PUŞKİN’İN ESERLERİNİN POETİK YETKİNİLK YÖNÜYLE DEĞERLENDİRİLMESİ: PAUL VALERY’NİN SANAT ANLAYIŞI BAĞLAMINDA BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 9 - 36, 02.07.2021

Uğur Keskin

https://doi.org/10.24013/jomelips.836175

Öz

Aleksandr Sergeyeviç Puşkin’in (1799-1837), gerçekçi edebiyatın öncüleri arasında yer aldığı kabul edilmektedir. Puşkin, başta şiir olmak üzere çeşitli yazın dallarında eserler vermiştir. Puşkin’in eserlerinin ele alındığı bu makale; şair, düşünür ve aynı zamanda sanat eleştirileri kaleme alan Paul Valery’nin sanat anlayışı ekseninde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Puşkin, çeşitlilik arz eden eserlerinin hemen hepsinde sanatta, özellikle de anlatı sanatlarında sahip olunması gereken yetkinliklere ilişkin görüşler dile getirmiştir. Bu görüşlerin sistemli bir biçimde ortaya konulabilmesi için teorik izah olarak, Puşkin’den yetmiş iki yıl sonra dünyaya gelen bir başka şair (aynı zamanda sanat teorisyeni) Valery’nin yaklaşımları esas alınmıştır. Bu makalede, nitel araştırmaya konu edilen eser içerikleri, doküman incelemesi yöntemiyle incelenmiştir. Puşkin’in yazınsal yetkinliklere ilişkin görüşleri, literatür desteği olan ilave izahlarla açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Poetika, Puşkin, Valery

Teşekkür

Dergi çalışanlarına teşekkürler.

