Hüzün Turizminin Hatay'da Uygulanabilirliği Açısından Söylem Analizi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 85 - 98, 23.12.2024

Gökhan Karakeçili , Meryem Samırkaş Komşu

https://doi.org/10.51525/johti.1489428

Öz

Turizm sektörünün, doğal afetlerden en çok etkilenen sektörlerin başında gelmesi, dış olaylara karşı dayanıksız ve hassas olduğunu göstermektedir. Turizm sektörünün kontrol edemediği, doğal afetler, ekonomik-siyasi krizler, terör ve dış olaylar karşısında çok hassas bir yapısı vardır. Bu olayların meydana getirdiği yıkımları ve kayıpları bir an evvel toparlama işlemlerinde de turizmin en etkili yollardan biri olduğu söylenebilir. Karanlık (Dark) turizmin türlerinden olan hüzün turizmi, empati yoluyla ziyaretçilerin yaşanan olayı hissetmeleri ve kendilerinden sonraki nesillere aktarmalarını amaçlar. Bu amaçla yapılan söz konusu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan söylem analizi kullanılmıştır. Bu amaç ve çerçeve doğrultusunda 6 Şubat 2023 ile 31 Mart 2024 tarihleri arasında T.C. Turizm Bakanlığı’nın Hatay ili için yapmış olduğu açıklamalar incelenmiştir. Bu kapsamda T.C. Turizm Bakanlığı’nın ve depremzede yerel halkın hüzün turizmine bakış açısı değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bulunan verilere göre T.C. Turizm Bakanlığı’nın Hüzün turizmini, “Bellek Müzesi” olarak dile getirdikleri ve yerel halkın ise bu duruma pek sıcak bakmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Alternatif Turizm, Hüzün Turizmi, 6 Şubat Depremleri, Hatay Turizmi

Discourse Analysis in Terms of Applicability of Sad Tourism in Hatay

Öz

The tourism sector is one of the sectors most affected by natural disasters and shows that it is resilient and sensitive to external events. The tourism sector is very sensitive to natural disasters, economic crises, terrorism and external events that it cannot control. The destruction and losses caused by these events turned out to be one of the most effective ways of recovering from the previous one. Sad tourism, which is one of the types of dark tourism, generalizes the feelings of the experienced event of the person managed through empathy and their distribution to the next generations. For this purpose, narrative analysis, one of the qualitative research methods, was used. With this purpose and framework, T.R. between 6 February 2023 and 31 March 2024. These are the statements made by the Ministry of Tourism for Hatay province. This ability is T.R. The Ministry of Tourism's perspective on sadness tourism of the earthquake-affected local people was evaluated. As a result, according to what is shown, T.R. It was determined that the Ministry of Tourism described Huzun tourism as "Memory Museum" and the local people did not approve of this situation.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Alternative Tourism, Sadness Tourism, February 6 Earthquakes, Hatay Tourism.

