Batı Karadeniz Bölümü Antik Kentlerinin Kültürel Miras Turizmi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 27, 15.03.2019

Nuray Türker , Zuhal Yaşar

Öz

Son yıllarda seyahat trendlerinde meydana gelen değişimlerle birlikte kültürel miras alanları turistler için önemli bir çekim nedeni olurken, kültürel miras turizmi de gün geçtikçe büyüyen bir pazar haline gelmiştir. Geçmişten günümüze kalan tarihi binalar, mimari eserler, arkeolojik yapılar ve kültürel geleneklerden oluşan kültürel miras; turizm endüstrisinin önemli bir parçasıdır. Batı Karadeniz Bölümü sahip olduğu tarihi ve kültürel miras nedeniyle kültürel miras turizmi açısından önemli potansiyele sahiptir. Nitekim; Pers Prensesi Amastris’in kurduğu kent Amastris, Karadeniz’in Efes’i olarak nitelendirilen Prusias ad Hypium, adını su perisi Sinope’den alan Sinope, Batı Karadeniz’in Zeugması olarak bilinen Hadrianoupolis, adını Yunan mitolojisinin yenilmez kahramanı Herakles’ten alan Herakleia Pontika, Paflagonya'ya başkentlik yapmış olan Pompeiopolis ve adını kurucusu Rahip Tios’tan alan Tios antik kentleri bölgede bulunan önemli kültürel miras alanlarıdır. Bu çalışmanın amacı, Batı Karadeniz Bölümü'nde yer alan antik kentlerin kültürel miras açısından incelenmesi ve turizm potansiyelinin ortaya konulmasıdır. Batı Karadeniz Bölümü'nde kültürel miras turizminin geliştirilebilmesi için devam etmekte olan arkeolojik çalışmaların en kısa sürede sonuçlandırılması ve bu alanların turizme açılarak tanıtımlarının etkili bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras Turizmi, Antik Kent, Batı Karadeniz Bölümü

