Sosyal Medyada Black Friday Reklamlarının Görünürlüğü Üzerine Bir Analiz: Hepsiburada ve Trendyol Örnekleri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 568 - 586, 30.09.2020

Kadriye Onbaş

Öz

Tüketim olgusu, toplumlarda satın alma eyleminin bilinçli veya bilinçsiz şekilde gerçekleşmesiyle günden güne artmaktadır. Bireyler, kültür endüstrisi ürünleri vasıtasıyla maruz kaldıkları reklamlar aracılığıyla tüketme eylemine güdülenmektedir. Reklamlar, sundukları temsiller ve söylemler ile tüketicide ilgi uyandırmakta ve onları tüketme davranışında bulunmaya itmektedir. Öyle ki toplumlar, bireylerin ihtiyacı olmayan ürünleri şuursuzca satın alma pratiklerine sahip olduğu bir tüketim toplumu haline dönüşmektedir. Türkiye’de kasım ayının son haftasına denk gelen “Black Friday” dönemi bir alışveriş sezonu haline dönüşmüştür. Bu kapsamda çalışmada Türkiye’de en fazla ziyaretçi sayısına sahip e-ticaret sitelerinden Hepsiburada ve Trendyol’un bu dönemde yaptıkları sosyal medya paylaşımları içerik analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca Black Friday döneminde Türkiye’de gerçekleştirilen toplam satış miktarları ve harcama miktarları geçmiş istatistiklerle kıyaslanarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma, alandaki çalışmaların sınırlı olduğu literatüre, Black Friday ve tüketim kültürü ilişkisini iki markanın kampanyalarını içerik analizini yapması ve Türkiye’de Black Friday dönemindeki satış istatistiklerini incelemesi bakımından anlamlı katkılar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim,, Black Friday, Reklam,, Satış,, İçerik Stratejileri

Kaynakça

• Baudrillard, J., Deliceçaylı, H. ve Keskin, F. (2004). Tüketim toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bayhan, V. (2011). Tüketim Toplumunda Bireyin Ontolojik
• Mottosu:“Tüketiyorum Öyleyse Varım”, Sosyoloji Konferansları, (43), 221-248. Black Friday alternatif kampanya isimleri. (2019, Aralık 14).
• Black Friday nedir. (2019, Aralık 15). Boyd Thomas, J. ve Peters, C. (2011). An Exploratory İnvestigation Of Black Friday Consumption Rituals, International Journal of Retail & Distribution Management, 39(7): 522-537.
• Çetinkaya, O. A. ve Ceng, E. (2018). Türkiye’deki Black Friday Etkinliğinin Tüketici Sinizmi Bağlamında Bir Değerlendirmesi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4): 167-180.
• Çoşgun, M. (2012). Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1): 837-850. Dağtaş, E. ve Yıldırım, O. (2018).
• Kültürel Emperyalizm Çerçevesinde Tüketim Pratiklerinin Türkiye Basınındaki Yansımalarının Çözümlenmesi: 24 Kasım 2017 “Kara Cuma” Örneği, Global Media Journal: Turkish Edition, 9(17): 96-127.
• Hatipler, M. (2017). Postmodernizm, Tüketim, Popüler Kültür ve Medya., Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1): 32-50. Hepsiburada ziyaretçi istatistikleri. (2019, Aralık 15).
• https://webrazzi.com/2019/02/15/2018de-yuzde-60-buyuyen-hepsiburadanin-guncel-verileri-ve-e-ihracat-odagi/
• https://webrazzi.com/2019/08/14/yilda-200-milyon-urun-satisi-gerceklestirdigini-aciklayan-trendyol-un-one-cikan-sayilari/
• https://www.haberturk.com/black-friday-ne-zaman-2019-black-friday-nedir-nasil-ortaya-cikmistir-2539365-ekonomi
• https://www.kpsscafe.com.tr/teknoloji/kara-cuma-yerine-alternatif-isimle-kampanya-yaptilar-h91126.html İnce, M. ve Uygurtürk H. (2019).
• Marka Kimliği, Marka Kişiliği, Marka İmajı ve Marka Konumlandırma Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir İnceleme, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1): 224-240. Köroğlu, C. Z. (2012).
• Tüketim Kültürü ve Din. Ankara: Afşan Matbaa. Kwon, H. J. Ve Brinthaupt, T. M. (2015). The Motives, Characteristics And Experiences Of Us Black Friday Shoppers, Journal Of Global Fashion Marketing, 6(4): 292-302.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü (O. Akınhay ve D. Kömürcü Çev.). Ankara: Bilim Sanat Yayınları. Marx, K. (2011). Ekonomi politiğin eleştirisine katkı (S. Belli Çev.). Ankara: Sol Yayınları. Simpson, L., Taylor, L., O'rourke, K., ve Shaw, K. (2011).
• An Analysis Of Consumer Behavior On Black Friday, American International Journal Of Contemporary Research, 1(1): 1-5. Swilley, E. ve Goldsmith, R. E. (2013).
• Black Friday and Cyber Monday: Understanding Consumer Intentions on two Major Shopping Days, Journal Of Retailing And Consumer Services, 20(1): 43-50.
• Trendyol ziyaretçi istatistikleri. (2019, Aralık 15). Tükel, İ. (2014). Tüketimin Yeni Aktörleri: “Y Kuşağı”, Hacettepe Üniversitesi sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 24: 1-22.
• Yavuz, Ş. (2013). Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (36): 219-240.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma teknikleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldız, S. C. (2019).
• Kültürel Özelliklerin Dilsel Yerelleşmeye Etkisi: “Black Friday” Örneği. Ankara: TDK Yayınları. Zygmunt, B. (2006). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları (A. Yılmaz Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.