DİJİTALLEŞMEDE MOBİL SAĞLIK İŞ MODELLERİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 45 - 56, 30.06.2022

Aslı Çillioğlu Karademir , Yaşar Akça

https://doi.org/10.24013/jomelips.1035728

Öz

Endüstri 4.0’da dijital teknoloji ve dijital dönüşüm tüm dünyada işletmeler üzerinde önemli etkiler oluşturmaktadır. Dijital dönüşüm özellikle örgüt yapılarında, işleyiş, süreç ve iş modellerinde değişikliklere yol açmaktadır. Bu değişimi yaşamakta olan alanlardan biri sağlık teknolojileridir. Sağlık alanında kullanılmakta olan mobil sağlık (m-Sağlık) uygulaması sayesinde uzaktan izleme ve herhangi bir yerden erişim gerçekleşmektedir. Kullanıcılara sunulan mobil sağlık hizmetleri sayesinde örgütlerin iş süreçleri yeniden değişmektedir. Ayrıca örgütlere yeni iş modelleri sunmaktadır. Aynı zamanda, işletmenin iş değer zinciri üzerinde entegrasyon sağlanmaktadır. Hastaneler ve hastalar başta olmak üzere çok çeşitli paydaşlardan meydana gelen ekosistemler oluşmaktadır. Alan yazındaki çalışmalar incelendiğinde, dijitalleşme ve akıllı uygulamalar konusunun ele alındığı ancak işletmelere yansıyacak olası iş modeli süreçlerine yeterince odaklanılmadığı görülmektedir. Söz konusu eksikliği gidermek amacıyla bu çalışmada, Türkiye’de mobil sağlık hizmetleri iş modelleri incelenmiş ve mevcut durum ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mobil Teknolojiler, Dijital Dönüşüm, Mobil Sağlık İş Modelleri

Kaynakça

• Amit, R. & Zott, C. (2001). Value creation in e-business. Strategy Management Journal, 22(6-7): 493–520.
• Büyükgöze, S., & Dereli, E. (2019). Toplum 5.0 ve Dijital Sağlık, VI. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi-Fen ve Sağlık: 7-10.
• Capgemini, R. B. S. (2011). EFMA. 2011, World Payments Report: 80.
• Demir, H., & Arslan, E. T. (2017). Mobil sağlık uygulamalarının hastanelerde kullanılabilirliği: hastane yöneticileri üzerine bir araştırma, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33): 71-83.
• Drath, R. & Horch, A. (2014) Industrie 4.0 hit or hype? IEEE Industrial Electronics Magazine, 8: 56-58.
• Harayama, Y. (2017). Society 5.0: aiming for a new human-centered society, Japan’s science and technology policies for addressing global social challenges, Hitachi Review, 66(6): 554-558. https://www.hitachi.com/rev/archive/2017/r2017_06/pdf/p08-13_TRENDS.pdf (Erişim: Kasım, 2021).
• Hess, T., Matt, C., Benlian, A., & Wiesböck, F. (2016). Options for formulating a digital transformation strategy, MIS Quarterly Executive, 15(2): 103-119.
• James, M. (2017). The internet of services in industrie 4.0, https://www.controleng.com/articles/the-internet-of-services-inindustrie-4-0/ (Erişim: 25.10.2021).
• Klein, M. (2020). İşletmelerin dijital dönüşüm senaryoları-kavramsal bir model önerisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74): 997-1019.
• Kopmaz, B. & Arslanoğlu, A. (2018). Mobil sağlık ve akıllı sağlık uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4): 251-255. DOI: 10.5455/sad.13-1543239549
• Lucas, H.C., Clemons, E.K., Sawy, O.A. & Weber, B. (2013). Impact research on transformational information technology: an opportunity to inform new audiences. MIS Quarterly, 37(2): 371-382.
• Martínez-Pérez, B., De La Torre-Díez, I., & López-Coronado, M. (2013). Mobile health applications for the most prevalent conditions by the World Health Organization: review and analysis. Journal of Medical Internet Research, 15(6):120-139.
• Mercan, Y., Dizlek, K., Süsim, G., Gürez, D., & Akman, Y. (2020). Sağlık amaçlı internet kullanımı ve mobil sağlık uygulamaları üzerine bir araştırma, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(1): 66-76.
• Mete, E. S. (2018). İş modeli, iş modeli inovasyonu ve strateji, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4): 1066-1099.
• Pope, C., Halford, S., Turnbull, J., & Prichard, J. (2014). Cyborg practices:call-handlers and computerised decision support systems in urgent and emergency care, Health Informatics Journal, 20(2): 118-126.
• Roblek, V., Meško, M., & Krapež, A. (2016). A complex view of industry 4.0, Sage Open, 6(2), 1-11. DOI: 10.1177/2158244016653987
• Sayılgan, E., & İşler, Y. (2017). Medical devices sector in medical industry 4.0. 2017 Medical Technologies National Congress (TIPTEKNO), 1-4). IEEE.
• Schwertner, K. (2017). Digital transformation of business, Trakia Journal of Sciences, 15(1): 388-393.
• Singh, A., Wilkinson, S., & Braganza, S. (2014). Smartphones and pediatric apps to mobilize the medical home, The Journal of Pediatrics, 165(3): 606-610.
• Tezcan C. (2016). Sağlığa yenilikçi bir bakış açısı mobil sağlık, İstanbul, TÜSİAD Yayınları.
• Vaishya, R., Javaid, M., Khan, İ. H. & Haleem, A. (2020). Artificial Intelligence (AI) applications for COVID-19 pandemic. Diabetes, Metabolic Syndrome: Clinical Research and Reviews, 14(4): 337-339.
• Westerman, G., & Bonnet, D. (2015). Revamping your business through digital transformation, MIT Sloan Management Review, 56(3), 10.
• WHO (2012). World Health Statistics 2012.