Covid-19 Sürecinde Turizm ile Bütünleşmiş İkincil Konutlar: Çeşme İlçesine İlişkin Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 138 - 150, 30.12.2021

Selcen Seda Türksoy

Öz

İkincil konutlar sahibi veya bir başkası tarafından geçici ziyaretler için kullanılan, sürekli ikamet yeri özelliği göstermeyen yerlerdir. Covid 19 pandemisi ile insan temasının yüksek olduğu kalabalık alanlardan ve salgından uzak durma isteği şehirden uzak sakin yerlerde bulunan ikincil konutların popülerliğini artırmıştır. Metropol dışında kalan ikincil konutların bir anlamda birincil konut olarak kullanılmasına neden olmuştur. Dönemsel olarak kullanılan bu konutlar uzaktan çalışma ve eğitim gibi mobiliteyi kolaylaştıran uygulamalar ile gerek sahipleri tarafından gerekse başkaları tarafından kiralama yolu ile turizm amaçlı olarak da talep görmüştür. Bu değişim bölgeler için farklı sosyal ve ekonomik ilişkilerin gelişimini ifade etmektedir. Bu gelişimin turizm açısından olumlu veya olumsuz bir takım etkileri bulunmaktadır. Bu noktada çalışma pandemi ile birlikte tekrar gündeme gelen turizmle bütünleşmiş ikincil konut kullanımının yaratmış olduğu etkileri araştırmaya yöneliktir.
Araştırmanın uygulama alanı olarak Çeşme ilçesi tercih edilmiştir. Zira bölgede ikincil konutlar 1900’lu yıllardan itibaren sürekli gelişerek, turistik tesis arz yoğunluğunun önüne geçmiştir. Dahası mülk sahibi tarafından kullanılmasının yanı sıra, destinasonu ziyaret etmek isteyen kişilere kiralama yolu ile gelir getirme amaçlı değerlendirilmektedir. Çalışmada nitel araştırma deseni tercih edilmiştir. Görüşme yoluyla elde edilen veriler betimsel analiz yardımıyla yorumlanmıştır. Görüşme yapılacak katılımcılar amaçlı örnekleme ile belirlenmiştir. Böylece ikincil konutları kullananlardan, planlayanlara, hizmet sunan ya da satın alanlara kadar geniş bir yelpazede görüşler toplanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular; Çalışma bölgede ikincil konutların sağlıklı biçimde gelişebilmesi için sürdürülebilir bir gelişim planına gereksinim duyulduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İkincil konut, Çeşme, Turizm, Covid-19

Secondary Housing Integrated with Tourism in the Covid-19 Process: An Evaluation of Cesme District

Öz

Second-homes are places that are used by the owner or someone else for temporary visits and do not show thecharacteristics of permanent residence. With Covid 19 pandemic, the desire to stay away from crowded areaswith high human contact and the epidemic itself has increased the popularity of second-homes mainly located inquiet places away from the city centres. Distance working and education facilitate mobility of the familymembers and second-homes which are used periodically especially in summer have been allocated by theirowners and others for tourism purposes via rentals. This change refers to the development of different social andeconomic relations for the regions. Therefore, the study aims to investigate the effects of second home which hascome to the fore again with the pandemic.

The district of Ceşme was chosen as research area because second-homes in the region have been developingcontinuously since the 1900’s. In addition to the use by property owners second-homes in Çeşme are used fortouristic purposes generating income via rentals. Qualitative research design was preferred in the study. The dataobtained through interviews were interpreted with descriptive analysis. The participants to be interviewed werechosen by purposive sampling. Thus, a wide range of data were collected from those who use second homes, tothose who plan, to those who provide or buy services. The study showed that a sustainable development plan isessential for the intagrated development of second homes in the region.