Kaynakça

• Akıncı Kesim, G., Köylü, P. ve Girti, P. (2009). Roma Dönemi Kent Yerleşimleri ve Prusias ad Hypium (Kieros, Üskübü, Konuralp), Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 1: 5-24. Aliağaoğlu, A. (2004). Sosyo-Kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2 (2), 50-64. Ayaz, N., Apak, Ö. C., ve Sünbül, K. (2018). Kültürel Miras Alanları Üzerine Bir Meta Analizi Safranbolu İlçesi Örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1): 1–14. Baran, A. (2003). Paphlagonia’daki Pompeiopolis Antik Kenti, Belleten Dergisi CLXVI, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara. Bartın Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2013). https://www.amasra.com.tr/wp-content/uploads/2015/11/UNESCO-Yolunda-Amasra.pdf Bartın Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018a). http://www.bartinkulturturizm.gov.tr/TR-68969/tarihce.html Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (2018) http://bakkakutuphane.org/upload/dokumandosya/kultur-envanteri-antik-yerlesim.pdf, Erişim Tarihi: 15.08.2018. Bilir, A., Pınarcık, P., Okan, E., ve Bilir, G. (2015). The Agriculture and Trade in the Ancient Age in Duzce in the Light of the Prusias ad Hypium Coins, 1st Internatıonal Yew Workshop of Turkey In Duzce, 2-9. Bolu Valiliği (2018). http://bolu.gov.tr/bolu-tarihi Boniface, P., Fowler, P.J., (1993). Heritage and Tourism in ‘the global village’, Routledge, London. Canada Federal Provincial Territorial Ministers of Culture and Heritage (2012). https://tourismns.ca/sites/default/files/page_documents/cultural_heritage_tourism_handbook.pdf Caribbean Tourism Organization (2018). https://www.onecaribbean.org/content/files/CulturalCaribbeanNicheMarkets-5.pdf Cengiz, B. Tekdamar, D. ve Seçkin, G. (2018). Amasra Kalesi Ve Surlu Yerleşim Dokusunda Kentsel Kültürel Ve Arkeolojik Mirasın Sürdürülebilir Gelişimi, Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences JONAS, 1 (1): 29-42. Chui Teo, C.B., Mohd Khan, N.R. ve Abd Rahim, F. (2014). Understanding Cultural Heritage Visitor Behavior: The Case of Melaka as World Heritage City, Procedia - Social and Behavioral Sciences 130,1 – 10. Cultural Heritage Tourism Organization (2018a). http://culturalheritagetourism.org/2010-cultural-heritage-tourism-profile/ Cultural Heritage Tourism Organization (2018b). https://culturalheritagetourism.org/cultural-heritage-tourism-research-studies-statistics/ Çam, Bağdatlı F. (2016). Paphlagonia’da Bir Pers Prensesi Ve Onun Kenti: Amastris, Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2): 31-46. Çetin,T., (2007), “A New Touristic Value Uncovered: The Antique City of Pompeipolis (Taşköprü)”, INST Knowledge, Creativity and Transformations of Societies (KCTOS), Vienna, Austria, 01.09.2018 tarihinde (http://www.inst.at/trans/17Nr/1-6/1-6_cetin17.htm) adresinden erişildi. Demirtaş, N. ve Pınarcık, P. (2016). Herakleia Pontike Sikkeleri Üzerinde Herakles’in On İki İşinin Tasvirleri, Tyhke Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(1): 64-102. Diker, O. (2016). Kültürel Miras İle Kültürel Miras Turizmi Kavramları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma, The Journal of Academic Social Science, 4(30), 365-374. Dikmen, B., Ç. ve Toruk, F. (2017). Prusias ad Hypium Antik Kenti Üzerinde Bir Yerleşim: Konuralp, Researcher Social Science Studies, 5(4), 176-210. Düzce Belediyesi (2018). http://www.duzce.bel.tr/detay.asp?id=2151 Düzce Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/duzce/kulturenvanterisit/ Eco-counter (2017). https://www.eco-compteur.com/blog/2017/10/04/10-unesco-sites-measure-visitor-numbers/ Eskipazar Belediyesi (2006). Eskipazar Belediyesi Fotoğraf Arşivi Fernández, G.A.M., Pérez-Gálvez, J.C., ve López-Guzmán, T. Tourist motivations in a heritage destination in Spain, European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 7(3),1-10. DOI: 10.1515/ejthr-2016-0024 Kara, İ., H. (2016). A Famous Physician Lived Two Thousand Years' Ago in Prusias: Asclepiades of Prusias, Prusias Medical Journal, 1(1): 16-22. Karabük Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018). http://www.karabukkultur.gov.tr/TR-63710/tarihce.html Karakuzulu, Z. (2002). Cehennem Ağzı (Kdz. Ereğli) Mağaralarının Turizm Coğrafyası Açısından Önemi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(28-29): 227-243. Kassab Tezgör, D. (2011). The Amphorae in the Museums of the Northern Coast of Turkey Typology and Trade Roads, 1. Uluslararası Karadeniz Kültür Kongresi Bildiri Kitabı, 6-9 Ekim 2011, Sinop, 575-586. Kastamonu Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018). http://www.kastamonukultur.gov.tr/TR-63806/tarihce.html Kaya, A. ve Demir, Z. A. (2018). Conservation Approach Via The Unesco Recommendation On The Historic Urban Landscape, Recent Researches in Education (E-Kitap), Cambridge Schoalars Publishing, Edt: Recep Efe, Irina Koleva ve Emin Atasoy. Keleş, V., Çelikbaş, E. (2013). Paphlagonia Hadrianoupolisi’nde Bulunmuş Kapı Temalı Mezar Steli, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6): 365-376. Khlaikaew, K. (2015). The Cultural Tourism Management Under Context of World Heritage Sites: Stakeholders’ Opinions between Luang Prabang Communities, Laos and Muang-kao Communities, Sukhothai, Thailand. Procedia Economics and Finance, 23, 1286-1295. Kılavuz, N. B. ve Çelikbaş, E. (2013) Paphlagonia Hadrianoupolis’i, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(3): 159-214. Koçoğlu, C., Boztepe, B. (2017). Examination of the Cultural Tourism Perception of Safranbolu in Terms of Domestic Tourists’ Travel Behaviours. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 44-54. Korkmaz, H. (2011). 2007-2008 Yıllarında Belentepe ve Mengefe Yöresindeki Sondajlarda Ortaya Çıkarılan Amphora Dipleri Ve Mühürlü Amphora Kulpları, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Sualtı Arkeolojisi Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Köroğlu, G. (2013). 2010 Yılı Sinop Balatlar Kilisesi Kazıları. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3: 65-70, Ankara: Kültür Turizm Bakanlığı. Köroğlu, G. (2013). Sinop Balatlar Kilisesi 2010 ve 2011 Yılı Kazı Çalışmaları, 1. Uluslararası Karadeniz Kültür Kongresi Bildiri Kitabı, 6-9 Ekim 2011, Sinop, 397-415. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2006a). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44208/2006-bakanlar-kurulu-kararli-yabanci-kazilar.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2006b) http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44207/2006-yili-bakanlar-kurulu-kararli-turk-kazilari.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2007) http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44197/2007-yili-muze-mudurlugu-baskanligindaki-kazilar.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2010) http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44157/2010-yili-bakanlar-kurulu-kararli-turkkazilari.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2018a). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44799/illere-gore-korunmasi-gerekli-tasinmaz-kultur-varligi-i-.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2018b). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-43336/muze-istatistikleri.html Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2018c). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-51590/dunya-miras-listesine-dogru-emin-adimlarla.html, Erişim Tarihi: 15.08.2018. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2018d). http://www.kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/61607,2018-muzekazilaripdf.pdf Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. (2018e) http://www.kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/61601,2018-bakanlarkurulukararlikazitpdf.pdf Laflı, E. (2008a). Paphlagonia Hadrianoupolis’i Arkeolojik Kazıları ve Onarım Çalışmaları 2008 Yılı Çalışma Raporu, 1-24. Laflı,E. (2008b). Hadrianoupolis-Eskipazar Paphlagonia Hadrianoupolis’i Arkeolojik Kazıları”, 30. Kazı Sonuçları Toplantısı, Ankara, 3: 399-410. Light, D., (2000b) “An Unwanted Past: contemporary tourism and the heritage of communism in Romania”, Journal of Heritage Studies, Vol. 6, No. 2, s. 145-160. Macdonald, R. ve Jolıffe, I. (2003). Cultural Rural Tourism Evidence from Canada, Annals of Tourism Research, 30(2): 308. Martini, U., Buffa, F., Richins, H., & Hull, J. S. (2016). Creating Tourist Experiences in European Alpine Areas: Beyond Mass Tourism. Mountain Tourism: Experiences, Communities, Environments and Sustainable Futures, 36. McNulty, R. ve Koff, R. (2014). Cultural Heritage Tourism: Partners for Livable Communities. Nguyen, T. H.H. ve Cheung, C. (2014) The classification of heritage tourists: a case of Hue City, Vietnam, Journal of Heritage Tourism, 9:1, 35-50, DOI: 10.1080/1743873X.2013.818677 Nicholls, S., Vogt, C. A., and Soo, J. H. (2004). Heeding the call for heritage tourism Parks and Recreation, 39(9), 38-47. Okan, E. (2016). Tykhe ya da Fortuna, Düzce Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Tyhke Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(1): 01-14. Öter, Z. ve Özdoğan, O. N. (2005). Kültür Amaçlı Seyahat Eden Turistlerde Destinasyon İmajı: Selçuk-Efes Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 127-138. Özmen, K. O. (2011) Zonguldak Karabük ve Bartın İlleri Turizm Sektör Analizi, Türmatsan Organize Matbaacılık, İstanbul Öztürk, B. (2013). Herakleia Pontika Antik Kenti Epigrafik Araştırmaları ve Tarihsel Sonuçları, 1. Uluslararası Karadeniz Kültür Kongresi Bildiri Kitabı, 6-9 Ekim 2011, Sinop, 505-527. Öztürk, B. (2013). Tios / Tieion (Zonguldak - Filyos) Antik Kenti Epigrafik Çalışmaları ve Tarihsel Sonuçları, I. Uluslararası Karadeniz Kültür Kongresi Bildiri Kitabı, 6-9 Ekim 2011, Sinop, 485-504 Patacı, S. (2011). Paphlagonia Hadrianoupolis’i Hamam A ve A Kilisesi Mozaikleri, Journal of Mosaic Research, 4: 27-50. Poria, Y., Butler, R., and Airey, D. (2004). Links between tourists, heritage, and reasons for visiting heritage sites. Journal of Travel Research 43(1), 19-28. Prentice, R.C. (1993).Tourism and Heritage Attractions.: Routledge, London, 20,.172-175. Safranbolu Turizm Danışma Müdürlüğü (2018) Ziyaretçi istatistikleri. Sezer, İ. (2017). Kültürel Mirasın Turizm Açısından Değerlendirilmesi: Taşköprü İlçesi Örneği, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 175-198 Sinop Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018). http://www.sinopkulturturizm.gov.tr/TR-107043/tarihce.html Sinop Valiliği (2018). http://www.sinop.gov.tr/tarih, Erişim Tarihi: 15.08.2018. Smith, N. L., Cohen, A., & Pickett, A. C. (2016). Exploring the motivations and outcomes of long-term international sport-for-development volunteering for American Millennials. Journal of Sport & Tourism, 1-18. Somuncu, M. ve Yiğit, T. (2009). Goreme Milli Parkı ve Kapadokya Kayalık Sitleri Dünya Mirası Alanı’ndaki Turizmin Sürdürülebilirlik Perspektifinden Değerlendirilmesi. Ankara: V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu. South Pacific Specialist (2018) http://southpacificspecialist.org/ Tataroğlu, E. (2018). Miras Turizmi https://www.turofed.org.tr/kose-yazilari/enis-tataroglu-miras-turizmi TDK (2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=M%C4%B0RAS Timothy, D. J. (2014). Contemporary Cultural Heritage and Tourism: Development Issues and Emerging Trends, Public Archaeology, 13(1-3):30-47, 20.08.2018 tarihinde https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1179/1465518714Z.00000000052 adresinden erişildi. Üstün Demirkaya, F. Tuluk, ve İ., Ö. (2012). Eflatun’un “Kurbağa”sı Sinope’den Sinop’a: Kaynaklara Göre Sinop Kentinin Fiziksel Gelişimi, Metu Journal of the Faculty of Arch, 1(29:1): 45-48. Yıldırım, Ş. (2017). Tios-Teion: Söylenecek Önemli Bir Şeyi Olmayan Kent, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7(13): 206-242. Zonguldak Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2018).http://www.zonguldakkulturturizm.gov.tr/TR-92525/tarihce.html