Kaynakça

• Adler, Alfred (1996). Psikolojik Aktivite (Üstünlük ve Toplumsal İlgi) (Çev. B. Çorakçı). İstanbul: Say Yayınları.
• Adler, Alfred (2011a). Yaşama Sanatı. (Çev. K. Şipal). İstanbul: Say Yayınları.
• Adler, Alfred (2011b). Çocukta Yaşamsal Sorunlar. (Çev. İ. Kırımlı). Ankara: Alter Yayınları.
• Adler, Alfred (2012). Bireysel Psikoloji. (Çev. C. Çelebi). Balıkesir: Altınpost Yayınları.
• Ağaoğlu, Azad (2018). “Önsöz”, Bahçesaray Çeşmesi içinde, Çev. Azad Ağaoğlu, Ötüken Neşriyat, İstanbul, ss. 7-28.
• Antony, Martin M. ve Swinson Richard P. (2000). Mükemmeliyetçilik Dost Sandığımız Düşman. (Çev. A. Açıkgöz). İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
• Aristoteles, (1983). Poetika, Çev. İsmail Tunalı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Arslan, Fahrettin (2018). Paul Valery, “Birkaç Söz” Monsieur Teste içinde, Çev. Fahrettin Arslan, Ketebe Yayınları, İstanbul, s. 9-10.
• Bakkal, Ramazan (1998). Tanıtamadığımız Yahya Kemal. İstanbul: Avrasya Bir Vakfı Yayınları.
• Baş, Münire Kevser (2017). Poetik Bir Metin Olarak Ebubekir Eroğlu’nun “Yol Elçisi” Şiiri. Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, S: 71-72, s. 5-24.
• Beken, Beril (1996). “Önsöz”, Paul Valery, Tinsel Kriz içinde, Çev. Beril Beken, AFA Yayıncılık İstanbul, s. 7-13.
• Bektaş, Esra (2013). İdealizmin Ötesinde Yeni Bir Schelling İmgesi. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, S. 20. s. 79-92.
• Birsel, Salâh (1986). Şiirin İlkeleri. İstanbul: Broy Yayınları.
• Bozkurt, Nejat (2014). Sanat ve Estetik Kuramları, Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Burke, Edmund (2008). Yüce ve Güzel Kavramlarımızın Kaynağı Hakkında Felsefi Bir Soruşturma. Çev. M. Barış Gümüşbaş, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Cahiz, (2020a). Cimriler Kitabı. Çev. Selahattin Hacıoğlu, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Cahiz, (2020b). Giysiler, Kitaplar, Öğretmenler ve Şarkıcı Kızlar Kitabı. Çev. Muharrem Hilmi Özev, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Çıkla, Selçuk (2008). Yahya Kemal’in Şöhreti ve Mükemmeliyet Anlayışı. Bir Medeniyeti Yorumlamak Ölümünün 50. Yılında Yahya Kemal Beyatlı Sempozyumu, 125-133.
• Derrida, Jacques (2002). Şiir Nedir?. Çev. Ahmet Sarı ve M. Abdullah Arslan, Erzurum: Babil Yayınları.
• Doğan, Mehmet Can (2011). Mükemmeliyetçiliğin Yarım Bıraktığı Şiirler. Gazi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 9, s. 101-113.
• Durukoğlu, Salim ve Toprak, Ayşe Sinem (2019). Şiirde Biçim Bağlamında Yenilik - Mükemmellik Arayışları ve Parnasizmin Kısa Tarihi. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 7(17), s. 47-59.
• Eliot, Thomas Stearns (2020). “Takdim”, Paul Valery, Şiir Sanatı içinde, Çev. Ahmet Ölmez, Ketebe Yayınları, İstanbul, s. 7-22.
• Erol, Zehra (2019). Mükemmeliyetçi Kişilik. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Ferguson, Adam (2020). “Sivil Toplumun Tarihi Üzerine Bir Deneme”, Çev. Gökhan Murteza, İskoç Aydınlanması (Ed. Gökhan Murteza) içinde ss. 87-95, Pinhan Yayıncılık, İstanbul.
• Flaubert, Gustave (2003). Madam Bovary. Çev. Çiğdem Büyükataman, İzmir: İlya Yayınevi.
• Flaubert, Gustave (2019). Bilirbilmezler. Çev. Tahsin Yücel, İstanbul: Can Yayınları.
• Frankl, Viktor E. (2018). İnsanın Anlam Arayışı. Çev. Selçuk Budak), İstanbul: Okuyan Us.
• Goethe, Johann Wolfgang (2018). Genç Werther’in Acıları. Çev. Yüksel Pazarkaya, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Goethe, J. W. (2020). Yarat Ey Sanatçı Şiirler, Roma Ağıtları, Akhilleus. (Çev. A. Cemal). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Gören, Erman 2017, “Giriş”, Bakkhylides, Bütün Şiirleri ve Fragmanları (Çev. Erman Gören) içinde ss. 9-46, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Habermas, Jürgen (2019). “İdeoloji” Olarak Teknik ve Bilim, Çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (2011a). Tinin Görüngübilimi. Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (2011b). Tarih Felsefesi-1. Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (2019). Akıl Dediğimiz Şey Aforizmalar. Çev. Zerrin Duman, İstanbul: Zeplin Kitap Yayınları.
• Homeros, (2020a). İylada, Çev. Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Homeros, (2020b). Odysseia, Çev. Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Horatius, (2019). Ars Poetica -Şiir Sanatı-, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hutcheson, Francis (2020). “Güzellik ve Erdem Düşüncelerimizin Esasını Araştırma” Çev. Eylem Yolsal Murteza, İskoç Aydınlanması (Ed. Gökhan Murteza) içinde ss. 31-44, Pinhan Yayıncılık, İstanbul.
