Erken ve geç dönem hematolojik maligniteli hastalarda tanıdan itibaren geçen süre yaşam kalitesini etkiliyor mu?

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 4, 396 - 402, 31.08.2025

Berrin Balik , Yaşa Gül Mutlu , Ömür Gökmen Sevindik

https://doi.org/10.47582/jompac.1721814

Öz

Giriş: Hematolojik malignite tanısı alan ve kemoterapi alan hastaların yaşam kalitelerini, sosyal destek düzeylerini ve etkileyen faktörleri tanıdan sonra geçen belirli zaman noktalarına göre belirlemeyi amaçladık.
EORTC-QLQ-C30 Ölçeği'nin Türkçe versiyonu hematolojik kanserli hastaların yaşam kalitesini ölçmede geçerli ve güvenilir göstergelere sahip bir araçtır.
Sağlık profesyoneleri, kanser hastalarının yaşam kalitelerinin yanı sıra sağlığının da iyileştirilmesinin önemini göz önünde bulundurmalıdır. Hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek için verilerin toplanması ve bakım planlanırken bu verilerden yararlanılması önerilmektedir.
Hastalarımıza tedavi boyunca ve hatta tedavi bitiminden sonra da alanında uzman kişilerle hem tıbbi hem de sosyal açıdan destek olmayı gerekli kılmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Yaşam kalitesi ölçümlerini değerlendirmek için EORTC-QLQ-C30 Türkçe Ölçeği kullanıldı. Toplam 89 hasta dahil edildi ve demografik özelliklerine, tanı alt gruplarına ve tanıdan itibaren geçen süreye göre gruplandırıldı.
Sonuçlar: Ölçekler cinsiyet ve tanı grupları arasında benzer sonuçlandı. Yaş grupları karşılaştırıldığında, genç hastalarda fiziksel işlev ve rol işlev ölçek puanlarının daha yüksek, yorgunluk, iştahsızlık, kabızlık ve ishal ölçek puanlarının daha düşük olduğu bulundu. İlk 6 ayda kabızlığın daha fazla olduğu ve kalan QoL ölçümlerinde gruplar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı gözlendi, ilginç bir şekilde bu 1 yıl ve üzeri karşılaştırma için de geçerliydi.
Sonuç: Hasta grubumuzda tanıdan itibaren geçen sürenin QoL ölçümleri üzerinde belirgin bir etkisi yoktu. Hastalarımıza terapi boyunca ve hatta tedavi bitiminden sonra da alanında uzman kişilerle hem tıbbi hem de sosyal açıdan destek olmayı gerekli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

yaşam kalitesi , malignite , hematolojik , zaman etkisi

Does the time since diagnosis affect the quality of life in patients with haematological malignancies at early and late period?

Öz

Aims: We aimed to determine the quality of life, social support levels and factors affecting patients who were diagnosed with hematological malignancy and received therapy, regarding the certain time points after diagnosis. Turkish version of the EORTC-QLQ-C30 scale is a tool with valid and reliable indicators in assessing the quality of life of patients with hematological cancer. It makes it essential to support our patients throughout the therapy and even after the end of treatment, both medically and socially with experts in the field.
Methods: Turkish version of the EORTC QLQ-C30 v.3.0 was used to assess QoL measures. A total of 89 patients were included and were grouped according to the demographics, diagnostic sub-groups and time elapsed from diagnosis.
Results: The scales resulted to be similar across gender and diagnostic groups. When the groups were compared, it was found that the scores in the physical function and role function scales were higher and the scores in the fatigue, loss of appetite, constipation, and diarrhoea scales were lower in younger patients. Constipation was higher in the first 6 months, and no significant difference was observed between groups regarding the remaining QoL measures, interestingly this was also available for a comparison between 1 year period and more.
Conclusion: The time from diagnosis had no apperant impact on QoL measures in our patient group. It makes it essential to support our patients throughout the therapy and even after the end of treatment, both medically and socially with experts in the field.

