Genel Öz Yeterlik Ölçeğinin Güvenirlik Genellemesi Çalışması

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 2, 128 - 135, 31.08.2025

Muammer Yüksel

https://doi.org/10.5281/zenodo.16994700

Öz

Bu çalışmanın amacı, Genel Öz Yeterlik Ölçeği (General Self-Efficacy Scale-GSS) kısa formunun meta-analitik güvenirlik genellemesinin incelenmesidir. Ayrıca farklı moderatör değişkenlerin güvenirlik katsayılarını nasıl etkilediği incelenmiştir. Meta-analize dâhil edilecek çalışmaların belirlenmesi için birtakım kriterler belirlenmiştir. Kriterlere göre seçilen 87 çalışmadan elde edilen 101 Cronbach Alfa katsayısından meta-analize dâhil edilmiştir. Bonett dönüşümü kullanılarak Rastgele etkiler modeli ile analizler yürütülmüştür. Verilerin analizinde meta analize dayalı güvenirlik genellemesi kullanılmıştır. Etki büyüklüğü olarak güvenirlik tahminlerindeki değişkenlik üzerinde moderatör değişkenlerin etkisi Analog ANOVA ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda genel çalışmalar için Cronbach Alfa katsayı ortalamasının ,85 olduğu belirlenmiştir. Cronbach Alfa değerlerindeki değişkenliği keşfetmek için üç kategorik değişken ile moderatör değişken analizleri yürütülmüştür ve sonuçlar raporlanmıştır. Moderatör değişken analizine göre ölçeğin kullanıldığı gruplarda eğitim alanında yapılan çalışmaların diğer alanda yapılan çalışmaların güvenirlik değerlerine göre anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde sonuçlara göre; ölçeğin Cronbach Alfa değerinin yeterli düzeyde olduğu belirlenmiş ve bulgular doğrultusunda diğer araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Güvenilirlik genellemesi , meta-analiz , özyeterlik , moderatör.

Reliability Generalization Study of General Self-Efficacy Scale

Öz

The aim of this study is to examine the meta-analytic reliability generalization of the General Self-Efficacy Scale (GSS) short form. It was also examined how different moderator variables affect the reliability coefficients. A set of criteria was determined to determine the studies to be included in the meta-analysis. 101 Cronbach's Alpha coefficients obtained from 87 studies selected according to the criteria were included in the meta-analysis. Analyses were conducted with the Random Effects Model using the Bonett Transform. Reliability generalization based on meta-analysis was used in the analysis of the data. The effect of moderator variables on the variability in reliability estimates as effect size was examined with Analog ANOVA. As a result of the research, it was determined that the mean alpha for general studies was .85. Moderator variable analyses were conducted with three categorical variables to explore the variability in Cronbach's Alpha values and the results were reported. According to the moderator variable analysis, it was determined that the studies conducted in the field of education in the groups where the scale was used differed significantly from the reliability values of the studies conducted in other fields. According to the results obtained from the research; it was determined that the Cronbach Alpha value of the scale was at a sufficient level and suggestions were made for other researchers in line with the findings.

Anahtar Kelimeler

Reliability generalization , meta-analysis , self-efficacy , moderator.

