PERAKENDECİ MARKA SADAKATİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 172 - 201, 31.12.2019

Engin Görbüz , Melih Başkol

https://doi.org/10.24013/jomelips.646406

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, perakendeci
markalı ürün tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin
marka sadakatine etkisinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma
verileri, perakendeci markalı ürünleri tercih eden 402 kişiden anket yoluyla
elde edilmiş ve SPSS paket programı ile verilerin analizi gerçekleştirilmiştir.

Çalışmada perakendeci markalı
ürün tercihinde bulunan tüketicilerin; algılanan risk, algılanan kalite,
algılanan fiyat ve mağaza imajı faktörlerine karşı tutumları incelenmiş ve bu
tutumun perakendeci markaya karşı bir sadakat oluşturup oluşturmadığı tespit
edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu noktada; tüketicilerin cinsiyetleri, medeni
durumları, gelir durumları, meslekleri, eğitim durumları ve yaşlarının tercih
noktasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığı sorularına cevap aranmıştır.

Çalışma verileri incelendiğinde, perakendeci markalı ürün tercihinde
bulunan tüketicilerin algılanan fiyat ve mağaza imajı faktörlerinde perakendeci
markaya karşı olumlu bir tutum sergiledikleri; algılanan kalite ve algılanan
risk faktörlerinde ise olumlu bir tutum sergilemedikleri tespit edilmiştir.
Ayrıca perakendeci markalı ürün tercihinde bulunan tüketicilerin demografik
verilerine göre analiz yapılığında anlamlı farklılıklar olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Marka, perakendeci markası, perakendecilik, tüketici tercihleri

