Transtibial Protez Soket Proksimal Kesim Çizgisinin Farklılığının Anlık Klinik Sonuçlar Üzerine Etkisi: Bir Olgu Sunumu

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 34 - 45, 31.08.2024

Ayşe Yazgan

Öz

Transtibial protez soketi proksimal sınırları tasarlanırken genel bir standart mevcuttur. Ancak vakum sistemli süspansiyon yöntemleriyle üretilen soketlerde proksimal kesim çizgileri değişkenlik gösterebilmektedir. Bu çalışmada transtibial protez soket proksimal kesim çizgi farklılığının ampute birey üzerinde anlık olarak memnuniyet, ağrı düzeyi ve fonksiyonellik üzerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmaya 47 yaşında K3 aktivite düzeyinde bir unilateral transtibial erkek ampute dahil edildi. Ampute bireyin mevcut protezi Total Temaslı Soket (TTS) tipi pasif vakum süspansiyon sistemli bir protezdi. Ampute bireyin güdük ölçüsü Scaniverse 3D tarama uygulamasıyla alındı. Pozitif model Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD yazılımı Meshmixer®️ (Autodesk, San Rafael, CA, USA) programında oluşturuldu ve hassas bölgeler üzerinde gerekli düzenlemeler yapıldı. Creality Ender-3 (Shenzhen, China) yazıcı kullanılarak Polilaktik Asit (PLA) filamenti kullanılarak ve soketin kesim çizgisini farklılaştırılarak oluşturulan Söderberg tip soket (STS) tasarlandı. Ampute bireyde fonksiyonel kapasite 6 Dakika Yürüme Testi (6DYT), Zamanlı Kalk Yürü Testi (ZKYT) ve Merdiven İnip Çıkma Testi (MİÇT) ile, soket konforu Soket Konfor Skoru (SKS) ve ağrı düzeyi Görsel Analog Skala (GAS) ile ölçüldü. GAS her iki soket tasarımı için de 0, SKS; TTS ile 7, STS ile 8 olarak ölçüldü. MİÇT; TTS ile 11,20 saniye, STS ile 10,50 saniye: ZKYT; TTS ile 9,55 saniye STS ile 8,62 saniye olarak kaydedildi. 6DYT; TTS ile 350 metre, STS ile 372 metre olarak ölçüldü. Ampute bireyin MİÇT ve ZKYT süresi azalırken, 6DYT mesafesi ve SKS puanı arttı. GAS skorunda herhangi bir değişim gözlenmedi. Çalışmamızda STS kullanımıyla fonksiyonel kapasite ve soket konforu artarken ağrı düzeyinde farklılık bulunmamıştır ancak daha kapsamlı sonuçlar için uzun süreli kullanıma dayalı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Transtibial Amputeler, Transtibial soket, Kesim Çizgisi, Protez

