study, the construction processes of gender role stereotypes of the participants, the effects of these roles on marital attitudes, spouse selection, perception of the husband role in marriage and the maintenance of this role were investigated. In the study, which was designed according to the phenomenology design, one of the qualitative research methods, in-depth interviews were conducted with 15 married men living in various provinces of Türkiye using purposive sampling method, and the data obtained were analyzed. Based on the findings, it was seen that traditional masculinity patterns are effective on men with higher education. It was observed that they often experience a contradiction between acting patriarchal and sensitive to gender equality and that traditional masculinity representation is reproduced in the marital relationship through the position of being a husband

Anahtar Kelimeler

Masculinity, critical masculinity studies, marriage

Constructing Masculinity Through Marriage: Middle-Upper Class Men's Decisions on Marriage and Experiences of the Husband Role

Öz

The identity of husband with marriage brings about changes in men's lives and this identity transforms in itself with the changes in the social structure. Based on this perspective, the main focus of this study, which aims to contribute to the understanding and solution of marriage and family problems, is the male identity in the marital relationship. In this study, the effects of education level and socioeconomic status on the reproduction and performance of masculinity in the marital relationship were questioned. Within the scope of the study, the construction processes of gender role stereotypes of the participants, the effects of these roles on marital attitudes, spouse selection, perception of the husband role in marriage and the maintenance of this role were investigated. In the study, which was designed according to the phenomenology design, one of the qualitative research methods, in-depth interviews were conducted with 15 married men living in various provinces of Türkiye using purposive sampling method, and the data obtained were analyzed. Based on the findings, it was seen that traditional masculinity patterns are effective on men with higher education. It was observed that they often experience a contradiction between acting patriarchal and sensitive to gender equality and that traditional masculinity representation is reproduced in the marital relationship through the position of being a husband.

