ALIENATING THE ALIENATION OF THE SUBJECT IN THE CİNEMA MOVIES: THE EFFECT OF ALIENATION ON THE FILM OF NIGHT CRAWLER

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 1012 - 1043, 27.07.2019

Selçuk Ulutaş

https://doi.org/10.18094/josc.596288

Cited By: 1

Öz

Alienation is one of the key concepts used by philosophy, sociology and psychology. It is known that this term turns into the effect of alienation (Verfremdung) in order to control the participation of the subject to the piece of art. The artists desire to create the opposite of the effect that aesthetical participation creates defined as ‘identification’ and they want to apply force to the aesthetical subject related a phenomenon. It is observed in cinema that the narrations, story and discourses which are told so that the watcher is alienated to a phenomenon. It is possible to mention about numerous strategies related to the effect of the work on alienation in the design phase. Except for the known strategies, however, the cinema directors have the potential of producing new strategies in order to develop the effect of alienation. This study analyzes the example of ‘Night Crawler’ which aims to alienate to aesthetical subject against the effects of alienation, which are regarded as negative. The aim of the study is to reveal whether new alienation strategies can be created in connection with the content especially beyond the basic formal elements about the theory of alienation besides the aesthetic identification which is frequently encountered in cinema. For this reason, the film ‘Night Crawler’ has been examined in the context of character creation, actions and events in its ontological context. As a result of this study, it is revealed that the film produces an alienating effect as a spiritual being outside the formal elements. In this context, the study examines the film called ‘Night Crawler’ by ontological analysis method.

Anahtar Kelimeler

Alienating, Verfremdung Alienation, Identification, Katharsis, Gestus, Aesthetical subject, Aesthetical Participation, Cinema.

SİNEMA FİLMLERİNDE ESTETİK ÖZNEYİ YABANCILAŞMAYA YABANCILAŞTIRMAK: NIGHT CRAWLER FİLMİNDE YABANCILAŞTIRMA ETKİSİ

Öz

Yabancılaşma;
felsefe, sosyoloji ve psikolojinin kullandığı anahtar kavramlardan birisidir. Bu
kavramın sanat alanında estetik öznenin sanat eserine katılımını kontrol etmek
için yabancılaştırma etkisi (Verfremdung) kavramına
dönüştüğü bilinmektedir. Sanatçılar ‘özdeşleşme’ olarak tanımlanan estetik
katılımın yarattığı etkinin tam tersini yabancılaştırma ile yaratmak ve estetik
özneye bir fenomenle ilgili kuvvet uygulamak istemektedirler. Sinemada ise bir
fenomene izleyicinin yabancılaştırılması için anlatıların, öykü ve
söylemlerinin, buna göre tasarlandığı gözlemlenmektedir. Eserin tasarım
aşamasında yabancılaştırma etkisi ile ilgili bilinen pek çok stratejiden söz
etmek mümkündür. Ancak bilinen ve özellikle biçimsel olarak ortaya koyulan
stratejiler dışında da sinemada yönetmenlerin yabancılaştırma etkisi
geliştirmek adına yeni stratejiler üretmeleri için potansiyel olarak sınırsız
olanağı bulunmaktadır. Bu çalışma yabancılaşmanın olumsuz kabul edilen
etkilerine karşı estetik öznenin yabancılaştırılmasını amaçlayan ‘Night Crawler’
isimli sinema filmini incelemektedir. Çalışmanın
amacı sinemada da sıkça karşılaşılan estetik özdeşleşmenin dışında
yabancılaştırma kuramı ile ilgili bilinen temel biçimsel unsurların ötesinde
yeni yabancılaştırma stratejilerinin özellikle salt biçemin dışında oluşturulup
oluşturulamayacağının ortaya konulmasıdır. Bu nedenle ele alınan ‘Night Crawler’
isimli film kendi ontolojik bağlamında karakter yaratımı, eylemler ve olaylar
çerçevesinde incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda filmin biçimsel unsurların
dışında tinsel bir varlık olarak yabancılaştırma etkisi ürettiği ortaya
konulmaktadır. Bu bağlamda çalışma ‘Night Crawler’ isimli filmi ontolojik
analiz yöntemi  ile incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, Verfremdung Yabancılaştırma, Özdeşleşme, Karharsis, Gestus, Estetik özne, Estetik Katılım, Sinema