• Jaspers, Karl (2019). Felsefe Konuşmaları Felsefeye Giriş. Çev. Abdurrahman Aliy, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Kaplan, Mehmet (2013). “Tanpınar Hakkında Birkaç Söz”, Ahmet Hamdi Tanpınar, Huzur içinde, Dergâh Yayınları, İstanbul, ss. 5-10.
• Kierkegaard, Soren (2020). Korku ve Titreme. Çev. İsmail Yerguz, İstanbul: Say Yayınları. Kuleşov, Vasili İvanoviç (2018). Puşkin Yaşamı ve Sanatı. Çev. Birsen Karaca, Ankara: Cümle Yayınları.
• Lacoste, Jean (1986). L’idee de Beau, Paris: Bordas.
• Longin, (2016). Yüce Poetika, Çev. Fatih Tepebaşılı, Konya: Palet Yayınları.
• Luther, Martin ve Calvin Jean (2016). Seküler Otorite Sivil Yönetim. Çev. İsmail Hakkı Yılmaz, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Maga, İlker (2003). “Son Söz: Puşkin’in Masal Yolu”, Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, Çar Sultan içinde, Çev. Özlem Asiltürk, Yazı-Görüntü-Ses Yayınları, İstanbul, s. 45-51.
• Mallarme, Stephane (2017). Zorla Dönmeyecek Şans. Çev. T. Kaban, İstanbul: Lakin Yayınları.
• Montesquieu, (2020a). Çeşitli Düşünceler. Çev. A. Aggül, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Montesquieu, (2020b). Beğeni Üzerine Bir Deneme. Çev. A. Aggül, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Nietzsche, Friedrich (2020). Böyle Söyledi Zerdüşt. Çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Pascal, Blaise (2011). Düşünceler, Çev. İsmet Zeki Eyüboğlu, İstanbul: Say Yayınları.
• Platon, (2017). Phaidros, Çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
• Proust, M. (2020). Okuma Üzerine. Çev. D. G. Baskıcı, İstanbul: Karbon Kitaplar.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (2017). Ruslan ve Ludmila. Çev. Kayhan Yükseler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (2019). Küçük Tragedyalar. Çev. T. Yılmaz Öğüt, İstanbul: Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (2020a). Yüzbaşının Kızı -Bütün Öyküler Bütün Romanlar-. Çev. Ataol Behramoğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (2020b). Yevgeni Onegin. Çev. Azer Yaran, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (2020c). Seviyordum Sizi Seçme Şiirler. Çev. Ataol Behramoğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Puşkin, Aleksandr Sergeyeviç (ty). Seviyordum Sizi Seçilmiş Şiirler. Çev. Azer Yaran, Ataol Behramoğlu, Kuşanbiy Miziev, Ahmet Necdet, Sefer Aytekin, Haluk Madencioğlu, İstanbul: Simge Yayıncılık.
• Schiller, Fredrich (2011). Felsefe ve Şiir. Çev. Burhanettin Batıman, İstanbul: Yaba Yayınları.
• Sevi Tok, Emine Sevinç (2020). The Relations of Marital Adjustment with Forgiveness, Perfectionism and Ruminative Thought Style. V. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Bilimler Kongresi. s. 64.
• Shafran, Roz, Egan, Sarah ve Wade Tracey (2017). Mükemmeliyetçilik (Yaşanmış Örnekler, Pratik Öneriler, Uygulamalar). Çev. D. Onuk, İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
• Spinoza, Benedictus (2019). Anlama Yetisinin Düzeltilmesi Üzerine Bir İnceleme. Çev. Emine Ayhan, Ankara: Dost Kitabevi.
• Tepebaşılı, Fatih (2016). “Yüce Poetika’ya Giriş”, Longin, Yüce Poetika içinde, Çev. Fatih Tepebaşılı, Palet Yayınları, Konya, s. 73-119.
• Thraks, Dionysisos (2006), Gramer Sanatı. Çev. Eyüp Çoraklı, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Todorov, Tzvetan (2018). Poetikaya Giriş. Çev. Kaya Şahin, İstanbul: Metis Yayınları.
• Tusi, Nasirüddin (2019). Üç Risale, Tevella-Teberra, Matlübu’l-Mü’minin, Mebde ve Mead. Çev. Harun Işık ve Yasin İpek, İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Twain, Mark (2019). İnsan Nedir?. Çev. Esra Damla İpekçi, İstanbul: Karbon Kitaplar. Türkyılmaz, Çetin (2016). Bunalım Çağı. Ankara: Bibliotech Yayınları.
• Valery, Paul (ty). Bugünkü Dünyaya Bakış ve Diğer Denemeler. Çev. Vahdi Hatay, Ankara: Tur Yayınevi.
• Valery, Paul (1996). Tinsel Kriz. Çev. Beril Beken, İstanbul: AFA Yayıncılık.
• Valery, Paul (2018a). Degas Dans Desen. Çev. Orçun Türkay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Valery, Paul (2018b). Monsieur Teste. Çev. Fahrettin Arslan, İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Valery, Paul (2018c). Eupalinos ve Öteki Söyleşimler. Çev. Tahsin Yücel, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Valery, Paul (2020). Şiir Sanatı. Çev. Ahmet Ölmez, İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, Tahsin (2018). “Sunuş”, Eupalinos ve Öteki Söyleşimler içinde, Çev. Tahsin Yücel, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 5-8.
• Yükseler, Kayhan (2017). “Çevirmenin Önsözü”, Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, Ruslan ve Ludmila içinde, Çev. Kayhan Yükseler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 7-8.