Anahtar Kelimeler

Masculinity, critical masculinity studies, marriage

Kaynakça

• Açer, T. M. (2022). Yeni kapitalizm ve erkeklik krizi: Ankara’da hizmet sektöründe çalışan erkekler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (73), 229-244. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1119585
• Addis, M. E., & Mahalik, J. R. (2003). Men, masculinity and the contexts of help seeking. American Psychologist, 58(1), 5–14. https://doi.org/10.1037/0003-066X.58.1.5
• Ak, M.D. (2019). 1980 Sonrası Türkiye'de futbol ve erkeklik inşası. [Unpublished Master’s Thesis]. İstanbul University Institute of Social Sciences
• Akbalık, E. (2014). Dede Korkut Kitabı’nda bir cinsiyet rejimi olarak ‘erkeklik’. Türkbilig, (27), 105-119.
• Akbaş, M., Gökyıldız Sürücü, Ş., Onat Köroğlu, C., & Öztürk, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin evlilik tutumlarını etkileyen faktörler. Çukurova Medical Journal, 44, 93-100. https://doi.org/10.17826/cumj.441022
• Akçay, S. & Koca, E. (2024). Nitel araştırmalarda veri doygunluğu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(3), 829-848.
• Akkoç, H. B.(2020). Boşanma, erkeklik krizi ve babalık. [Unpublished Master’s Thesis]. Hacettepe University Institute of Social Sciences
• Aksakal, E. (2021). Bürokrasi ve erkeklik halleri üzerinden taşra kültürü; Bir Zamanlar Anadolu’da. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1),29-48. https://doi.org/10.46790/erzisosbil.932279
• Ang, R. P., Lim, K. M, & Tan, A. G. (2004). Effects of gender and sex role orientation on help-seeking attitudes. Current Psychology, 23(3), 203-214.
• Arslan, D. A., & Arslan, G. (2015). Kırsal Türkiye’de geçmişten geleceğe kadın, evlilik ve aile. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(37), 629-684. https://doi.org/10.21563/sutad.187065
• Arslantaş, H., Gültekin, B. K., Söylemez, A. & Dereboy, F. (2010). Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran hastaların damgalamayla ilgili inanç, tutum ve davranışları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 11 (1) , 11-17.
• Atay, T. (2004). Erkeklik en çok erkeği ezer. Toplum ve Bilim Dergisi, 101, 11-30.
• Avşar, S. (2017). Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında tarihsel rollerini yitiren erkekliğin çöküşü: küllerinden “yeni erkek”liğin doğuşu. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 3 (2) , 224-241.
• Aytaç, S. & Bayram, N. (2001). Üniversite gençliğinin iş ve eş seçimindeki etkin kriterlerinin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile analizi. Öneri Dergisi, 4 (16), 89-100.
• Bacanlı, H. (2001). Eş tercihleri. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 2 (15), 7-16
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Barutçu, A. (2013). Türkiye’de erkeklik inşasının bedensel ve toplumsal aşamaları. [Unpublished Master’s Thesis]. Ankara University Institute of Social Sciences
• Barutçu, A. (2015). Bir erkeklik stratejisi: özel alanda eril suskunluk. Fe Dergi, 7(1), 130-145.
• Baş, E. & Cengiz, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin evlilik ve aileyi anlamlandırma biçimleri: Karadeniz Teknik Üniversitesi örneği. İmgelem, 2(2), 5-27.
• Bayer, A. (2018). Ailede yaşanan anlaşmazlıklar ve çözüm önerileri. Antakiyat, 1(2), 215-234.
• Bener, M. (2011). Dindarlık-eş seçimi ilişkisi (SDÜ örneği). [Unpublished Master’s Thesis]. Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences
• Bolak Boratav, H., Okman Fişek, G., & Eslen Ziya, H. (2018). Erkekliğin Türkiye halleri (2. ed). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Boran, M. (2019). Erkeklik, futbol ve taraftarlık habitusu: Gaziantepspor taraftar grubu 'Gençlik27' üzerine bir çalışma. [Unpublished Master’s Thesis]. Gaziantep University Institute of Social Sciences
• Bourdieu, P. (2019). Eril tahakküm (B. Yılmaz, Trans.; 5th ed.). Bağlam Yayıncılık. (Original work published 1998)
