1943 Ladik Earthquake

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 143 - 160, 30.03.2020

Recep Arslan

Öz

The world is always threatened by various natural disasters. Among these natural disasters, earthquakes are some of the most destructive. Turkey’s geography is risky regarding earthquakes. Earthquakes occurring in Anatolia throughout history are indicative of this. Although there are various fault lines producing earthquakes in Anatolia, the North Anatolian Fault Line is a fault zone that produces quite a lot of earthquakes. On this fault line, the 1939 Erzincan, 1942 Erbaa, 1943 Ladik, 1944 Bolu, 1951 Kurşunlu, 1953 Yenice-Gönen, 1957 Abant, 1964 Manyas, 1966 Varto, 1967 Adapazarı and 1976 Çaldıran earthquakes occurred. These earthquakes caused great destruction. It is thought that the possible Istanbul Earthquake, whose effects are discussed today, may also occur along this fault line. Because of 7.2 magnitude Ladik Earthquake, which occured on North Anatolian Fault Line, more than 4,000 citizens died, more than 4,000 people were injured and more than 20,000 houses were destroyed on November 27, 1943. After this earthquake, the interior and health ministers quickly went to the earthquake zone and organized aid to earthquake victims. In the first step, citizens affected by the earthquake were placed in temporary shelters and provided with food. Following these initial needs, the government provided material and financial support for the construction of new houses for earthquake victims. In this study, it was emphasized that in the occurrence of the Lâdik Earthquake, debris removal works after the earthquake and the government’s assistance to earthquake victims.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Ladik, Debris, Emergency Protocol, Assistance

1943 Ladik Depremi

Öz

Dünya her an çeşitli doğal afetlerin tehdidi altındadır. Bu doğal afetler içinde deprem en yıkıcı olanlardan birisidir. Ülkemiz deprem bakımından oldukça riskli bir coğrafyada yer almaktadır. Anadolu’da tarih boyunca meydana gelen depremler bunun göstergesidir. Anadolu’da deprem üreten çeşitli fay hatları bulunmakla beraber, bunlardan Kuzey Anadolu Fay Hattı oldukça fazla deprem üreten bir fay zonudur. Bu fay hattı üzerinde 1939 Erzincan, 1942 Erbaa, 1943 Lâdik, 1944 Bolu, 1951 Kurşunlu, 1953 Yenice- Gönen, 1957 Abant, 1964 Manyas, 1966 Varto, 1967 Adapazarı ve 1976 Çaldıran depremleri gerçekleşmiştir. Bu depremler büyük yıkıma neden olmuştur. Günümüzde olası etkileri tartışılan muhtemel İstanbul depreminin de bu fay hattının etkisi ile meydana gelebileceği düşünülmektedir.Kuzey Anadolu Fayı üzerinde 27 Kasım 1943’te meydana gelen 7,2 şiddetindeki Lâdik Depremi yüzünden 4 binin üzerinde vatandaşımız ölmüş, bir o kadar insanımız yaralanmış ve 20 binin üzerinde mesken yıkılmıştır. Bu deprem sonrasında içişleri ve sağlık bakanları hızla deprem bölgesine gitmiş ve depremzedelere yapılan yardımları organize etmişlerdir. Devlet depremden etkilenen vatandaşların öncelikle geçici barakalara yerleştirilmesini ve gıda ihtiyaçlarının giderilmesini sağlamıştır. Bu ilk ihtiyaçların giderilmesinin ardından depremzedelerin yeni konutlarının yapılması için devlet malzeme ve para desteği sağlamıştır. Bu çalışmada Lâdik Depremi’nin meydana gelmesi, deprem sonrası enkaz kaldırma çalışmaları ve devletin depremzedelere yardımları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Lâdik, Enkaz, Tedbir, Yardım

