Doğunun Paradoksu, Batının Özdeşliği ve Çağdaş Anlatı Sineması

Yıl 2006, Cilt: 4 Sayı: 2, 212 - 220, 19.11.2013

Hakan Savaş

Öz

Doğu ve batı kavramları yalnızca coğrafya olarak değil, içinde yaşadığımız dünyayı, insanı, yaşamı anlama ve anlamlandırma bağlamında da farklı yönlere işaret eder. Doğu kültürü ve Batı kültürü olarak adlandırılan bu ayrımın temel nedeni insan aklının iki ayrı yolu, iki ayrı düşünme biçimini izlemesidir. Kendine özgü bir mantıkla işlerlik kazanan bu iki ayrı düşünme biçimi Doğu düşüncesine özgü “paradoks” mantığı ve Batı düşüncesine özgü “özdeşlik” mantığı  olarak  adlandırılır.

Paradoks mantığı ve özdeşlik mantığı ayrı dünya görüşlerinden kaynaklanan ayrı sanat anlayışlarını da beraberinde getirir. Sinema sanatında da karşımıza film biçimi ya da film estetiği adıyla çıkan biçimin, estetiğin arkasında bir düşünce, bir dünya görüşü vardır.

Batıya özgü olan ve çağdaş anlatı sineması olarak adlandırılan sinemanın ardında yatan düşüncenin, doğuya özgü olan paradoks mantığından etkilenen, bu mantıkla işlerlik kazanan bir anlatı olduğu görüşünü ileri süren bu makale,Doğu ve Batı kültürlerinin oluşturucu öğesi olan bu iki ayrı düşünme biçimini kısaca tanıtmaya ve film estetiğini, çağdaş anlatı sinemasını nasıl etkileyip biçimlendirdiğini anlamaya, tartışmaya yönelik bir çalışma olarak da değerlendirilebilir.

 

Anahtar Kelimeler

Çağdaş anlatı; paradoks mantığı; özdeşlik mantığı; film estetiği