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (2023). Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremler hk basın bülteni-35. Erişim tarihi: 22.01.2024. https://www.afad.gov.tr/kahramanmarasta-meydanagelen-depremler-hk-basin-bulteni-35
• Ahaber. (2023). https://www.ahaber.com.tr/gundem/2023/08/03/kultur-ve-turizm-bakani-mehmet-nuri-ersoydan-hatayda-onemli-aciklamalar (Erişim Tarihi: 27.02.2024).
• Alaeddinoğlu, F. (2008). Sivas kentinde halkın turiste ve turizme bakışı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-23.
• Alaeddinoğlu, F., & Aliağaoğlu, A. (2005). Turizmde planlama ve Türkiye'de turizm planlaması: Turizm planlarının etkinliği ve başarılarına ilişkin bir değerlendirme. Erdem Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, 15(43), 87-118. https://doi.org/10.32704/erdem.2005.43.087
• Arıcan, B. (2023). Deprem sonrasında bölgede bulunan müzelerin durumu: 2023 Kahramanmaraş depremi, Gaziantep ve Kahramanmaraş değerlendirmesi. Deprem ve Turizm, 163.
• Artantaş, E., & Gürsoy, H. (2024). Depremin yıkıcı ve ekonomik etkilerini azaltmaya yönelik stratejiler ve Türkiye'nin deprem deneyimlerinden çıkarılacak dersler: Kahramanmaraş ve Gölcük depremleri örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 192-214. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1331580
• Aygün, Y., & Ünüvar, Ş. (2023). Yabancı basında deprem haberleri yansımaları ve turizme etkileri. Deprem ve Turizm, 119.
• Bahar, O. (2006). Turizm sektörünün Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi: VAR analizi yaklaşımı. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 137-150.
• Bahtiyar Karadeniz, C. (2023). Deprem ve turizm ilişkisi. Tüm Yönleriyle Depremler ve Etkileri, 35. CAST. (2015). Disaster risk management for coastal tourism destinations responding to climate change: A practical guide for decision makers. Caribbean Alliance for Sustainable Tourism (CAST), United Nations Environment Programme, Santo Domingo, Dominican Republic.
• Coşandal, M., & Partigöç, N. S. (2022). Afetlerin turizm sektörüne etkisi: Orman yangınları örneği Muğla-Marmaris ilçesi. Resilience, 6(2), 257-267. https://doi.org/10.32569/resilience.1211459
• Cumhuriyet. (2023). Ebrar Sitesi sakinleri ve yakınları: Müze yerine adalet istiyor. Göz göre göre ölüme terkedildiler. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/ebrar-sitesi-sakinleri-ve-yakinlari-muze-yerine-adalet-istiyor-goz-gore-gore-olume-terkedildiler-2122910#google_vignette (Erişim Tarihi: 02.02.2024).
• Çelik, S., & Doğantekin, A. (2023). 6 Şubat depremlerinin turizm üzerindeki etkilerine yönelik bir araştırma. İçinde
• Ünal, A., Çelen Onur, Çilesiz, E. ve Karaçar, E. (Edit.), Turizm ve Destinasyon Araştırmaları V (pp. 211-233), Paradigma Akademi.
• Çiçek, D., & Sarı, Y. (2018). Yerel halkın turizme olan desteği: Türkiye'deki sakin şehirler üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 29(2), 185-196. https://doi.org/10.17123/atad.488175
• Çolakoğlu, M. A., Temizel, G., & Temizel, M. (2023). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinin hüzün turizmi kapsamında değerlendirilmesi. Deprem ve Turizm, 147.
• Dalkıran, G. B., & Demir, Z. (2020). Haber söyleminde medya-turizm ilişkisi: Pandemi dönemi BBC News örneğinde Türkiye haberleri. Tourism and Recreation, 2(Ek 1), 93-102.
• Duman, A., & Güneş, S. G. (2023). Depremlerin kültür varlıkları üzerindeki etkileri. Deprem ve Turizm, 75.
• Ergun, C., & Oktay, K. (2022). Türkiye'de mevcut ve potansiyel hüzün turizmi alanları üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 15-24. gaziantep.bel.tr. (2024). https://www.gaziantep.bel.tr/tr/haberler/baskan-sahin-deprem-zirvesinde-deprem-anma-ve-egitim-muzesi-projesini-anlatti (Erişim Tarihi: 30.03.2024).
• Sallan Gül, S., & Kahya Nizam, Ö. (2021). Sosyal bilimlerde içerik ve söylem analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (42), 181-198. https://doi.org/10.30794/pausbed.803182.
• Gündem, Ö. (2022). Karanlık Turizmin Söylemi Bitmeyen Hafıza ve Anma Mekânları. Mimarlık kuramı, (427), (43-47).
• Haber Turk. (2023). https://www.haberturk.com/kultur-ve-turizm-bakani-mehmet-nuri-ersoy-dan-haberturk-e-aciklamalar-3575626 (Erişim Tarihi: 27.03.2024).
• haber46.com.tr. (2023). https://www.haber46.com.tr/kahramanmarasta-aci-muzesi-depremin-sembolu-ebrar-sitesinin-yerine-acilacak (Erişim Tarihi: 18.03.2024).
• Heather, R. A. (2017). Motivations and intentions of tourists to visit dark tourism locations (Graduate Theses and Dissertations). Iowa State University Capstones, Iowa.
• Hürriyet. (2023). https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bakan-ersoy-mart-ayinda-calismalara-basliyoruz-42221368 (Erişim Tarihi: 15.03.2024).
• İnceoğlu, G. Y., & Çomak, A. N. (2009). Teun A. Van Dijk. In Y. G. İnceoğlu (Ed.), Metin çözümlemeleri (pp. 19-83). Ayrıntı Yayınları.
• Kara, G., & Sezgin, M. (2023). Kahramanmaraş merkezli depremlerin Türkiye'nin turizm ekonomisi üzerindeki etkisi. Deprem ve Turizm, 21.
• Karaduman, S. (2017). Eleştirel söylem çözümlemesinin eleştirel haber araştırmalarına katkısı ve sunduğu perspektif. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(2), 31-46.Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Nobel Yayınevi.