• Bozok, M. (2011). Soru cevap erkeklikler. SOGEP.
• Bozok, M. (2018a). Ebeveynlik, erkeklik ve çalışma hayatı arasında Türkiye’de babalık. AÇEV Yayınları.
• Bozok, M. (2018b). Toplumsal cinsiyet ve aile. In N. Oktik & H. Ü. Reşitoğlu (Eds.), Aileyi anlamak -disiplenler arası yaklaşım (p. 101-114). Nobel Akademik Yayıncılık
• Bozok, M. (2019). Göç sonucu yaşanan erkeklik krizlerinin bir yüzü olarak erkekliğin kaybı. Journal of Economy Culture and Society, 60, 171–185.
• Cengiz, K., Tol, U. & Küçükural, Ö. (2004), Hegemonik erkekliğin peşinden, Toplum ve Bilim, 101, 50-70.
• Coles, T. (2008). Finding Space in The Field Of Masculinity: Lived Experiences Of Men's Masculinities. Journal of Sociology, 44(3), 233-248.
• Connell, R. W. (2019b). Erkeklikler. (N. Konukçu, Trans.). Phoenix Yayınevi. (Original work published 1995).
• Connell, R. W.(2019a). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. (C. Soydemir, Trans.). Ayrıntı Yayınları. (Original work published 1987).
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. M. Bütün & SB Demir, (Eds.). Siyasal Kitapevi. (Original work published 2013).
• Çetin, Ç.(2013). Neden hiç erkek sanatçı yok? 1990 sonrası Türkiye güncel sanatında "erkek" sanatçıların işleri üzerinden eleştirel erkeklikler farkındalığı analizi. [Unpublished Master’s Thesis]. Sabacı University Institute of Social Sciences
• Demren, Ç. (2001). Ataerkillik ve erkeklik biçimlerinin karşılıklı ilişkileri ve etkileşimleri. [Unpublished Master’s Thesis]. Hacettepe University Institute of Social Sciences
• Demren, Ç. (2003). Erkeklik, ataerkillik ve iktidar ilişkileri. In A. Akın, (ed), Toplumsal cinsiyet, sağlık ve kadın (p. 33-44). Hüksam Yayınları.
• Demren, Ç. (2008). Kadınlık dolayımıyla erkeklik öznelliği. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(1), 73-92.
• Deniz, D. (2022). Geleneksel bağlamda erkeklerin değişen/dönüşen erkeklik algısı – Mardin ili örneği. [Unpublished Master’s Thesis]. Harran University Institute of Social Sciences
• Edley, N. (2017). Men and masculinity the basics. Routledge.
• Edley, N. ve Wetherell, M. (1999). Imagined futures: young men’s talk about fatherhood and domestic life. British Journal of Social Psychology, 38(2), 181-194.
• Elitok, Ö. (2019). Erkeklik olgusu bağlamında erkeklerin boşanma deneyimleri. [Unpublished Master’s Thesis]. Akdeniz University Institute of Social Sciences
• Erbalaban Gürbüz, Ö. N. (2016). Korkuyorum Anne’de hegemonik erkekliğin yapı sökümü. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 3 (2) , 125-142.
• Erbuğ, E. (2021). Özel alanda erkekliğin yeniden inşasını anlamak: home offıce çalışan erkekler. Moment Dergi, Erkeklikler - 1, 25-46.
• Erkol, M., Şahin, M. & Avcı, Ş. (2021). Toplumsal değişimin bir göstergesi olarak gençlerin evliliğe yönelik tutumları. Universal Journal of History and Culture, 3 (1) , 57-7.
• Gazioğlu, E. (2006). Genç yetişkinlerin evlilik ve aile hayatına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 23 (23), 107-123.
• Gorman-Murray, A. (2008). Masculinity and the home: a critical review and conceptual framework. Australian Geographer, 39(3), 367-379.
• Görücü, Z. (2022). Sosyal medyada kimlik inşası: hegemonik erkeklik bağlamında ınstagram babaları üzerinden erkekliğin yeniden üretimi. [Unpublished Master’s Thesis]. Marmara University Institute of Social Sciences
• Gürbüz, S. & Şahin, F.(2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: felsefe yöntem-analiz.(5th ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Hewitt, J. P. & Stokes, R. (1975). Disclaimers. American Sociological Review, 40(1), 1-11.
• Hıdır, N. (2015). Erkeklik kimliğindeki değişimlerin sorgulanması. [Unpublished Master’s Thesis]. Ege University Institute of Social Sciences