Anahtar Kelimeler

Quality of life , malignancy , haematological , time effect

Kaynakça

• Schleef RR, Higgins DL, Pillemer E, Levitt LJ. Bleeding diathesis due to decreased functional activity of type 1 plasminogen activator inhibitor. J Clin Invest. 1989;83(5):1747-1752. doi:10.1172/JCI114076
• Beser NG, ÖF. Anxiety-depression levels and quality of life of patients with lymphoma receiving chemotherapy. J Cumhuriyet Univ Sch Nurs. 2003;7(1):12.
• Oerlemans S, Mols F, Nijziel MR, Lybeert M, van de Poll-Franse LV. The impact of treatment, socio-demographic and clinical characteristics on health-related quality of life among Hodgkin's and non-Hodgkin's lymphoma survivors: a systematic review. Ann Hematol. 2011;90(9):993-1004. doi:10.1007/s00277-011-1274-4
• Mesa RA, Niblack J, Wadleigh M, et al. The burden of fatigue and quality of life in myeloproliferative disorders (MPDs): an international Internet-based survey of 1179 MPD patients. Cancer. 2007;109(1):68-76. doi:10.1002/cncr.22365
• Molica S. Quality of life in chronic lymphocytic leukemia: a neglected issue. Leuk Lymphoma. 2005;46(12):1709-1714. doi:10.1080/ 10428190500244183
• Efficace F, Novik A, Vignetti M, Mandelli F, Cleeland CS. Health-related quality of life and symptom assessment in clinical research of patients with hematologic malignancies: where are we now and where do we go from here? Haematologica. 2007;92(12):1596-1598. doi:10.3324/haematol.11710
• Aaronson NK, Ahmedzai S, Bergman B, et al. The European Organization for Research and Treatment of Cancer QLQ-C30: a quality-of-life instrument for use in international clinical trials in oncology. J Natl Cancer Inst. 1993;85(5):365-376. doi:10.1093/jnci/85.5.365
• Sommer K, Cottone F, Aaronson NK, et al. Consistency matters: measurement invariance of the EORTC QLQ-C30 questionnaire in patients with hematologic malignancies. Qual Life Res. 2020;29(3):815-823. doi:10.1007/s11136-019-02369-5
• Bikmaz Z. Evaluation of quality of life and social support levels of patients with leukemia. Master Thesis. Trakya University, Edirne; 2009.
• Kenne Sarenmalm E, Ohlen J, Jonsson T, Gaston-Johansson F. Coping with recurrent breast cancer: predictors of distressing symptoms and health-related quality of life. J Pain Symptom Manage. 2007;34(1):24-39. doi:10.1016/j.jpainsymman.2006.10.017
• Abdu Y, Ahmed K, Abdou M, et al. Health-related quality of life in adults with hematological cancer: a 2023 cross-sectional survey from Qatar. Front Oncol. 2024;14:1391429. doi:10.3389/fonc.2024.1391429
• Immanuel A, Hunt J, McCarthy H, van Teijlingen E, Sheppard ZA. Quality of life in survivors of adult haematological malignancy. Eur J Cancer Care (Engl). 2019;28(4):e13067. doi:10.1111/ecc.13067
• Macía P, Barranco M, Gorbeña S, Iraurgi I. Expression of resilience, coping and quality of life in people with cancer. PLoS One. 2020;15(7): e0236572. doi:10.1371/journal.pone.0236572
• Caldiroli CL, Sarandacchi S, Tomasuolo M, Diso D, Castiglioni M, Procaccia R. Resilience as a mediator of quality of life in cancer patients in healthcare services. Sci Rep. 2025;15(1):8599. doi:10.1038/s41598-025-93008-2
• Ehooman F, Biard L, Lemiale V, et al. Long-term HRQoL of critically ill patients with hematological malignancies post-ICU. Ann Intensive Care. 2019;9(1):2. doi:10.1186/s13613-018-0478-3