• Karavelic, N. (2022). Bosna halkının dark turizmi bağlamında Srebrenitsa'ya bakış açıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı.
• Koç, İ. (2021). Turizm yatırım ve harcamalarının bölgesel kalkınmaya etkisine ilişkin harcama yetkilileri üzerine keşifsel bir araştırma: Doğu Marmara örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi.
• Komşu, M. S., Diler, D., & Kaya, G. (2023). Özel ilgi turizmi çerçevesinde hüzün turizmi. In D. İşler (Ed.), Sosyal bilimlerde güncel çalışmalar-4 (pp. 189-220). İksad Yayınevi.
• Köleoğlu, N. (2018). Hüzün turizmi ve Gelibolu tarihi alan bölgesinde yaşayan yerel halk üzerindeki etkisinin kümeleme analizi ile modellenmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 144-153.
• Köy. (2023). https://9koy.org/tartismalarin-odaginda-bir-hazirlik-deprem-muzesi.html (Erişim Tarihi: 21.03.2024).
• Krisjanous, J. (2016). An exploratory multimodal discourse analysis of dark tourism websites: Communicating issues around contested sites. Journal of Destination Marketing & Management, 5(4), 341-350.
• Lennon, J., & Foley, M. (1996). JFK and dark tourism: A fascination with assassination. International Journal of Heritage Studies, 2(4), 198-211. https://doi.org/10.1080/13527259608722175.
• McFarlane, A. C., & Norris, F. H. (2006). Definitions and concepts in disaster research. In F. H. Norris, S. Galea, M. J. Friedman, & P. J. Watson (Eds.), Methods for disaster mental health research (pp. 3–19). Guilford Press.
• Miller, D. S., & Gonzalez, C. (2013). When death is the destination: The business of death tourism—Despite legal and social implications. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 7(3), 293-306. https://doi.org/10.1108/IJCTHR-05-2012-0042
• Milliyet. (2023). https://www.milliyet.com.tr/gundem/hataydaki-tarihi-yapilar-ne-olacak-bakan-ersoydan-onemli-aciklamalar-6985473 (Erişim Tarihi: 5.01.2024).
• Samırkaş, M. (2013). Turizm sektörünün ekonomi içindeki yeri ve önemi: Van ili bağlamında bir değerlendirme. In F. Alaeddinoğlu, M. Samırkaş, N. Eltut Kalender, & S. Şahin (Eds.), Van turizmi geleceğini arıyor 19-20 Aralık 2013 Çalıştay Kitabı (pp. 104-117). Van: DAKA.
• Sharpley, R. (2009). Shedding light on dark tourism: An introduction. In R. Sharpley (Ed.), The darker side of travel: The theory and practice of dark tourism.
• Sine Nazlı, R., & Soylu, B. (2023). Doğal afet haberlerinin medyada sunumu: 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 44-57.
• Stone, P. (2006). A dark tourism spectrum: Towards a typology of death and macabre related tourist sites, attractions and exhibitions. Tourism: An Interdisciplinary International Journal, 52, 145-160.
• Sözen, E. (1999). Söylem, belirsizlik, mübadele, bilgi/güç ve refleksivite, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Stone, P. R. (2012). Dark tourism and significant other death: Towards a model of mortality mediation. Annals of Tourism Research, 39(3), 1565-1587.
• Stone, P., & Sharpley, R. (2008). Consuming dark tourism: A thanatological perspective. Annals Of Tourism Research, 35(2), 574-595. https://doi.org/10.1016/j.annals.2008.02.003
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2023). https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/144110/-milletimizin-bu-zor-gunlerde-gosterdigi-tarih-dayanisma-gelecegimize-daha-guvenle-bakmamizi-saglamistir- (Erişim Tarihi: 31.03.2024).
• T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı. (2023). https://basin.ktb.gov.tr/tr-337990/bakan-ersoy-hatay39da-depremden-zarar-goren-tarihi-ve-kulturel-yapilari-inceledi.html?utm_source=webtekno (Erişim Tarihi: 27.02.2024).
• Trthaber. (2023). https://www.trthaber.com/haber/gundem/deprem-bolgesindeki-kultur-varliklari-icin-afet-bolgesi-kazi-baskanligi-olusturulacak-748775.html (Erişim Tarihi: 15.03.2024).
• TurizmGüncel. (2023). Mehmet Nuri Ersoy'dan deprem bölgesindeki otellerle ilgili açıklama. https://www.turizmguncel.com/haber/mehmet-nuri-ersoydan-deprem-bolgesindeki-otellerle-ilgili-aciklama (Erişim Tarihi: 01.05.2024).
• TÜRSAB. (2023). Turizm arzı ve turizm talebi. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Erişim tarihi: 30.04.2024. https://www.tursab.org.tr/assets/pdf/tursab-akademi/e-egitim/konu-ozetleri/unite-09.pdf.
• Van Dijk, T. A. (2015). Critical discourse analysis. In D. Tannen, H. E. Hamilton, & D. Schiffrin (Eds.), The handbook of discourse analysis (2nd ed., pp. 466-485). John Wiley & Sons.
• World Tourism and Travel Council (WTTC). (2019). Crisis readiness. https://www.wttc.org/- /media/files/reports/2019 (Erişim Tarihi: 17.01.2022).
• yesilafsin.com. (2023). https://www.yesilafsin.com/ebrar-sitesinin-deprem-muzesi-olmasina-afetzedelerden-tepki (Erişim Tarihi: 18.02.2024).
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2023). Destinasyon pazarlama, destinasyon çekiciliği ve turizm gelişimi aracı olarak hüzün turizmi: Ankara ili örneği (Master's Thesis, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi). https://doi.org/10.55931/ahbvtfd.1281330
• Yiğitoğlu, V. (2023). Doğal afetler ve turizm konulu makalelerin bibliyometrik analizi. Coğrafya, Planlama ve Turizm Stüdyoları, 3(2), 126-139.
• Zhang, Y. C., Moyle, B., Dupré, K., Lohmann, G., Desha, C., & MacKenzie, I. (2023). Tourism and natural disaster management: A systematic narrative review. Tourism Review, 78(6), 1466-1483.