KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAĞLAMINDA KURUMSAL YÖNETİŞİM: KAVRAMIN DOĞUŞU, GELİŞİMİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 1, 71 - 84, 15.02.2013

Gaye Sancar

Öz

Kurumların yaşadıkları krizlerden daha az hasarla çıkabilmeleri ve yaşanabilecek krizleri öngöre-rek aldıkları önlemler günümüz işletmelerinin iletişim stratejilerinde kendilerini var etmektedir.

Kurumsal sosyal sorumluluk bu önlemlere örnek olarak verilebilmektedir. Kurumsal sosyal so-rumluluk ile başlayan süreç yerini kurumsal sürdürülebilirlik stratejilerine bırakmıştır. Kurumsal sürdürülebilirlik; fırsatları kapsayarak ve riskleri yöneterek uzun dönem hissedar değeri yaratan
bir iş yaklaşımıdır. Kurumsal sürdürülebilirlik kurumların sürekliliklerini sağlamaya hizmet eder-ken onların karlılıklarının da sürdürülebilmesini sağlamaktadır. Çıkış amacı kurumun hissedarla-rının haklarının korunması ve ekonomik olarak sürdürülebilmesi olan kurumsal yönetişim kavramı da kurumsal sürdürülebilirliğe hizmet etmektedir. Kurumsal yönetişim, kurumun hissedarlarının
uzun dönemli çıkarı için ve kurumun işleyişinin garanti altına alınması için kuralların ve düzenle-melerin olduğu bir sistemdir. Kurumsal yönetişime yönelik düzenlemeler ise İngiltere'de Cadbury Raporu, Greenbury Raporu ve Hampel Raporu, Amerika Birleşik Devletleri'nde Sarbanes-Oxley
Yasası, Türkiye'de ise Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yayınladığı Kurumsal Yönetim İlkeleri'dir. Hükümetlerin toplum üzerindeki sorumluluklarını paylaşan çok uluslu şirket-ler günümüzde hükümetler kadar etkili ve güçlü hale gelmişlerdir. Bu güç kurumları kendilerini
yönetmekten çıkarmış, sosyal paydaşlarını da kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmelerine imkan vermiştir. Kurumların sosyal paydaşlarına hükmettikleri bu yeni sistemde yönetim adına üretilmiş kavramlar kurumsal rıza üretiminin bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Sonuç olarak bu çalışmada kurumsal sürdürülebilirlik ve kurumsal yönetişime kavramsal açıdan yakla-şılmış ve kurumsal yönetişime yönelik eleştiriler tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal sürdürülebilirlik; kurumsal yönetişim; kurumsal sosyal sorumluluk; rıza üretimi

