Kişilik ve İletişim Tipleri

Yıl 2006, Cilt: 4 Sayı: 2, 125 - 140, 19.11.2013

Çetin Hazar

Öz

Bu çalışmada kişilik, fiziksel, toplumsal ve ruhsal özelliklerine göre ele alınmakta ve kişilik ile iletişim tipleri arasında ilişkiler kurulmaktadır.

Kalıtımla çevresel faktörlerin bir sonucu olarak beliren kişilik bireye özgü duygu, düşünce ve davranışların örgütlenip bütünleşmesi olarak görülmektedir. Kişiliğin fiziksel özellere göre belirlendiği, kısalık, uzunluk, zayıflık, şişmanlık, güzellik, çirkinlik, saç, göz, ten rengi, mimik ve jest gibi beden özelliklerine göre kişiliğin ortaya çıktığı konusu Hipokrat'tan beri tartışılmaktadır. Ancak günümüzde toplumsal ve ruhsal özelliklere göre kişilik tiplemeleri oluşturulmaktadır. Bunlar arasında, Freud'un psikoanalitik yaklaşımı, Jung, Adler, Horney ve Erikson'un neo-analitik yaklaşımı, Pavlov, Galton, Tyron ve Gottesman'ın biyolojik yaklaşımı, Pavlov, Miller ve Donald'ın davranışçı yaklaşımı, Kelly, Rotter ve Bandura'nın bilişsel yaklaşımı, Allport, Murray ve McDougall'ın özellikçi yaklaşımı, Fromm ve Rogers'ın hümanist yaklaşımı ile Murray ve Sullivan'ın etkileşimci yaklaşımı ön plana çıkmaktadır.

Biyolojik ve özellik yaklaşımları içinde yer alan Eysenck'in oturmuş-içedönük, oturmuş-dışadönük, uçarı-içedönük, uçarı-dışadönük tiplemeleri çerçevesinde, kendi kendine iletişim, kişiler arası iletişim ve kitle iletişimi gibi iletişim tiplerinin farklı tercih ve kullanımları ortaya çıkmaktadır.

 

Anahtar Kelimeler

Kişilik; iletişim; iletişim tipleri

Kaynakça

• Adler A (1997) İnsan Tabiatını Tanıma, Ayda Yörükan (çev), Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.
• AnaBritannica Ansiklopedisi (1989) Kişilik Maddesi, Cilt.13, Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc, İstanbul.
• Ankay A (1992) Ruh Sağlığı ve Davranış Bozuklukları, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Carrel A (1973) İnsan Denen Meçhul, Refik Özdek (çev), Yağmur Yayınevi, İstanbul.
• Cüceloğlu D (1993) İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Demirtaş T (2005) http://www.kriminoloji.com Friedman H S ve Schustack (2003) Personality Classic Theories and Modern Research, Allyn and Bacon, Boston.
• Fromm E (1993) Özgürlükten Kaçış, Selçuk Budak (çev), Öteki Yayınları, Ankara.
• Fromm E (1995) Erdem ve Mutluluk, Ayda Yörükan (çev), Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.
• Geçtan E (1988) Psikanaliz ve Sonrası, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Güvenç B (1984) İnsan ve Kültür, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Hall C S ve ark (1985) Introduction to Theories of Personality, John Wiley & Sons, New York.
• Horney K (1986) Günümüzün Nevrotik İnsanı, A. Erdem Bagatur (çev), Yaprak Yayınları, İstanbul.
• Kağıtçıbaşı Ç (1977) İnsan ve İnsanlar, Duran Ofset, İstanbul.
• Köknel Ö (1986) Kişilik, Altın Kitapları, İstanbul.
• Morgan C T (1998) Psikolojiye Giriş, Hüsnü Arıcı vd. (çev), Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları, Ankara.
• Schultz D ve Schultz S E (1998) Theories of Personality, 6th Ed, Brooks/Cole Publishing Company, California.
• Sennett R (1996) Kamusal İnsanın Çöküşü, Serpil Durak ve Abdullah Yılmaz (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Songar A (1977) Psikiyatri, Modern Psikobiyoloji ve Ruh Hastalıkları, Geçit Kitabevi, İstanbul.
• Sokullu-Akıncı F (1999) Kriminoloji, Beta Yayınları, İstanbul.
• Soyaslan D (1996) Kriminoloji, A.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Tolan B (1985) Toplum Bilimlerine Giriş, G.Ü. Yayınları, Ankara.
• Usluata A (1994) İletişim, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Zıllıoğlu M (1993) İletişim Nedir?, Cem Yayınevi, İstanbul.