Kaynakça

• 1. Safari, M. R., & Meier, M. R. (2015). Systematic review of effects of current transtibial prosthetic socket designs--Part 1: Qualitative outcomes. Journal of Rehabilitation Research & Development, 52(5).
• 2. Fergason, J., & Smith, D. G. (1999). Socket considerations for the patient with a transtibial amputation. Clinical Orthopaedics and Related Research, 361, 76-84.
• 3. Klasson, B., & Buis, A. (2006). Prosthetic socket fit: Implication of basic engineering principles. Advanced Prosthetic Science, Manual, 3.
• 4. Söderberg, B., Guerra, G., Fagerstrom, T., Permpool, K., & Phaipool, S. (2019). The Söderberg socket 2.0: A technical note. Canadian Prosthetics & Orthotics Journal, 2(2): 33505
• 5. Krajbich, J. I., Pinzur, M. S., Potter, B. K., & Stevens, P. M. (2023). Atlas of amputations and limb deficiencies: surgical, prosthetic, and rehabilitation principles. Lippincott Williams & Wilkins.
• 6. Söderberg, B. (2002). A new trim line concept for trans-tibial amputation prosthetic sockets. Prosthetics and Orthotics International, 26(2), 159-162.
• 7. Lin, S. J., & Bose, N. H. (2008). Six-minute walk test in persons with transtibial amputation. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 89(12), 2354-2359.
• 8. Schoppen, T., Boonstra, A., Groothoff, J. W., de Vries, J., Göeken, L. N., & Eisma, W. H. (1999). The timed “up and go” test: reliability and validity in persons with unilateral lower limb amputation. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 80(7), 825-828.
• 9. De Laat, F. A., Rommers, G. M., Geertzen, J. H., & Roorda, L. D. (2010). Construct validity and test-retest reliability of the climbing stairs questionnaire in lower-limb amputees. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 91(9), 1396-1401.
• 10. Hanspal, R. S., Fisher, K., & Nieveen, R. (2003). Prosthetic socket fit comfort score. Disability and Rehabilitation, 25(22), 1278-1280.
• 11. Carlsson, A. M. (1983). Assessment of chronic pain. I. aspects of the reliability and validity of the visual analogue scale. Pain, 16(1), 87-101.
• 12. Legro, M. W., Reiber, G., del Aguila, M., Ajax, M. J., Boone, D. A., Larsen, J. A., ... & Sangeorzan, B. (1999). Issues of ımportance reported by persons with lower limb amputations and prostheses. Journal of Rehabilitation Research and Development, 36(3), 155-163.
• 13. Radcliffe, C. W. (1961). The patellar-tendon-bearing below-knee prosthesis. Biomechanics Laboratory University of California. USA.
• 14. Galdik, J. (1955). The below knee suction socket. Orthop Prosthet Appl J, 9, 43-46.
• 15. Taft, C. B. (1968). The patellar-tendon-supracondylar (pts) prosthesis: Report of a preliminary study. Inter-Clinic Information Bulletin, 7, 16-22.
• 16. Kristinsson, Ö. (1993). The ICEROSS Concept: A discussion of a philosophy. Prosthetics and Orthotics International, 17(1), 49-55.
• 17. Wang, Y., Tan, Q., Pu, F., Boone, D., & Zhang, M. (2020). A review of the application of additive manufacturing in prosthetic and orthotic clinics from a biomechanical perspective. Engineering, 6(11), 1258-1266.
• 18. Barrios-Muriel, J., Romero-Sánchez, F., Alonso-Sánchez, F. J., & Salgado, D. R. (2020). Advances in orthotic and prosthetic manufacturing: A technology review. Materials, 13(2), 295.
• 19. Bhatt, S., Joshi, D., Rakesh, P. K., & Godiyal, A. K. (2023). Advances in additive manufacturing processes and their use for the fabrication of lower limb prosthetic devices. Expert Review of Medical Devices, 20(1), 17-27.
• 20. Algarni, M., & Ghazali, S. (2021). Comparative study of the sensitivity of PLA, ABS, PEEK, and PETG’s mechanical properties to FDM printing process parameters. Crystals, 11(8), 995.
• 21. Gorber, S. C., & Tremblay, M. S. (2016). Self-report and direct measures of health: Bias and implications. The Objective Monitoring of Physical Activity: Contributions of Accelerometry to Epidemiology, Exercise Science and Rehabilitation, 369-376.
• 22. Enright, P. L., & Sherrill, D. L. (1998). Reference equations for the six-minute walk in healthy adults. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 158(5), 1384-1387.
• 23. Gailey, R. S., Gaunaurd, I., Agrawal, V., Finnieston, A., & Tolchin, R. (2012). Application of self-report and performance-based outcome measures to determine functional differences between four categories of prosthetic feet. Journal of Rehabilitation Research & Development, 49(4); 597-612.
• 24. Wurdeman, S. R., Schmid, K. K., Myers, S. A., Jacobsen, A. L., & Stergiou, N. (2017). Step activity and 6-minute walk test outcomes when wearing low-activity or high-activity prosthetic feet. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 96(5), 294-300.
• 25. Rommers, G. M., Vos, L. D., Groothoff, J. W., & Eisma, W. H. (2001). Mobility of people with lower limb amputations: scales and questionnaires: A review. Clinical Rehabilitation, 15(1), 92-102.
• 26. Rommers, G. M., Vos, L. D., Groothoff, J. W., & Eisma, W. H. (2000). Elderly people with a lower limb amputation: Do they use their prosthesis? In The Elderly Amputee: Rehabilitation and Functional Outcome. [Thesis]. Groningen: University of Groningen.
• 27. Kark, L., & Simmons, A. (2011). Patient satisfaction following lower-limb amputation: the role of gait deviation. Prosthetics and Orthotics International, 35(2), 225-233.
• 28. Mohd Hawari, N., Jawaid, M., Md Tahir, P., & Azmeer, R. A. (2017). Case study: Survey of patient satisfaction with prosthesis quality and design among below-knee prosthetic leg socket users. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 12(8), 868-874.
• 29. Berke, G. M., CP, F., L-CPO, J. H., & Nguyen, V. (2010). Comparison of satisfaction with current prosthetic care in veterans and service members from Vietnam and OIF/OEF conflicts with major traumatic limb loss. Journal of Rehabilitation Research and Development, 47(4), 361.
• 30. Dillingham, T. R., Pezzin, L. E., MacKenzie, E. J., & Burgess, A. R. (2001). Use and satisfaction with prosthetic devices among persons with trauma-related amputations: A long-term outcome study. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation, 80(8), 563-571.
• 31. Atar, M. Ö., Demir, Y., Kamacı, G. K., Tekin, E., Erdem, Y., Atar, C., & Aydemir, K. (2022). A comparison of two different prosthetic feet on functional capacity, pain severity, satisfaction level and quality of life in high activity patients with unilateral traumatic transtibial amputation. Injury, 53(2), 434-439.