Kaynakça

• Aaker, A. D (2010). Güçlü Markalar Yaratmak, (Çev. Aslı Özer), İstanbul: Mediacat Yayınları.
• AC Nielsen (2005a), The Power of Private Label 2005: A Review of Growth Trends Around the World.
• AC Nielsen (2006), The Private Label Playbook.
• Akın, M., Çiçek, R., & Demirer, Ö. (2009).Tüketici Algılamalarının Market Markalı Ürün Tercihlerindeki Etkisinin Belirlenmesi: Niğde ilinde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.18, S.2,129-144
• Aksulu, İ.(2000). Tüketiciyi Perakendeci Markasına Yönelten Nedenler. 5.Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı, Akdeniz Üniversitesi Turizm Araştırma, Geliştirme ve Uygulama Merkezi, 16-18 Kasım 2000, Antalya s.328
• Albar, B. Ö. (2014). Tüketicilerin Özel Markalı Ürünleri Satın Almasına Tutundurma Stratejilerinin Etkisi: Giresun İlinde Bir Uygulama. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 99-116.
• Albar, B. Ö., & Duman, T. (2011). Bir Tüketici Grubu Olarak Kadınların Mağaza Markalı Ürünlere Karşı Tutumları: Giresun İli Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (38), 79–100.
• Albar, B. Ö., & Öksüz, G. (2013). Özel Markalı Ürünlerin Pazarlanmasında Tutundurma Stratejilerinin Etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7), 863-893.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arslan, B. (2015). Türkiye'de İkamet Eden Tüketicilerin Özel Markalı Ürünlere Yönelik Tutumlarına Etki Eden Faktörler. Electronic Journal of Social Sciences, 14(55).
• Arslan, M., & Boyçu, S. (2006). Mağaza Atmosferi. Mine Oyman(Ed), Eskişehir: TC Anadolu Üniversitesi Yayın No: 1696, Açıköğretim Fakültesi Yayını, 881(1).
• Arslan, Y. (2012). Tüketicilerin özel markalı ürünlere yönelik tutumları ve bu tutumlara etki eden faktörlerin incelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Assael, H. (1998). Consumer Behaviour, South Western Publishing,6th edition.
• Aytaç, M., & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı Faktör Analizi İle Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. İstatistikçiler Dergisi: İstatistik ve Aktüerya, 5(1), 14-22.
• Bardakçı, A., Sarıtaş, H., & Gözlükaya, Ö. G. İ. (2003). Özel Marka Tercihinin Satın Alma Riskleri Açısından Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21).
• Baş, M., & Göral, S. (2018). Tüketicilerin Perakende Markalarına Bakışı: Kooperatif Marka Örneği. Third Sector Social Economic Review, 53(3), 852.
• Benedict, J. (1997). The Increasing Power of Store Brands: Building Loyalty and Market Share, Long Range Planning, vol.30, no.6, s.917-930.
• Berman, B. (1996). Marketing Channels. John Wiley & Sons Inc.
• Blythe J. (2001) Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Bilim ve Teknik Kitapevi.
• Burton, S., Lichtenstein, D. R., Netemeyer, R. G., & Garretson, J. A. (1998). A Scale For Measuring Attitude Toward Private Label Products And An Examination Of İts Psychological And Behavioral Correlates. Journal Of The Academy Of Marketing Science, 26(4), 293.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar Ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
• Cop, R., & Türkoğlu, S. (2008). Market Markalı Ürünlerle İlgili Tüketici Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Corstjens, M., Rajiv L. (2000). Building Store Loyalty Through Store Brands. JMR, Journal of Marketing Research. s. 281-291.
• Çakır, E. (2007). Özel Markalı Ürünler Ve Tüketici Tercihleri Bursa Perakende Sektöründe Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Uludağ Üniversitesi: Bursa.
• Çınar, H., Döven, M.S., Ardıç, K. (2005). Özel markaların tercih edilebilirliği arttırmada fiyat dışı boyutlarda rekabet edebilmek için müşteri tercihlerinin belirlenmesi (Tokat Örneği), Marka Yönetimi Sempozyumu, Gaziantep, 14-15 Nisan 2005, 151-159.
• Çiçek, E. ve Atılgan, K.Ö. (2010). Tüketicilerin Perakendeci Markalı Ürünleri Tercih Etme Nedenleri: Mersin İlinde Bir Araştırma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı, 1 s.305-324.
• d'Astous, A., & Saint-Louis, O. (2005). National Versus Store Brand Effects On Consumer Evaluation Of A Garment. Journal Of Fashion Marketing And Management: An International Journal, 9(3). S.306-317.
• Dick, A. J. and Richardson A. P. (1997). How Consumers Evaluate Store Brands.Pricing Strategy And Practice, MCB Universty Press, 5 (1), s.18–24.
• Dick, A. S., & Basu, K. (1994). Customer Loyalty: Toward An İntegrated Conceptual Framework. Journal of the academy of marketing science, 22(2), s.99-113.
• Dick, A., Jain, A., & Richardson, P. (1995). Correlates Of Store Brand Proneness: Some Empirical Observations. Journal of Product & Brand Management, 4(4), 15-22.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2011). Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi. İstanbul: Beta.
