Doğu Anadolu Bölgesinde Yer Alan İllerin Valilik Logolarının İkonografik ve İkonolojik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 66 - 88, 31.03.2021

Tuba Bilirdönmez Burak Erhan Tarlakazan

Öz

Amblem ve logolar kurum ve kuruluşların görünen yüzü ve marka kimliğinin en önemli görsel araçlarıdır. Görsel uygulama ve iletişim çalışmalarında ilk göze çarpan bu tasarım unsuru, sahip olduğu ve taşıdığı sembollerle, temsil ettiği kurum hakkında bilgi vermek, özelliklerini, amacını, faaliyet alanını vb. ifade etmek, anlatmak gibi özellikler barındırır. Kentleri temsil eden logolar da bu özellikleri taşıyan ve şehrin algılanmasında önemli rol oynayan sembollerdir. Amblem ve sembollerin taşımış olduğu bu görsel temsil özellikleri, tasarımcı bireyin yaratma yetisi çerçevesi biçimlenmiş olsa bile, oluşturulması esnasında alımlayıcı toplum tarafından doğru ve anlaşılır kılınabilmesi için içinde yer aldığı kültürün niteliklerine de hitap edebilmesi gerekmektedir. Sanat yapıtlarının ve tasarım yaratılarının taşımış oldukları görsel anlamları ve içinde barındırdıkları gizli anlamların çözümlenmesi ise yapıt yorumlama ile mümkün olabilmektedir. Genellikle ikonografik bir yaklaşım ile yapılan bu çözümleme uğraşlarında başvuru kaynaklarından birisi ise Panofsky’nin ikonografik çözümlemesidir. Üç aşamalı olarak ele alınan Panofsky’nin ikonografi ve ikonoloji yönteminde; Ön ikonolojik betimleme, İkonografik çözümleme ve son olarak İkonolojik yaklaşımdan oluşmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan 14 İlin Valilik logolarının içerikleri, Elwin Panofsky’nin, üç aşamalı ‘İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi’ yöntemi esas alınarak, analiz edilmiştir. Ele alınan logolar sembol, form, renk, grafik tasarım ve ilettiği mesaj bakımından analiz edilmiştir. Logoların temsil ettikleri şehirlerin tanıtıcı özelliğine sahip oluşları; fonksiyonellikleri, şehrin imajını yansıtmaları, coğrafi özellikleri ve kültürüne dair izleri barındırmaları, mitolojik öyküleri, Türk tarihindeki yerleri, art-zaman açısından yorumlanarak, düz anlamsal anlamları, yan anlamsal anlamları ve yorumsal aşamaları ile vermek istendiği mesaj çözümlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Amblem-Logo, İkonografi, İkonoloji, Görsel İletişim, Grafik Tasarım

Kaynakça

• Alp, İ. (2018). Türk Tarihindeki Sürekliliğin Cumhurbaşkanı Forsuna Yansıması. Araştırma Makalesi.
• Ambrose, G. ve Harris, P. (2013). Grafik Tasarım Temelleri 06 İmge. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Ambrose, G. ve Harris, P. (2014). Grafik Tasarım Temelleri 07 Renk. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Ambrose, G. ve Harris, P. (2014). Grafik Tasarım Temelleri 05 Tipografi. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Armstrong H. (2010). (Çeviren Uslu, M. E.) Grafik Tasarım Kuramı. İstanbul: Espas Sanat Kuram Yayınları.
• Balkanal, Z. (2018). Türk Kültürünün Değer Yargılarını Yansıtan Kilim Motiflerine Tasarım Açısından Alternatif Bir Yaklaşım; Kaat’ı Sanatında Uygulamaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Bilirdönmez, K. ve Karabulut, N. (2016). Sanat Eğitimi Süreç Ve Kuramları. Ekev Akademi Dergisi Yıl: 20 Sayı: 65 (Kış 2016). Erzurum
• Butasım N. Bingöl (2006). “Arakonak” Halçalarından Bazı Örnekler. Bingöl Araştırmaları Dergisi: Ankamat Matbaa.
• Coşkuner, S. (1995). Renkler ve Kişiliğiniz. İzmir: Site Ofset. Çiftçi, H. (2005). Mevlâna ile Şems-i Tebrîzî’ye Göre Ebu’l-Hasan-i Harakanî. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi. Ankara.