Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Kurumsal İmaj ve Satın Alma Kararı Üzerindeki Etkileri

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 3, 100 - 110, 19.11.2013

Şenay Yavuz

Öz

Kurumsal sosyal sorumluluk iş dünyasında ve halkla ilişkiler alanında günümüzün yükselen değerleri arasında sayılmaktadır. Bunun nedeni, kurumsal sosyal sorumluluğun kurum imajı, itibarı ve ortak paydaşlarla ilişkilerin iyileştirilmesi konuları ile ilişkili olduğunun öne sürülmesi ve tüketicilerin satın alma davranışı üzerinde etkilerinin olabileceğinin ve dolayısıyla, şirketlere finansal güç sağlayabileceğin iddia edilmesidir. Bu iddialar, akademik çalışmalar ile kanıtlanmaktadır. Ancak, Türkiye'de bu bağlamda yapılan çalışmaların sayısı çok azdır. Bu çalışmada İstanbul'da devlet ve vakıf üniversitelerinde eğitim gören 213 Türk üniversite öğrencisinin, sosyal anlamda ne derecede sorumlu satın alma ve kullanma davranışı gerçekleştirdikleri, kurumsal sosyal sorumluluğun bir boyutu olan kurumsal hayırseverliği gerçekleştiren ve gerçekleştirmeyen iki şirketin imajlarını nasıl değerlendirdikleri ve iki şirketin ürünlerinin fiyatı aynı olduğunda ve kurumsal hayırseverlik gösteren şirketin ürünleri daha pahalı olduğunda hangi ürünü almayı tercih ettikleri araştırılmaktadır. Sonuçlar, bu çalışmadaki üniversite öğrencilerinin 'bazen' (3.10/5) sosyal anlamda sorumlu satın alma davranışı gerçekleştirdiklerini, kurumsal hayırseverlik gösteren şirketin imajını çok olumlu değerlendirdiklerini (6.63/7), kurumsal hayırseverlik göstermeyen şirketin imajını ise çok düşük değerlendirdiklerini (1.97/7) göstermiştir. Son olarak, kurumsal hayırseverlik gösteren şirketin ürünleri hayırseverlik göstermeyen şirkettin ürünlerinden % 10 daha pahalı bile olsa, öğrencilerin bu şirketin ürünlerini satın almayı tercih ettikleri saptanmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Kurumsal sosyal sorumluluk; kurumsal imaj; satın alma davranışı

Kaynakça

• Berkhout T (2005) Corporate Gains, Alternatives Journal, 31 (1), 15-18.
• Bhattacharya C B ve Sen S (2003) ConsumerCompany Identification: A Framework for Understanding Consumers’ Relationships with Companies, Journal of Marketing, 67, 76-88.
• Brown J T ve Dacin A P (1997) The Company and the Product: Corporate Associations and Consumer Product Responses, Journal of Marketing, 61, 68-84.
• Carroll A (1991) The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, Business Horizons, 34 (4), 39-48.
• Creyer H E ve Ross T W (1997) The Influence of Firm Behavior of Purchase Motive: Do Consumers Really Care about Business Ethics?, Journal of Consumer Marketing, 14, 421- 432.
• Folkes S V ve Kamins A M (1999) Effects of Information About Firms’ Ethical and Unethical Actions on Consumers’ Attitudes, Journal of Consumer Psychology, 8 (3), 243-259. Gökbunar A R (1995) İşletmelerin Çevrenin Korunmasında Sosyal Sorumluluğu, Ekoloji, 14, 4-6. İbişoğlu A (2007) Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Vestel Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Mohr A L, Webb J D ve Harris E K (2001) Do Consumers Expect Companies to be Socially Responsible? The Impact of Corporate Social Responsibility on Buying Behavior, The Journal of Consumer Affairs, 35 (1), 45-72.
• Mohr A L ve Webb J D (2005)The Effects of Corporate Social Responsibility and Price on Consumer Responses, The Journal of Consumer Affairs, 39 (1), 121-147.
• Özdemir H, Yılmaz, E G ve Akyol Ş (2003) Halkla İlişkilerde Sosyal Sorumluluğun ve Etiğin Uygulanabilirliği, İstanbul Ticaret Üniversitesi Derg, 4, 137-148.
• Özüpek N (2004) Kurum İmajında Sosyal Sorumluluk: Kuramsal ve Uygulamalı Bir Çalışma, Doktora Tezi, SÜ Sos Bil Enst, Konya.
• Peltekoğlu F (2007) Halkla İlişkiler Nedir? Beta Yayınları, İstanbul.
• Robin P D ve Reidenbach R E (1987) Social Responsibility, Ethics, and Marketing Strategy: Closing the Gap Between Concept and Application, Journal of Marketing, 51 (1), 44-58.
• Sen S ve Bhattacharya C B (2001) Does Doing Good Always Lead to Doing Beter? Consumer Reactions to Corporate Social Responsibility, Journal of Marketing Research, 38, 225-243.
• Sharp J (2006) Corporate Social Responsibility and Development: An Anthropological Perspective, Development Southern Africa, 23 (2), 213-222.
• Singh J, Sanchez S M ve Bosque R I (2008) Understanding Corporate Social Responsibility and Product Perceptions in Consumer Markets : A Cross-cultural Evaluation, Journal of Business Ethics, 80, 597-611.
• Smith M. S ve Alcorn S D (1991) Cause Marketing: A New Direction in the Marketing of Corporate Social Responsibility, Journal of Consumer Marketing, 8, 19-35.
• Titus A P ve Bradford L J (1996) Reflections on Consumer Sophistication and Its Impact on Ethical Business Practice, The Journal of Consumer Affairs, 30 (1), 170-194.
• Yoon Y, Gürhan-Canlı Z ve Schwarz N (2006) The Effects of Corporate Social Responsibility (CSR) Activities on Companies with Bad Reputations, Journal of Consumer Psychology, 16 (4), 377-390.