• Eriş, N., & Kutlu, Ş. (2007). Marka Bağlılığı Yaratmada Müşteri İlişkileri Yönetimi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Fettahlıoğlu, H. S. (2008). Tüketicilerin satın alma davranışlarında özel markaların tüketici tutumları üzerine etkileri(Yayınlanmamış Doktora Tezi) Dokuz Eylül, İzmir.
• Hair, J. Joseph F, Ralph E. Anderson, Ronald L. Tatham, William C. B. (1998). Multivariate Data Analysis: Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. New Jersey.
• Herstein, R., & Jaffe, E. D. (2007). Launching Store Brands İn Emerging Markets: Resistance Crumbles. Journal of Business Strategy, 28(5), 13-19.
• Hoch, S. J., & Banerji, S. (1993). When do private labels succeed?. MIT Sloan Management Review, 34(4), 57.
• Irsıdar, O. (2004), Private Label & Perakende Dergisi, Yıl:1,Sayı:1, Şubat - Mart, s.72-73.
• Jin, B., & Gu Suh, Y. (2005). Integrating Effect Of Consumer Perception Factors İn Predicting Private Brand Purchase İn A Korean Discount Store Context. Journal Of Consumer Marketing, 22(2), 62-71.
• Kara, M. (2013). Pazarlama Yönetiminde Özel Marka Stratejileri Ve Rekabet Uygulamaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tez), İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıç, S ve Çağıran, H. (2005). Tüketicilerin Market (Özel) Markalı Ürünleri Tercihinde Marka Değeri Algılamaları: Çorum’ da ki Perakende Zincirlerine Yönelik Örnek Bir Uygulama. Pazarlama Dünyası Dergisi, Yıl:19, (6), s.56-62.
• Kılıç, S. (2006). Perakende gıda işletmelerinde özel markalı ürünler ve Türkiye açısından bir inceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient. J Mood 6: 47–48
• Kuhar, A., & Tič, T. (2008). Attitudes Towards Private Labels-Example Of A Consumer Sensory Evaluation Of Food İn Slovenia. Acta Agriculturae Slovenica, 91(2), 379-390.
• Kurtuluş, S. (2001). Perakendeci Markası ve Üretici Markası Satın alanların Tutumları Arasında Farklılık Var mı?. Pazarlama Dünyası Dergisi, 15(89), 8-15.
• Lin, C. Y., Marshall, D., & Dawson, J. (2009). Consumer attitudes towards a European retailer's private brand food products: an integrated model of Taiwanese consumers. Journal of Marketing Management, 25(9-10), 875-891.
• Mcgoldrick, P, J. (1990) Retail Marketing, McGraw Hill, London, UK,
• Odabaşı Y. & Oyman M, (2002). Pazarlama İletişimi Yönetimi. İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Omar O. (1999), Retail Marketing, London: Pitman Publishing.
• Orel, F. D. (2006). Özel Markalara Farklı Düzeyde Eğilimi Olan Tüketiciler Arasındaki Sosyo-Demografik Ve Tutumsal Farklılıklar. Öneri Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(26), 37-62.
• Özer. L., & Gülpınar, S. (2005). Hizmet Sektöründe Tüketicilerin Algıladıkları Riskler: Hava Yolları Sektöründe Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 49-63.
• Özkan, B., & Akpınar, M. G. (2003). Gıda Perakendeciliğinde Yeni Bir Açılım: Market Markalı Gıda Ürünleri. Pazarlama Dünyası, yıl, 17. Sy 22.
• Pala, M. ve B. Saygı (2004), Gıda Sanayinde Büyük Mağazaların Perakendeci Markalı Ürün Uygulamaları. İstanbul: İTO Yayınları
• Quelch J. A. & Harding D. (1996), Brands Versus Private Labels: Fighting to Win. Harvard Business Review, January-February.
• Richardson, P. S., Jain, A. K., & Dick, A. (1996). Household Store Brand Proneness: A Framework. Journal Of Retailing, 72(2), 159-185.
• Sapmaz, K., & Yercan, M. (2015). Tüketicilerin Market Markalı Ve Üretici Markalı Gıda Ürünü Tercihlerinin Analizi: İzmir İli Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 52(3), 317-325.
• Savaşçı İ. (2003) Perakendecilikte Yeni Eğilimler: Perakendeci Markaların Gelişimi ve Türkiye’de ki Uygulamaları, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:10, Sayı:1, Manisa. 85-102
• Sethuraman, R., & Cole, C. (1999). Factors İnfluencing The Price Premiums That Consumers Pay For National Brands Over Store Brands. Journal Of Product & Brand Management, 8(4), 340-351.
• Sheinin, D. A., & Wagner, J. (2003). Pricing Store Brands Across Categories And Retailers. Journal Of Product & Brand Management, 12(4), 201-219.
• Sinha, I., & Batra, R. (1999). The Effect Of Consumer Price Consciousness On Private Label Purchase. International Journal Of Research İn Marketing, 16(3), 237-251
• Sinha, I. & Batra, R. 2000. Consumer-Level Factors Moderating The Success Of Private Label Brands, Journal Of Retailing, 76 (2): 175-191.
• Woodside, A. G., & Taylor, J. L. (1978). Consumer Purchase İntentions And Perceptions Of Product Quality And National Advertising. Journal Of Advertising, 7(1), 48-51.
• Zielke, S., & Dobbelstein, T. (2007). Customers' Willingness To Purchase New Store Brands. Journal Of Product & Brand Management, 16(2), 112-121.