Kaynakça

• Adamiak, C., Vepsäläinen, M., Strandell, A., Hiltunen, M. J., Pitkänen, K., Hall, C. M., Rinne, J., Hannonen, O., Paloniemi, R., and Åkerlund, U. (2015). Second home tourism in Finland. Helsinki: Finnish Environment Institute (SYKE).
• Atakan, İ.O. ve Dalgakıran Erdoğan, A. (2019). Çeşme Yarımadası’nda Kıyının Kamusal Kullanımına Etki Eden Kıyı Kullanımlarına Eleştirel Bir Bakış, Ege Sosyal Bilimler Dergisi. 2, 92-108.
• Airdna (2021). Airdna Marketminder: Cesme. https://www.airdna.co/vacation-rental-data/app/tr/default/izmir/Çeşme/overview (Erişim: 08.09.2021).
• Barışık, M. (2019). Turizimde ikinci konutlar ve Balıkesir’de bir uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Brida, J.G., Osti, L., and Santifaller, E. (2011). Second Homes and the Need for Policy Planning. Published in: TOURISMOS: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 6(1), pp. 141-163.
• Brooks, S. (2021). Second homes: Developing new policies in Wales. Llywodraeth Cymru, Welsh Government. Cengizoğlu, F.P. ve Özyılmaz, H. (2016). İkincil Konutların Birincil Konutlara Uyarlanması: Mersin Örneği, Planlama Dergisi. 26(3), 219-233.
• Çeşme Belediyesi (2021). İstatistiki Veriler.
• Cohen, E. (1974). Who is a Tourist? A Conceptual Clarification, Sociological Review, 22 (4), 527-555.
• Creswell, J. W. ve Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları, (5. Basımdan Çeviri), E. Karadağ (Çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık. Dal, N. ve Baysan, S. (2007). Kuşadası’nda Kıyı Kullanımı ve Turizmin Mekânsal Etkileri Konusunda Yerel Halkın Tutumları, Ege Coğrafya Dergisi. (16), 69-85.
• Ekonomiege (2021). Çeşme'de gayrimenkul fiyatları köpürtülüyor. https://www.ekonomiege.com/Çeşme-de-gayrimenkul-fiyatlari-kopurtuluyor/3010/ (Erişim: 15.09.2021).
• Emekli, G. (2014). İkinci konut kavramı açısından turizm coğrafyasının önemi ve Türkiye’de ikinci konutların gelişimi. Ege Coğrafya Dergisi. 23(1), 25-42.
• Gallent, N.(2020). Covid-19 and the flight to second homes, Town and Country Planning, April/May, 141-144.
• Gediz Elektrik, (2021). Çeşme İlçesi Elektrik Tüketimi, (2020-2021).
• Hall, Colin. (2014). Second home tourism: an international review. Tourism Review International. (18).
• Hürriyet Gazetesi (2021). Çeşme'de günlük nüfus 1 milyonu aşıyor (21.07.2021). https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/Çeşmede-gunluk-nufus-1-milyonu-asiyor-41857578 (Erişim: 01.09.2021).
• İZSU (2021). Çeşme İlçesi Aylara Göre Su Tüketimleri (2017-2021).
• Ilgar, R. (2018). İkincil Konut Turizmi: Saros Körfezi Kuzey Kıyıları Örneği. TURAN Stratejik Araştırmalar Merkezi,TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi , no.10, 136-143.
• İnanır, A.(2021). Second Home Tourism During COVID-19: The Case of Turkey. Igi-Global, Socio-Economic Effects and Recovery Efforts for the Rental Industry: Post-COVID-19 Strategies 10.4018/978-1-7998-7287-0.ch004.
• İtez, Ö. (2019). BY Evi, Arkitera, 26 Nisan 2019 (02.09.2021). https://www.arkitera.com/proje/by-evi/ Jaakson R. (1986). Second-Home Domestic Tourism, Annals of Tourism Research. 13 (3), 367-391.
• Kılıçaslan, Ç. (2006). İkinci konutların deniz kıyılarına etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. (1), 147-156.
• Kılıçaslan, Ç., Malkoç True, E., Deniz, B. ve Göktuğ, T. H. (2018). Türkiye'de İkinci Konut Sorunu: Kuşadası Örneğinde Değerlendirmeler. Kuşadası Peyzaj Değerleri (ss.120-135), Ankara: Tmmob Peyzaj Mimarları Odası.
• Kozak M. ve Duman T. (2011). İkinci Konutlarin Turizm Sektörüne Kazandirilmasi: Muğla İli Datça İlçesi Örneği, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 226-242. Larsson, L., and Müller, D.K. (2019). Coping with second home tourism: responses and strategies of private and public service providers in western Sweden, Current Issues in Tourism, 22(16), 1958-1974.
• Lundmark L., and Marjavaara R. (2005). Second home localizations in the Swedish Mountain Range. Tourism. 53(1), 3–16.
• Manisa, K. ve Gorgulu, T. (2008). İkincil Konutların Turizm Sektöründe Yeniden Kullanılabilmesine İlişkin Bir Model, Megaron: YTU Mimarlık Fakültesi E Dergisi, (3.)1. Marjavaara, R. (2008). Second Home Tourısm: The Root to Displacement in Sweden? (unpublished doctoral dissertation), Umeå University, Sweden.
