Çocukların Marka Tercihleri ve Medya Tüketim Alışkanlıkları

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 4, 115 - 125, 19.11.2013

Hasret Aktaş M.Nejat Özüpek Hüseyin Altunbaş

Öz

Son yıllarda marka kavramı tüm dünyada oldukça önemli hale gelmiştir. Markanın yaşamını sürdürebilmesi için hedef kitle tarafından öğrenilmesi, sevilmesi ve satın alınması gerekmektedir. Dünyadaki nüfus artışı ve marka sayısındaki artış bu süreci zorlaştırmıştır. Artan nüfus içinde her demografik grup farklı psikografik ve davranışsal özelliklere sahiptir. Çocuklar da bu farklılığa sahip gruplardandır. Çocuklar tarafından bilinen, sevilen ve satın alınan ürün ya da hizmetler ailenin tercihi arasına girebilmektedir. Aileleri için önemli kişiler olan çocukların tercihini kazanan markalar bu süreci uzun süre sürdürebilmektedir. Çocukların ürüne/hizmete karşı, reklamlara karşı, fiyatlara karşı, markalara ve mağazalara karşı davranışlarını etkileyen faktörleri öğrenmek markalar için önemlidir. Markalar medyada görünür olmakla bu süreci kendi lehlerine çevirmeye çalışmaktadırlar. Bu nedenle markalar için medya planlama kavramı yeniden yapılanmıştır. Mecraların sayısal fazlalığı hedef kitleye ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Mecralardaki programlar, reklamlar, reklamlardaki kullanılan teknikler, oyuncular ve karakterler algılamayı etkilemektedir. Teknolojinin kullanımı ile birlikte markaların çocukları etkileme alanı daralmıştır. Bu karışık yapı içinde çocukların medya tüketim alışkanlıkları ile marka tercihleri arasındaki ilişki önemli hale gelmektedir. Bu çalışmada temel amaç; çocukların medya tüketim alışkanlıkları ile marka tercihleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalışmaktır. Çocukları farklı yaş gruplarına göre sınıflandırarak marka çocuk iletişimini incelemek çalışmanın hareket noktasıdır. Bu amaçla Türkiye'nin 4. büyük şehri olan Konya'da yaşayan 232 çocuk üzerine bir araştırma uygulanmıştır. Araştırma sonuçları SPSS programında analiz edilmiştir. Bu çerçevede çocukların sevdiği iletişim araçlarının mesajlarına çoğunlukla açık olduğu ve marka tercihlerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Çocuk; marka tercihi; çocuklarda marka tercihi; çocukların medya tüketim alışkanlıkları.

Kaynakça

• Aktuğlu I K (2004) Marka Yönetimi Güçlü ve Başarılı Markalar İçin Temel İlkeler, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Altunbaş H (2007) Çocukların Satın Alma Noktasında Marka Tercihleri: “Anne ve Ço- cuklar Üzerinde İnceleme”, 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi, C. II., İstanbul, 671-684.
• Ambler T ve Styles C (1997) Brand Develop- ment Versus New Product Development, Jour- nal of Product and Brand Managment, 6 (4), 13-26.
• Bartle J (2001) Reklamın Katkısı, Van Den Born I (çev.), Reklamda Mükemmele Ulaşmak Excellence in Advertising, Reklamcılık Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Bozkurt İ (2006) İletişim Odaklı Pazarlama Tüketiciden Müşteri Yaratmak, 3. Baskı, Me- diaCat Yayınları, İstanbul.
• Doyle P (2001) Başarılı Markalar Oluşturma, Ayın M (çev), Reklamda Mükemmele Ulaşmak Excellence in Advertising, Reklamcılık Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Grant J (2006) Markaların İnovasyon Manifes- tosu, Aytül Özer (çev), MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Hogg M K Bruce M ve Hill A (1998) Fashion Brand Preferences Among Young Consumers, International Journal of Retail & Distribution Management, 26 (8), 293-300.
• Jones P J (2004) Penetrasyon, Marka Bağlılığı ve Penetrasyon Patlaması, Mustafa Dilber ve Didem Ünal Biçicioğlu (çev), Reklam Nasıl İşe Yarar Araştırmanın Rolü How Advertising Works The Role of Research, Reklamcılık Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Jones P J (2007) Masallar ve Gerçeklerle Rek- lamcılık Reklamcılığın Doğru Bilinen 28 Yan- lışı, Aytül Özer (çev), MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Kayalı C A, Yereli A, Soysal M ve Terim B (2004) Marka Değerinin Firmaların Piyasa Değeri ve Finansal Performansları Üzerindeki Etkileri, 8. Ulusal Finans Sempozyumu, 27-28 Ekim, İstanbul, 180-195.
• Kırdar Y (2007) Satın Alma Davranışında Yeni Tüketiciler Çocuklar ve Tetikleyicileri Reklam- lar, 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi, C.II., İstanbul, 607-621.
• Kotler P (2007) A’dan Z’ye Pazarlama Pazar- lamayla İlgilenen Herkesin Bilmesi Gereken 80 Kavram, Aslı Bakkal Kalem (çev), 5. Baskı, MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Lindstrom M ve Seybold P B (2003) Brandc- hild Günümüz Dünya Çocuklarının Satınalma Güçleri, Tüketim Tercihleri ve Markalarla Olan İlişkileri, Aytül Özer ve Duygu Günkut (çev), CSA Yayın Ajansı, İstanbul.
• Moon M ve Millison D (2003) Ateşten Marka- lar İnternet Çağında Marka Sadakati Yaratma- nın Yolları, Ş. Tanju Kalkay (çev), MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Odabaşı Y ve Barış G (2003) Tüketici Davra- nışı, 3.Baskı, MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Odabaşı Y ve Oyman M (2007) Pazarlama