Kaynakça

• Arizpe L (2005) Culture, Governance and Globalization, Development, 48 (1), 35-39.
• Banerjee B S (2008) Corporate Social Responsibility: The Good, the Bad and the Ugly, Critical Sociology, 34 (1) 51-79.
• Besler S (2009) Kurumsal Sürdürülebilirlik, S Besler (ed.), Yönetim Yaklaşımlarıyla Kurum- sal Sürdürülebilirlik, Beta Yayınları, İstanbul, 1-18.
• Blackburn W R (2007) The Sustainability Handbook, Eli Press, Washington.
• Blowfied M ve Murray A (2008) Corporate Responsibility A Critical Introduction, Oxford University Press, Oxford.
• Buchholtz A K, Brown J A ve Shabana K M (2008) Corporate Governance and Corporate Social Responsibility, A Crane A McWilliams D Matten J Moon ve D S Stegel (eds.) The Oxford Handbook of CSR. Oxford University Press, New York, 327-345.
• Commitee on Corporate Governance (1998) Final Kingdom. Report),
• United Crowther D ve Rayman-Bacchus L (2005) The Future of Corporate Social Responsibility, D Crowther ve L Rayman-Bacchus (eds.) Perspectives
• Responsibility, England, Ashgate, 229-249. Corporate
• Social Deetz S (2007) Corporate Governance, Corporate
• Communication, S May, G Cheney ve J Roper (eds.) The Debate Over Corporate Social Responsibility. Oxford University Press, New York, 267-278. Responsibility,
• and Director’s Remuneration: Report of A Study Group Chaired by Sir Richard Greenbury (Greenbury Report) (1995) United Kingdom.
• Doğan M (2007) Kurumsal Yönetim, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Dow Jones Sustainability Index (2012) http:// www.sustainabilityindex.com/07_htmle/sustain ability/corpsustainability.html, erişim tarihi: 28.01.2012
• Finegold D, Ali M A ve Winkler A (2011) “Governing Value Creation: New Policy and Organizational Approaches for the Global Economy”, C Crouch ve C Maclean (eds.) The Responsible Corporation in a Global Economy. Oxford University Press, New York, 251- 284. Fombrun C J (2006) Corporate Governance, Corporate Reputation Review, 8 (4) 267-271.
• Gürbüz O ve Ergincan Y (2004) Kurumsal Yönetim. Literatür Yayınları, İstanbul.
• Hawkins D E (2006) Corporate Social Responsibility Sustainability
• Palgrave Macmillan, New York.
• Tomorrow’s Profitability. and Today’s
• Hirst P ve Thompson G (2002) The Future of Globalization, Cooperation and Conflict, 37 (3), London, 247-265.
• International Corporate Governance Network (2009)
• Principles, Washington.
• Governance İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Kurumsal Yönetim
• indexes/stockindexeshome/CorporateGovernan ceIndex.aspx erişim tarihi: 03.01.2013.
• Karsak B (2009) Sürdürülebilirlik İletişimi’nde Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Rolü ve Küre- sel Ekonomik Kriz, İ Çınarlı (ed.) Belirsizlik Toplumu’nun Krizi, Beta Yayınları, İstanbul, 46-65.
• Levy D ve Kaplan R (2008) Corporate Social Responsibility
• Governance, A Crane A McWilliams D Matten J Moon ve D S Stegel (eds.) The Oxford Handbook of CSR, Oxford University Press, New York, 432-451. of
• Global Menteş A (2009) Kurumsal Yönetişim ve Tür- kiye Analizi. Derin Yayınları, İstanbul.
• Monks R A G ve Minow N (2004) Corporate Governance, 3. Basım, Blackwell Publishing, USA.
• Moon J ve Vogel D (2008) Corporate Social Responsibility, Government, and Civil Society, A Crane A McWilliams D Matten J Moon ve D S Stegel (eds.) The Oxford Handbook of CSR. Oxford University Press, New York, 303-323.
• Neal R ve Cochran L P (2008) Corporate Social Responsibility, Corporate Governance, and Financial Performance: Lessons From Finance, Business Horizons, 51 535-540. OECD (2004)
• Governance, OECD Publication Service, Paris. of
• Corporate Oxford Dictionary, http://oxforddictionaries. com/definition/english/governance?q=governa
• nce, erişim tarihi: 24.12.2012.
• Oval Office. Remarks by the President to the Nation on the BP Oil Spill, 15.06.2010 http:// www.whitehouse.gov/the-press-office/remarks- president-nation-bp-oil-spill erişim tarihi: 22. 02.2013 Pricewaterhouse
• Yasası’na Uyum, http://www.pwc.com.tr/tr/ audit/sarbanes-oxley.jhtml, erişim tarihi: 09.12. 2012
• Sarbanes-Oxley Rayman-Bacchus L (2005) Assessing Trust in, and, Legitimacy of the Corporate, D Crowther ve L Rayman-Bacchus (Eds.) Perspectives on Corporate Social Responsibility. Ashgate, England, 21-41. Roper Sustainability Discourses,
• Relations, Public Relations Inquiry, 1, 69-87. Public and
• Saklı A R (2012) Stratejik Kurumsal Yönetim, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Sermaye Piyasaları Kurulu (2011) Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygu- lanmasına İlişkin Tebliğ, T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasaları Kurulu, Ankara.
• Smerdon R (1998) A Practical Guide to Corpoarate Governance, Sweet & Maxwell, London.
• Spitzeck H (2009) The Development of Governance
• Responsibility, Copropate Governance, 9 (4) 495-505. for
• Corporate The Committee on the Financial Aspects of Corporate Governance (1992) The Aspects of Corporate Governance, (Cadbury Report) United Kingdom.
• United Nations (1987) The Report of the World Commission on Environment and Development (The Report of the Brundtland Commission,
• www.un.org/documents/ga/res/42/ares42-187
• htm erişim tarihi: 28.01.2012
• Future) United Nations (2012) Whats is Governance Briefing Paper, http://cyberschoolbus.un.org/ briefing/governance/gvprogress.htm, erişim ta- rihi: 11.12.2012
• United Nations (1972) Declaration of the United Environment,
• ments.Multilingual/Default.asp?documentid=9
• 7&articleid=1503 erişim tarihi: 16.12.2012
• Visser W Matten D Pohl M ve Tolhurst N (2008) A to Z Corporate Social Responsibility, Wiley, England.
• Zeller T ve Rudolf J (2012) BP Oil Spill Settlement Announced, Robert Kaluza And Donald Vidrine Charged With Manslaughter, http://www.huffingtonpost.com/2012/11/15/bp- oil-spill_n_2136063.html, erişim tarihi: 22. 02.2013.