• Müller, D.K. (2021). 20 years of Nordic second-home tourism research: a review and future research agenda, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism. 21(1), 91-101, DOI: 10.1080/15022250.2020.1823244
• Müller, D.K., Hall, C.M. and Keen, D. (2004). Second Home Tourism Impact, Planning and Management. In C.M. Hall, and D.K. Müller (Eds.) Tourism, Mobility and Second Homes: Between Elite Landscape and Common Ground, pp. 15-32.Clevedon: Channel View.
• Müller, D.K., and Hoogendoorn, G. (2013). Second Homes: Curse or Blessing? A Review 36 Years Later, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, (13)4: 353-369, doi: 10.1080/15022250.2013.860306
• Oğan, O. ve Yasak, Ü. (2021). Foça’da İkinci Konutların Sosyo-Kültürel Ve Ekonomik Etkileri Üzerine Yerel Halkın Algı Ve Tutumları, lnternational Journal of Geography and Geography Education. (43), 193-211. DOI: 10.32003/igge.806788
• Okuyucu, A. & Somuncu, M. (2017). İkinci Konutların Sosyo-Kültürel Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Tutumları: Yalova-Çınarcık Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 28 (2) , 257-268 . DOI: 10.17123/atad.362440
• Özerk, G.B. (2017). Türkiye’de Yazlık İkinci Konutların Yarattığı Sorunlar Bağlamında Balıkesir İli Ege Kıyılarındaki Yazlık İkinci Konutlara Genel Bir Bakış, Arkitera, 13 Kasım.
• Özsoy, T. (2015). Türkiye’de İkincil Konutların Turizm Pazarlamasında Kullanımı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 1-18.
• Perkins, H. C., and Thorns, D. 2006. “Home away from home: the primary/secondary‐home relationship”. In Multiple Dwelling and Tourism, Edited by: McIntyre, N, Williams, D and McHugh, K. 67–81. Cambridge, MA: CABI.
• Pitkänen, K. (2008) Second-home Landscape: The Meaning(s) of Landscape for Second-home Tourism in Finnish Lakeland, Tourism Geographies, 10(2), 169-192.
• Pitkänen, K., Puhakka, R., Semi, J., and Hall, C. (2014). Generation Y and Second Homes: Continuity and Change in Finnish Outdoor Recreation. Tourism Review International. 18.
• Powel, D., O’Prey, L., Grunhut, S., Edwards, C.W., and Cunnington, L. (2021). Research on Second Homes: Evidence Review Summary. Welsh Government.
• Ritchie, J.R.B. (1993). Crafting a destination vision: Putting the concept of residentresponsive tourism into practice, Tourism Management. 14 (5), 379–389.
• Ritchie, J.R.B. (1999). Drafting a value driven vision for a national tourism treasure. Tourism Management. 20, 273-282.
• Sahibinden.com (2021). Çeşme konut endeksi. https://www.sahibinden.com/emlak360/emlak-endeksi/konut/satilik/izmir/478 (Erişim: 12.09.2021).
• Süleymanlı, C. (2019). Türkiye’de Yabancıların Konut Edinimi İle Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi (2013-2019), Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 3 (2) , 117-136. DOI: 10.33399/biibfad.595840
• Tress, G. (2002). Development of Second-Home Tourism in Denmark, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism. 2(2), 109-122, DOI: 10.1080/15022250216289
• TÜİK (2021a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=37210 (Erişim: 12.09.2021).
• TÜİK (2021b). İstatistiklerle Aile, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Aile-2020-37251 (Erişim: 12.09.2021).
• Tuvi, R. (2008). Özellikle İzmir’in yakıcı sıcağından kaçanların ilacıdır Çeşme, Hürriyet Seyahat (08.08.2005).
• Türksoy, A. ve Türksoy, S. S. (2010). Termal Turizmin Geliştirilmesi Kapsamında Çeşme İlçesi Termal Kaynaklarının Değerlendirilmesi, Ege Akademik Bakış. 10 (2) , 699-725
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (11. Basım), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zogal, V., Domenech, A. ve Emekli, G. (2020). Stay at (which) home: second homes during and after the COVID-19 pandemic, Journal of tourism Futures. http://dx.doi.org/10.1108/JTF-06-2020-0090
• Zoğal, V. ve Emekli, G. (2020). Türkiye’de Covıd-19 Salgını Sürecinde İkinci Konutların Değişen Anlamları, lnternational Journal of Geography and Geography Education. (42), 68-181 . DOI: 10.32003/igge.741471