Gebelerde Doğum Öncesi Algılanan Stres ve Annelik Beklentileri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 39 - 45, 30.05.2025

Merve Aslan Çakir , Gamze Fışkın Siyahtaş

Öz

Amaç: Bu araştırma, gebelerde doğum öncesinde algılanan stres düzeyinin, doğum sonrası annelik bek-lentileriyle olan ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, bir şehir hastanesinin gebe polikliniğine Kasım 2023-Mayıs 2024 tarihleri arasında başvuran ve çalışma kriterlerini karşılayan 380 gebe oluşturmuştur. Veriler gebe bilgi formu, Doğum Öncesi Algılanan Stres Ölçeği (DÖASÖ) ve Doğum Öncesi Annelik Beklentileri Ölçeği (DÖABÖ) kullanılarak, yüz yüze görüşme yönte-miyle toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin yaş ortalaması 27.97 (±5.61) olup, gebelik sürelerinin ortalama 34.96 (±7.60) hafta olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %96.8'inin gebeliğini istediği, %69.2'sinin gebelik sürecinde herhangi bir sorun yaşamadığı ve %88.4'ünün postpartum dönemde onu destekleyecek bir yakınının olduğu görülmüştür. DÖASÖ toplam puan ortalaması 2.11 ± 0.68 (min=1, max=5), DÖABÖ top-lam puan ortalaması ise 86.09 ± 10.74 (min=36, max=149) olarak tespit edilmiştir. DÖASÖ ve DÖABÖ arasında negatif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur (r=-0.192, p=0.000).
Sonuç: Araştırma sonucunda, gebelerin stres düzeylerinin çok yüksek olmadığı ancak gerçekçi olmayan olumsuz annelik beklentilerine sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca, gebelerin stres düzeyleri arttıkça anne-lik beklentilerinin azaldığı saptanmıştır. Bu açıdan, antenatal takiplerde gebelerin stres düzeylerinin belirle-nerek azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılması, eğitim ve destek grupları oluşturularak gerçekçi annelik beklentilerinin desteklenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik , Doğum Öncesi Dönem , Stres , Annelik Beklentileri

Prenatal Perceived Stress in Pregnant Women and Determining the Relationship Between Maternity Expectations

Öz

Aim: This study was conducted to determine the relationship between perceived stress levels before delivery and maternal expectations after delivery in pregnant women.
Method: The study was designed as descriptive and correlational. The sample of the study consisted of 380 pregnant women who visited the obstetrics clinic of a city hospital between November 2023 and May 2024 and met the inclusion criteria. Data were collected through face-to-face interviews using a demog-raphic information form, the Antenatal Perceived Stress Inventory (APSI), and the Antenatal Maternal Expectations Scale (AMES).
Results: The average age of the participants was 27.97 (±5.61), and the average gestational week was 34.96 (±7.60). It was found that 96.8% of the participants wanted the pregnancy, 69.2% did not experien-ce any issues during pregnancy, and 88.4% had a close relative to support them in the postpartum pe-riod. The total mean score of APSI was 2.11 ± 0.68 (min=1, max=5), and the total mean score of AMES was 86.09 ± 10.74 (min=36, max=149). A weak negative correlation was found between APSI and AMES (r=-0.192, p=0.000).
Conclusion: The results of the study showed that the stress levels of pregnant women were not very high, but they had unrealistic negative expectations about motherhood. Additionally, as the stress levels of the pregnant women increased, their maternal expectations decreased. In this regard, it is suggested that efforts be made to reduce stress levels during antenatal follow-ups, and educational and support groups be established to support realistic maternal expectations.

Anahtar Kelimeler

Pregnancy , Prenatal , Stress , Maternal Expectations

Kaynakça

• [1] Sis Çelik, A., Atasever, İ. (2020). Gebelerde algılanan stres düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 267-276.
• [2] Taşkın, L. (2016). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri Bölümü, Ankara; ISBN:975-94661-0-4.
• [3] Yanılmaz, P., Beydağ K.D. (2023). Primipar gebelerin doğum öncesi algıladıkları stres ve eş desteği arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 33(2), 87-94.
• [4] Tekin, N. (2009). İlk gebeliğini yaşayan kadınların gebeliğe ilişkin beklentileri. Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Entitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• [5] Nystedt, A., Högberg, U. (2005). Some Swedish women’s experiences of prolonged Labour. Midwifery, 22; 56-65.
• [6] Sarıhan, K.E., Nazik, E. (2022). Gebelerin stres düzeyinin gebelikteki bakım beklentisi üzerine etkisi. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 147-159.
• [7] Sarıhan, K.E., Nazik, E. (2022). Gebelerin stres düzeyinin gebelikteki bakım beklentisi üzerine etkisi. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 147-159.
• [8] Uçar, T., Akbaş, M. (2024). Gebelerin sağlık denetim algıları, annelik beklentileri, mutluluk ve prenatal bağlanma düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve etik boyutu: tanımlayıcı ve kesitsel bir çalışma. Türkiye Biyoetik Dergisi, 11(4), 130-142.
• [9] Margirit Coşkun, A., Arslan, S., Okcu, G. (2020). Gebe kadınlarda gebelik algısının stres, demografik ve obstetrik özellikler açısından incelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(1), 1-8.
• [10] Karataş Baran, G., Şahin, S., Öztaş, D., Demir, P., Desdicioğlu, R. (2020). Gebelerin algılanan stres düzeylerinin ve stres nedenlerinin değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal, 45(1), 170-180.
• [11] Kaloğlu Binici, D., Köse Tuncer, S. (2020). Primipar ve multipar gebelerde algılanan stres ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3),189-202.
• [12] Muslu, A., Yanıkkerem, E. (2020). Doğum Beklentileri ve deneyimleri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi,13 (4), 231-244.