Kaynakça

• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147. https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy; The exercise of control. Freeman.
• Bakioğlu, A., & Göktaş, E. (2018). An educational policy making method: Meta-analysis. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 35-54.
• Bachner, Y. G., & O’rourke, N. (2007). Reliability generalization of responses by care providers to the Zarit Burden Interview. Aging & Mental Health, 11(6), 678-685. https://doi.org/10.1080/13607860701529965
• Brislin, R. W. (1970). Back-translation for cross-cultural research. Journal of Cross-Cultural Psychology, 1(3), 185-216. https://doi.org/10.1177/135910457000100301
• Bonett, D. G. (2002). Sample size requirements for testing and estimating coefficient alpha. Journal of Educational and Behavioral Statistics, 27(4), 335-340. https://doi.org/10.3102/10769986027004335
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. Wiley. Caprara, G. V., Fida, R., Vecchione, M., Del Bove, G., Vecchio, G. M., Barbaranelli, C., & Bandura, A. (2008). Longitudinal analysis of the role of perceived self-efficacy for self-regulated learning in academic continuance and achievement. Journal of Educational Psychology, 100(3), 525-534. https://doi.org/10.1037/0022-0663.100.3.525
• Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction classical and modern test theory. CBS College Publishing Company.
• Crocker, L., & Algina, J. (2008). Introduction to classical and modern test theory. Cengage Learning.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J. ve Sarıkaya, H. (2005), Öğretmen yeterlik duygusu ölçeğinin Türkçe versiyonunun geliştirilmesi ve doğrulanması, Eğitim ve Bilim, 30(137), 74-81. https://doi.org/10.15390/ES.2005.668
• Davis, A.L., & Rothstein, H.R. (2006). The effects of the perceived behavioral integrity of managers on employee attitudes: A meta-analysis. J Bus Ethics 67, 407-419. https://doi.org/10.1007/s10551-006-9034-4
• Dilek, H., & Gelbal, S. (2023). Reliability generalization meta analysis of the teachers’ sense of efficacy scale. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (REFAD), 3(1), 1-27.
• Dilekli, Y. (2015). Öğretmenlerin düşünmeyi öğretmeye yönelik yaptıkları sınıf içi uygulamaları, öz-yeterlik düzeyleri ve öğretim sitilleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye.
• Dinçer, S. (2021). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta analiz (3. bs.). Ankara: Pegem A.
• Field, A. P. (2005). Is the meta-analysis of correlation coefficients accurate when population correlations vary? Psychological Methods, 10(4), 444-467. https://doi.org/10.1037/1082-989X.10.4.444
• Glass, G. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10), 3-8. https://doi.org/10.3102/0013189X005010003
• Higgins, J. P. T., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analyses. Education and Debate,6(327), 557-560.
• Jerusalem, M., & Schwarzer, R. (1995). General self-efficacy scale English version (Gse-R). APA PsycTests. https://doi.org/10.1037/t18916-000
• Klassen R. M., Krawchuk L. L., & Rajani S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: low self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination. Contemporary Educational Psychology, 33(4), 915-931. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2007.07.001
• Koca, F., & Dadandı, İ. (2019). Akademik öz-yeterlik ile akademik başarı arasındaki ilişkide sınav kaygısı ve akademik motivasyonun aracı rolü. Elementary Education Online, 18(1), 241-252. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527207
• Leganger, A., Kraft, P., & Røysamb, E. (2000). Perceived self-efficacy in health behaviour research: Conceptualisation, measurement and correlates. Psychology & Health, 15(1), 51-69. https://doi.org/10.1080/08870440008400288
• López-Ibáñez, C., López-Nicolás, R., Blázquez-Rincón, D. M., & Sánchez-Meca, J. (2024). Reliability generalization meta-analysis: Comparing different statistical methods. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 43(20), 18275–18293. https://doi.org/10.1007/s12144-023-05604-y
• Nunnally, J. C. (1978) Psychometric theory (2nd ed.). McGraw-Hill.
• Özdemir, V., Yıldırım, Y., & Tan, Ş. (2020). A meta-analytic reliability generalization study of the Oxford Happiness Scale in Turkish sample. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 11(4), 374-404. https://doi.org/10.21031/epod.766266.
• Polat, E. (2017). Kaygı düzeyi ve akademik özyeterlik inancının akademik başarı ile ilişkisi. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 1-22. https://doi.org/10.11611/yead.312024
• Rosenthal, R. (1979). The "file drawer problem" and tolerance for null results. Psychological Bulletin, 86(3), 638-641. https://doi.org/10.1037/0033-2909.86.3.638
• Rosenthal, R. (1991). Quality-weighting of studies in meta-analytic research. Psychotherapy Research, 1(1), 25-28. https://doi.org/10.1080/10503309112331334031
• Sawilowsky, S. S. (2000). Psychometrics versus datametrics: Comment on Vacha-Haase’s “reliability generalization” method and some EPM editorial policies. Educational and Psychological Measurement, 60(2), 157-173. https://doi.org/10.1177/00131640021970439
• Sánchez-Meca, J., López-López, J. A., & López-Pina, J. A. (2013). Some recommended statistical analytic practices when reliability generalization studies are conducted. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 66(3), 402-425. https://doi.org/10.1111/j.2044-8317.2012.02057.x
• Scholz, U., Doña, B. G., Sud, S., & Schwarzer, R. (2002). Is general self-efficacy a universal construct? Psychometric findings from 25 countries. European Journal of Psychological Assessment, 18(3), 242-251. https://doi.org/10.1027/1015-5759.18.3.242
• Schunk, D. H., & Greene, J. A. (2017). Handbook of self-regulation of learning and performance. Routledge Publishing.
• Schwarzer, R., Mueller, J., & Greenglass, E. (1999). Assessment of perceived general self-efficacy on the Internet: Data collection in cyberspace. Anxiety, Stress & Coping: An International Journal, 12(2), 145-161. https://doi.org/10.1080/10615809908248327
• Snyder, C. R., & Lopez, S. J. (2002). Handbook of positive psychology. Oxford University Press.
• Şen, S. & Yıldırım, İ. (2020). CMA ile meta-analiz uygulamaları. Anı Yayıncılık.
• Şen, S. (2022). A Reliability generalization meta-analysis of runco ideational behavior scale, Creativity Research Journal, 34(2), 178-194, https://doi.org/10.1080/10400419.2021.1960719
• Thompson, B., & Vacha-Haase, T. (2000). Psychometrics is datametrics: The test is not reliable. Educational and Psychological Measurement, 60(2), 174–195. https://doi.org/10.1177/00131640021970448
• Vacha-Haase, T. (1998). Reliability generalization: Exploring variance in measurement error affecting score reliability across studies. Educational and Psychological Measurement, 58(1), 6-20. https://doi.org/10.1177/0013164498058001002
• Yılmaz, E., Yiğit, R., & Kaşarcı, İ. (2012). İlköğretim öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin akademik başari ve bazi değişkinler açisindan incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 371-388.