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri ve Resmi Yayınlar Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA),30.10.0.0.66.441.14.12.
• BCA,030.10.00.00.81.535.13.
• BCA,030.18.01.02.104.6.8.
• BCA,030.18.01.02.104.6.15.
• BCA,030.18.01.02.104.13.20.
• BCA,030.18.01.02.104.16.13.
• BCA,090.18,01.02.104.3.21.
• Resmi Gazete, 8 Eylül 1966, S. 12395, s. 3- 4.
• Resmi Gazete, 15 Mayıs 1973, S. 14536, s. 1- 6.
• Resmi Gazete, 27 Haziran 1980, S. 17030, s. 13- 23.
• TBMM Zabıt Ceridesi, (29 Kasım 1943). Devre 7, cilt 6, içtima 1, s. 24- 27.
• TBMM Zabıt Ceridesi, (13 Aralık 1943). Devre 7, cilt 6, içtima 1, s. 44- 45.
• TBMM Zabıt Ceridesi, (18 Temmuz 1944). C. 12, İçtima 1, s. 1- 17.
• Tetkik Eserler Arslantaş, N. (2013). “Zelzele”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 44, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 227- 231.
• Atabey, E. (2000). Deprem, Ankara, Maden Tetkik Arama Yayını.
• Emre, Ö, H. Kondo, C. Yıldırım, V. Özaksoy. “Kuzey Anadolu Fayı1943 Tosya Depremi Yüzey Kırığı”, https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/38a50fb36b97123_ek.pdf
• Ketin, İ. (1968). “Türkiye'nin Genel Tektonik Durumu İle Başlıca Deprem Bölgeleri Arasındaki İlişkiler”, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, C. 71, s. 129- 135.
• Ketin, İ. (1969). “Kuzey Anadolu Fayı Hakkında”, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, C. 72, s. 1- 27.
• Kürçer, A., S. Özalp, E. Özdemir, Ç U. Gündoğan, Y. Duman (2019). “18 Mart 1953 Yenice-Gönen Depremi (Ms=7.2) Işığında Yenice-Gönen Fay’nın Aktif Tektonik Ve Paleosismolojik Özellikleri”, Maden Tetkik Ve Arama Dergisi, C. 159, s. 29- 62.
• Özer, S. (Mart 2016). “1938 Yılı Kırşehir Depremi 1938”, Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, Cilt 3, sayı: 5, s. 99- 115.
• Sür, Ö. (1993). “Türkiye’nin Deprem Bölgeleri”, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (TUCAUM), S. 2, s. 53- 68.
• Serdar, İ. “Turkish Catastrophe Insurance Pool”, İstabul International Conference on Seismic Risk Mtigation, 8- 10 December 2009: 49- 64.
• Sungur, M. (2009). “Turkey After Marmara Earthquages”, İstanbul İnternational Conference on Seismic Risk Mitigation, 8- 10 December 2009: s. 13- 14.
• Unat, Y. (2013). “Fiziksel Yönü”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 44, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 231- 233.
• Yılmaz, A. ve K. Şahin, M. H. Şahin (Kış 2013). “Depreme Bağlı Yeri Değiştirilen Bir Şehir: Erbaa, Tokat”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Kış 2013, C. 7, S. 24, s. 414- 425.
• Süreli Yayınlar Cumhuriyet, (7 Birincikanun 1943). “Dâhiliye Vekili Diyor Ki: Zelzele Felaketi Çankırı Ve Kastamonu’da Bazı Yerler İçin Ağır Oldu”, Yıl: 20, S. 6937, s. 1, 3.
