Batı Karadeniz Bölümünün Coğrafi İşaretli Ürünlerinin Tespiti ve Bunların Turistik Önemi*

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 22 - 35, 31.03.2022

Hasan Köşker

Öz

Turistlerin ziyaret ettiği bölgede farklı deneyimler yaşama isteği ve yerel ürünlere olan talebi bölgeye özgü gıda, tarımsal ürünler, el sanatları ve hediyelik eşyalara olan ilgiyi artırmaktadır. Bu bağlamda coğrafi işaretli ürünler; doğallığın, yerelliğin, özgünlüğün ve kalitenin garantisi olmasından dolayı turistler tarafından tercih edilmektedir. Bu araştırmanın amacı, Batı Karadeniz Bölümünün coğrafi işaretli ve coğrafi işaret başvuru sürecindeki ürünlerini tespit etmek ve bu ürünlerin bölge turizmi için önemine dikkat çekmektir. Araştırma verileri 26 Ağustos 2021 yılında “Türk Patent ve Marka Kurumu’nun coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı istatistiklerinden” elde edilmiştir. Araştırma verilerinin analizi için nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları Batı Karadeniz Bölümünde 49’u gıda, 16’sı el sanatları, 14’ü tarımsal ürünler, 3’ü de diğerleri olmak üzere 82 ürünün coğrafi işaretle tescil edildiğini, 55 ürünün de coğrafi işaret başvuru sürecinin devam ettiğini ortaya koymaktadır. Öte yandan bölgede coğrafi işaret sürecinin son yıllarda yoğunluk kazandığı, coğrafi işaretli ürünlerin %94,24’ü 2016 yılından sonra tescil edildiği tespit edilmiştir. Araştırma, ayrıca bölgedeki tüm illerin coğrafi işaretli ürünlere sahip olduğunu, en çok coğrafi işaretli ürüne sahip olan illerin; Kastamonu (24) ve Bolu (21) olduğunu ortaya koymaktadır. Bölgedeki coğrafi işaretli ürünler, reklam ve tanıtım aracı olarak kullanılarak bölgesel ve kırsal turizmin gelişmesine katkı sağlayabileceği gibi coğrafi işaretli ürünlerin tur programına dâhil edilmesi turistlerin bölgede daha fazla vakit geçirmesini ve daha fazla harcama yapmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Coğrafi İşaret, Yerel Ürün, Batı Karadeniz

Kaynakça

• Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights- TRIPs (1994). Geographical Indication, 21 Mayıs 2021 tarihinde https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips.pdf adresinden erişildi.
• Akın, E. B. (2006), Coğrafi İşaret Olarak Tescil Edilmiş Malatya Kayısısının Teknolojik Özelliklerinin Saptanması ve Gıda Güvenliği Açısından Araştırılması (Basılmamış Doktora Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeleri, 6. Baskı, Pegem Yayıncılık: Ankara.
• Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı- BAKKA (2021). Batı Karadeniz, 23 Haziran 2021 tarihinde https://www.bakka.gov.tr/bolgemiz/bati-karadeniz/genel-bilgiler adresinden erişildi.
• Bowen, S. (2010). Embedding local Places in Glabal Spaces: Geographical Indicationa as a Territorial Development Strategy, Rural Sociology, 75 (2): 209-243.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 27. Baskı, Pegem Yayıncılık: Ankara