Kaynakça

• Aristoteles (2017) Poetika: Şiir Sanatı Üzerine, Furkan Akderin (çev), Say Yayınları, İstanbul. Barsam R ve Monahan D (2015) Looking at movies, WW Norton & Company, Newyork. Bozkurt N (1995) Sanat ve estetik kuramları, Sarmal Yayınevi, İstanbul. Brecht B (2005) Tiyatro İçin Küçük Organon, Ahmet Cemal (çev), Mitos Boyut Yayınları, İstanbul. Callinicos A (2013) Toplum Kuramı, Yasemin Tezgiden(çev), İletişim Yayınları, İstanbul. Can A ve Aytaş M (2017) Varoluşun Trajedyası: "Sen Aydınlatırsın Geceyi" Filminin Göstergebilimsel Analizi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 45, Mayıs 2017, 302-312. Davies S, Higgins K. M, Hopkins R, Stecker R ve Cooper D E (2009) A Companion To Aesthetics, John Wiley & Sons, Newyork. Dellaloğlu B F (2001) Frankfurt Okulu'nda Sanat ve Toplum, Bağlam Yayıncılık, İstanbul. Del Rio E (2008) Deleuze and the Cinemas of Performance: Powers of Affection, Edinburgh University Press. Falzon C (2001) Foucault ve Sosyal Diyalog:Parçalanmanın Ötesi, Hüsamettin Arslan (çev), Paradigma yayınları, İstanbul. Feuerbach L (2008) Hıristiyanlığın Özü, Oğuz Özügül (çev), Say Yayınları, İstanbul. Giddens A (2013) Sosyoloji, Hüseyin Özel ve Cemal Güzel (çev), Kırmızı Yayınları, İstanbul. Hartmann N (2010) Ontolojinin Işığında Bilgi, HarunTepe (çev), Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara. Harvey D (2012) Marx'ın Kapital'i İçin Kılavuz, Bülent O Doğan (çev), Metis yayınları, İstanbul. Harvey D (2015) On Yedi Çelişki ve Kapitalizmin Sonu, Esin Soğancılar (çev), Sel Yayıncılık, İstanbul. Hayward S (2012) Sinemanın Temel Kavramları, Uğur Kutay ve Metin Çavuş (çev), Es Yayınları, İstanbul. Hegel G W F (2003) Tarihte Akıl, Önay Sözer (çev), Kabalcı Yayınları, İstanbul. Honour H ve Fleming J (2016) Dünya Sanat Tarihi, Alfa, İstanbul. Jay M (2001) Adorno, Ünsal Oskay (çev), Der Yayınevi, İstanbul. Koca S (2018) Yeni Türk Sinemasında Biçem, Literatürk Yayınları, Konya. Mannheim K (2003) Essays On The Sociology of Culture, Routledge, London. Marcause H (1985) Eros ve Uygarlık: Freud Üzerine Felsefi Bir İnceleme, Idea Yayınları, İstanbul. Marx K (1976) El Yazmaları: Ekonomi, Politik ve Felsefe, K. Somer (çev), Sol Yayınları, İstanbul. Marx K (2013) Yabancılaşma, Kenan Somer vd. (çev), Sol Yayınları, İstanbul. Megill A (1998) Aşırılığın Peygamberleri-Nietzsche. Heidegger, Foucault, Derrida, Tuncay Birkan(çev), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Mercado G (2013) The Filmmaker's Eye: Learning (And Breaking) The Rules Of Cinematic Composition, Focal Press. Nutku Ö (2001) Dram Sanatı: Tiyatroya Giriş, Kabalcı Yayınevi, İstanbul. Ollman B (2012) Yabancılaşma Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı, Ayşegül Kars (çev), Yordam Kitap, İstanbul. Parkan M (1983) Brecht Estetiği ve Sinema, Dost Kitapevi Yayınları, Ankara. Şener S (2006) Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara. Swain D (2013) Yabancılaşma: Marx’ın Teorisine Bir Giriş, Hande T. Ubarlı (çev), Durak İstanbul Dizisi, İstanbul. Swearingen J (2008) Risale-i Pank, Artemis Günebakanlı (çev), Altı kırkbeş Yayınevi, İstanbul. Timuçin A (2004) Düşünce Tarihi: Gerçekçi Düşüncenin Kaynakları, Bulut Yayınları, İstanbul. Tunalı İ (1998) Estetik, Remzi Kitap Evi, İstanbul. Tunalı İ (1983) Estetik Beğeni, Say Yayınları, İstanbul. Vattimo G (1999) Modernliğin Sonu: Postmodern Kültürde Nihilizm ve Hermenötik, Şehabettin Yalçın (çev), İz Yayıncılık, İstanbul. Wollen P (2004) Sinemada Göstergeler ve Anlam, Zafer Aracagök ve Bülent Doğan (çev), Metis Yayınları, İstanbul. Zizek S (2005) Yamuk Bakmak, Tuncay Birkan (çev), MetisYayınları, İstanbul.