• Cumhuriyet, (27 İkinciteşrin 1943). “Dün Geceki Şiddetli Zelzele”, Yıl: 20, S. 6927, s. 1.
• Cumhuriyet, (1 Birincikanun 1943). “Felâketin Bilançosu 4000 Ölü, 3000 Yaralıya Yükseldi: On Binlerce Bina Yıkıldı- Asker Ve Sivil Bütün Vatandaşlar Felaketzedeleri Kurtarmak İçin Feragatle Çalışıyorlar”, Yıl: 20, S. 6931, s. 1, 4.
• Cumhuriyet, (8 Birincikanun 1943). “Felâketzedelere Yardım Devam Ediyor”, Yıl: 20, S. 6938, s. 1, 3.
• Cumhuriyet, (30 İkinciteşrin 1943), “Felaket Kurbanlarının Yekûnu Artıyor: Dâhiliye Vekili’nin Mecliste Beyanatı: Dün Alınan Haberlere Göre Vatandaş Kaybı Maalesef 2719 Kişiye Yükseldi”, Yıl: 20, S. 6930, s. 1, 3.
• Cumhuriyet, (6 Birincikanun 1943). “Lâdik Bölgesinde Zelzele Tahribatı: Vezirköprü Ve Lâdik Kazalarına Tâbi Bütün Köyler Harab Oldu”, Yıl: 20, S. 6936, s. 1.
• Cumhuriyet, (2 Birincikanun 1943) “Zelzele Devam Ediyor: Tokatta 3200 Ev Yıkıldı. Erbaa’da Büyük Yarıklar Husule Geldi Ve Bir Kısım Sular Kayboldu”, Yıl: 20, S. 6932, s. 1.
• Cumhuriyet, (29 İkinciteşrin 1943). “Zelzelede Kaybımız 1690 Kişiyi Bııldu: Lâdik Ve Vezirköprü’de 537, Tosya’da 320, Erbaa’da 265, Çorum Köylerinde 220, Merzifon’da 175 Vatandaş Felâkete Kurban Gitti”, Yıl: 20, S. 6929, s. 1, 3.
• Cumhuriyet, (14 Birincikanun 1943). “Zelzelenin Hakiki Bilançosu: Dün Sıhhat Vekili Mecliste Etraflı İzahat Verdi”, Yıl: 20, S. 6941, s. 1.
• Cumhuriyet, (5 Birincikanun 1943). “Zelzele Sahasında”, Yıl: 20, S. 6935, s. 1.
• Cumhuriyet, (3 Birincikanun 1943). “Zelzele Sahasında: Dâhiliye Vekili Tetkikler Yapıyor”, Yıl: 20, S. 6933, s. 1.
• İkdam Gece Postası, (27 II. Teşrin 1943). “Zelzele Felaketinin Hazin Bilançosu”, Yıl: 3, S. 2056, s. 1- 3.
• İkdam Gece Postası, (27 II. Teşrin 1943). “Yeni Zelzele Felaketi”, Yıl: 3, S. 2054, s. 1, 3.
• Son Posta, (2 Birincikanun 1943). “Felaketzedeler İçin Yardımlar Başladı”, Yıl: 14, S 4785, s. 1, 3.
• Son Posta, (1 Birincikanun 1943). “Zelzele Felaketi”, Yıl: 14, S 4784, s. 1, 3.
• Tan, (28 Sonteşrin 1943). “Yurtta Yer Sarsıntıları”, Yıl: 8, S. 2912, s. 1- 2, 5.
• Tanin (4 Birincikanun 1943). “Sıhhat Vekili Samsun’da”, Yıl: 35, S. 4454, s. 1.
• Ulus, (27 Sonteşrin 1943). “Sabaha Karşı Yurtta Bir Yer Depremi Oldu”, Ulus Basımevi, s. 1, 3.
• Us, A. (29 II. Teşrin 1945). “Zelzele Afetlerinin Etkilerini Tahdit Edebiliriz”, Vakit, Yıl: 27, S. 9273, s. 1.
• Vakit, (30 II. Teşrin 1945). “Son Zelzelede Ölenler 4016 Kişi”, Yıl: 27, S. 9274, s. 1, 4, 6.
• Vakit, (29 II. Teşrin 1945). “Zelzele Kurbanlarının İki Bine Yakın Olduğu Anlaşılıyor”, Yıl: 27, S. 9262, s. 1, 2, 4.
• Vakit, (30 II. Teşrin 1945). “Zelzelede 2719 Kurban Verdik”, Yıl: 27, S. 9263, s. 1, 4.