• Horzum, Ş. (2018). Erkek ve erkeklik çalışmaları: sorunsaldan kuramsala. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2-4) 75-101. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/handle/1/1759 https://openaccess.maltepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12415/5883/Sor_ve_Cevaplarla_Erkeklikler.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Erişim Tarihi:11.09.2022.
• Kayıran, A. (2022). Erkeklik rol normlarına bağlılığın aile işlevleri ile ilişkisinin incelenmesi. [Unpublished Master’s Thesis]. İstanbul Aydın University Institute of Graduate Studies
• Keldal, G. (2021). Evliliğe bakış açısı ve evlilikten beklentiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30 (1), 1-10.
• Kimmel, M. (2011). Gendered society. (4th ed). Oxford University Press.
• Kimmel, M. S. & Messner, M. A. (2001). In "Introduction", Men's lives, Allyn and Bacon.
• Kimmel, M.S. & Aronson, A. (2004) Men and masculinities: a social, cultural, and historical encyclopedia. ABC-Clio.
• Kordalı, G. (2022). Tekrar eden suç ve erkeklik deneyimleri üzerinden erkek şiddetini anlamak. [Unpublished Master’s Thesis]. Hacettepe University Institute of Social Sciences
• Kundakçı, F. S. (2007). İktidar, ataerkillik ve erkeklik: Ankara örneğinde erkek akademisyenler üzerine bir çalışma. [Unpublished Master’s Thesis]. Hacettepe University Institute of Social Sciences
• Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. (2nd ed). Bağlam Yayıncılık.
• Lane, J. M., & Addis, M. E. (2005). Male gender role conflict and patterns of help seeking in costa rica and the united states. Psychology of Men & Masculinity, 6(3), 155–168.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
• Maral, E. (2004). İktidar, erkeklik ve teknoloji. Toplum ve Bilim, 101, 127-143.
• Maxwell, J. A. (2009). Designing a qualitative study. In L. Bickman ve D. J. Rog (Eds.), The Sage handbook of applied social research methods (2.nd ed., p. 214-253). Sage.
• Mutlu, M. (2004). Üniversite gençliğinin evlilik ve aile kurumuna yaklaşımı (Fırat Üniversitesi uygulaması). [Unpublished Master’s Thesis]. Fırat University Institute of Social Sciences
• Nayak, A. ve Kehily, M. J. (2013). Gender, youth and culture- global masculinities and femininities. (2nd ed.). Palgrave Macmillan.
• Ok, S. (2011). Erkeklik krizi ve işsizlik. [Unpublished Master’s Thesis]. Ankara University Institute of Social Sciences
• Ondaş, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin evlilik ve eş seçimiyle ilgili görüşlerinin incelenmesi. [Unpublished Master’s Thesis]. Gazi University Institute of Social Sciences
• Onur, H. & Koyuncu, B. (2004). Hegemonik erkekliğin görünmeyen yüzü: sosyalizasyon sürecinde erkeklik oluşumları ve krizleri üzerine düşünceler, Toplum ve Bilim, 101, 31-50.
• Özakkaş, T., & Ercan, F. Z. (2023). İstanbul’da özel ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran hastaların sosyodemografik özelliklerine ilişkin tanımlayıcı bir araştırma. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 123-33.
• Özbay, C. (2013). Türkiye’de hegemonik erkekliği aramak. Doğu Batı Dergisi, 63,185-204.
• Özbay, C.& Baliç, İ. (2004). Erkekliğin ev halleri, Toplum ve Bilim, 101, 31-49.
• Öztürk, A. B. (2014). Erkeklik ve kadına yönelik aile içi şiddet: eşine şiddet uygulayan erkekler. [Unpublished PhD thesis]. Hacettepe University Institute of Social Sciences
• Peker Dural, H. (2019). Erkekliğin mekansallığı: ev içleri ve kamusal alanda erkekler. [Unpublished PhD thesis]. Ege University Institute of Social Sciences
• Pınar, G. (2008). Üniversite son sınıf öğrencilerinin evliliğe bakış açısı. Aile ve Toplum, 10(4), 49-60.
• Reeser, T. W. (2010). Masculinities in theory an ıntroduction. (1st ed). Wiley Blackwell Publishing.
• Sakallı, N. & Türkoğlu, B. (2019). “Erkek” olmak ya da olmamak: sosyal psikoloji açıdan erkeksilik/erkeklik çalışmaları. Türk Psikoloji Yazıları, 22(44), 52-76.
• Sakallı, N., Rumeli, Y. & Şahin, M. N. (2022). Erkeklerin cinsiyetçiliğe tepkileri: meşrulaştırma, kendini suskunlaştırma, yüzleşme ve kolektif hareket. Nesne Psikoloji Dergisi, 10(23), 105-130.
• Sakallı-Uğurlu, N., Türkoğlu, B., & Kuzlak, A. (2018). How are women and men perceived? structure of gender stereotypes in contemporary Turkey. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(13), 309–336.
• Sakallı-Uğurlu, N., Türkoğlu, B., Kuzlak, A. & Gupta, A. (2018). Stereotypes of single and married wo¬men and men in turkish culture. Current Psycho¬logy, 40, 213-225.
• Sancak Aydın, G. & Demir, A.(2017). Lisansüstü öğrencilerinin eş seçimini etkileyen ve sınırlandıran görüş ve inançları. Ege Eğitim Dergisi, (18) 2, 627-652.
• Sancar, S. (2020). Erkeklik: imkânsız iktidar ailede, piyasada ve sokakta erkekler. (5th. Ed.). Metis Yayınları.
• Sancar, S., & Göç-Bilgin, M. (2021). Erkekler, erkeklikler ve toplumsal cinsiyet eşitliği haritalama ve izleme çalışması. CEİD Yayınları
• Segal, L.(1992). Ağır Çekim Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler. (V. Ersoy, Trans.) Ayrıntı Yayınları. (Original work published 1990).
• Selek, P. (2021). Sürüne sürüne erkek olmak. (9th ed). İletişim Yayınları.
• Sığın, A. (2018). Televizyon reklamlarında erkekliklerin inşası: değişmemekte direten temsil sorunsalı. [Unpublished PhD thesis]. Gazi University Institute of Social Sciences
• Türkoğlu, B. (2013). Fay hattında erkeklikler: çalışma ve işsizlik ekseninde erkekliğe bakış. Mülkiye Dergisi, 37 (4) , 33-61.
• Türkoğlu, B. (2019). Precarious manhood in Turkey: earned, lost and threatened status of manhood. [Unpublished PhD thesis]. Middle East Technical University Institute of Social Sciences
• Uçan, G. (2012). Post-modern erkek(lik). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2) , 262-271.
• Uçan, G. (2016). Toplumsal Cinsiyetin Öteki Yüzü: In Erkek. D. Şaşman Kaylı ve F. Şahin (Eds.), Sosyal politikanın cinsiyet halleri (p. 159 – 184). Nika Yayınevi.
• Umut, M. (2007). 1960 sonrası türk sinemasında erkeklik temsilleri. [Unpublished Master’s Thesis]. Sabancı University Institute of Social Sciences
• Utanır, A. (2012). İhsan Oktay Anar'ın romanlarında erkekler ve erkeklik imgesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(2), 526-542.
• Ünlü, S. (2022). Erkeklik algısı ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide çatışma çözme biçimlerinin rolü. [Unpublished Master’s Thesis]. Sivas Cumhuriyet University Institute of Social Sciences
• Üstünel, A. Ö. (2010). The construction of masculine self. [Unpublished Master’s Thesis]. Boğaziçi University Institute of Social Sciences
• Vandello, J. A., Bosson, J. K., Cohen, D., Burnaford, R. M. & Weaver, J. R. (2008). Precarious manhood. Journal of Personality & Social Psychology, 95, 1325-1339.
• Varlıklar Demirkazık, Ç. N. (2021). Erkekliği sorgularken babalara bakmak: babalık istenci, değişen babalık rolleri ve yeniden üretim alanında erkek olmak. [Unpublished PhD thesis]. Ankara Yıldırım Beyazıt University Institute of Social Sciences
• Yağar, F. & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3 (3) , 1-9.
• Yalçın, N. (2020). 1989 Sonrası Türkiye'den Moskova’ya emek göçü: göçlerle ve evliliklerle değişen erkeklikler. [Unpublished Master’s Thesis]. Maltepe University Institute of Social Sciences
• Yavuz, Ş. (2014). İktidar olma sürecinde erkeklerin erkeklikle imtihanı. Milli Folklor Dergisi. 26(104), 110-127.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12th ed.). Seçkin Yayıncılık.
• Yüzer, İ. (2021). Evlilik, boşanma ve şiddet: evli erkekler üzerinden bir değerlendirme. [Unpublished Master’s Thesis]. Akdeniz University Institute of Social Sciences
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal Of Humanities, 3/2 (2013), 297-328.
• Zeybekoğlu, Ö. (2009). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkeklik olgusu. [Unpublished Master’s Thesis]. Akdeniz University Institute of Social Sciences