THE REFLECTION OF RELIGIOUS DISCOURSES IN THE POSTERS USED FOR PURPOSE OF PROPAGANDA IN IRANIAN ISLAMIC REVOLUTION

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 736 - 762, 27.07.2019

Murat Başarır , Mehmet Ozan Gülada

https://doi.org/10.18094/josc.596294

Öz

The Iranian Islamic Revolution refers to the process leading to demolition of Shah administration in Iran and establishment of Islamic Republic of Iran under the leadership of Ayatollah Ruhullah Khomeini in 1979. With the revolution, a government based on Islamic law and Shiah views was established in Iran, and pro-Western policies applied in Shah era were all abolished. After the overthrow of Shah, the Khomeini administration, which seized the mass media in the country, turned to an intense propaganda activity, in which religious rhetoric for Iranian people was predominant. Especially in this process, the posters were effectively used by the new administration for propaganda purposes. In this study, it was examined how religious discourses were used by Khomeini's administration to Iranian people in Islamic Revolution in propaganda posters. For this purpose, 8 posters selected using the purposeful sampling method from propaganda posters determined by University of Chicago were analyzed using the semiotical analysis method in qualitative research methods. In the findings obtained within the scope of the study, it was seen that the religious discourses of newly established regime in propaganda posters tried to legitimize the revolution and the new regime by sanctifying Iranian Islamic Revolution.

Anahtar Kelimeler

Iran, Propaganda, Iranian Islamic Revolution, Religion, Poster

İRAN İSLAM DEVRİMİ'NDE DİNSEL SÖYLEMLERİN PROPAGANDA AMAÇLI KULLANILAN POSTERLERE YANSIMASI

Öz

İran İslam Devrimi, 1979 yılında İran'da Şah yönetiminin
yıkılmasına ve Ayetullah Ruhullah Humeyni önderliğinde İran İslam
Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açan süreci ifade etmektedir. Devrimle
birlikte, İran'da İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan bir yönetim
kurulmuş, Şah döneminde uygulanan Batı yanlısı politikaların hepsi ortadan
kaldırılmıştır. Şah'ın devrilmesinden sonra ülkedeki kitle iletişim araçlarını
ele geçiren Humeyni yönetimi, İran halkına yönelik dini söylemlerin ağırlıklı
olduğu yoğun bir propaganda faaliyetine yönelmiştir. Özellikle bu süreçte
posterler yeni yönetim tarafından propaganda amaçlı etkin bir şekilde
kullanmıştır. Bu çalışmada, Humeyni yönetimi tarafından dinsel söylemlerin İran
İslam Devrimi'nde İran halkına yönelik propaganda amaçlı oluşturulan
posterlerde nasıl ve ne yönde kullanıldığı incelenmiştir. Bu amaçla Chicago
Üniversitesi tarafından belirlenen propaganda amaçlı posterler içerinden amaçlı
örneklem metodu kullanılarak seçilen 8 poster nitel araştırma yöntemleri
içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak ele alınmıştır.
Çalışma kapsamında elde edilen bulgularda, propaganda amaçlı posterlerde yeni
kurulan rejim tarafından kullanılan dini söylemlerin İran İslam Devrimi'nin
kutsallaştırılarak, devrimin ve yeni rejimin meşrulaştırılmaya çalışıldığı
görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Iran, Propaganda, İran İslam Devrimi, Din, Poster

Kaynakça

• Abrahamian E (2011) Modern İran Tarihi, Dilek Şendil (çev), 2. Baskı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Arpa M & Çakı C (2018a) “İş Kazası Diye Bir Şey Yoktur”: Kanada İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme, Çalışma İlişkileri Dergisi, 9(2), 75-87. Arpa M & Çakı C (2018b) İş Kazalarını Konu Alan İş Güvenliği Reklamlarında Duygusal Çekiciliklerin Kullanımı: Avustralya ve Singapur İş Güvenliği Reklamları Üzerine İnceleme, SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 153-172. Aziz A (2007) Siyasal İletişim, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Barthes R (2014) Çağdaş Söylenler, Tahsin Yücel (çev), 4. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul. Barthes R (2015) Bir Deneme Bir Ders: Eiffel Kulesi ve Açılış Dersi, Mehmet Rifat, Sema Rifat (çev), 2. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Barthes R (2016) Göstergebilimsel Serüven, Mehmet Rifat Sema Rifat (çev), 8. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. Çakı C (2018a) Propaganda, M Karaca ve C Çakı (ed.), İletişim ve Propaganda, Eğitim Yayınevi, Konya,13-44. Çakı C (2018b) İran-Irak Savaşı’nda Kullanılan İran Propaganda Posterlerinin Göstergebilimsel Analizi, İran Çalışmaları Dergisi, 2(1), 11-39. Çakı C (2018c) Nazi Almanyası Etkisindeki İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2), 252-272. Çakı C (2018d) Adolf Hitler'in Kült Lider İnşasında Kullanılan Propaganda Posterlerinin Göstergebilimsel Analizi, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(6), 24-38. Çakı C ve Gülada M O (2018) Vichy Fransası'nda İşgal Propagandası, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 53-80. Çankaya E (2008) İktidar Bu Kapağın Altındadır, Gösteri Demokrasisinde Siyasal Reklamcılık, Boyut Yayın Grubu, İstanbul. Çetin M, Çakı C & Gazi, M (2018) The Examination of The Anti-Usa Propaganda Posters in The Iran Revolution According to Claude Lévi-Strauss' Binary Opposition, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (3), 31-51. Domenach J M (2003) Politika ve Propaganda, Tahsin Yücel (çev), 2. Basım, Varlık Yayınları, İstanbul. Fiske J (2017) İletişim Çalışmalarına Giriş, Süleyman İrvan (çev), 5. Basım, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara. Garthwaite R G (2018) İran Tarihi, Fethi Aytuna (çev), İnkılap Yayınları, İstanbul. Gazi M A, Çakı C & Gülada M O (2018a) İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Kült Lider Propagandasında Vladimir Lenin ve Joseph Stalin'in Sunumu, Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 1 (2), 25-42. Gazi M A, Çakı C, Gülada, M O (2018b) İspanya 2000 Partisi'nin Göçmen Karşıtı Propaganda Faaliyetleri Üzerine İnceleme, Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 11-22. Gazi M A & Çakı C (2018) Siyahi Ayrımcılığa Karşı Hazırlanan Kamu Spotu Reklamları, International Journal of Labour Life and Social Policy, 1(2), 48-62. Gülada M O & Çakı C (2019) İkinci Dünya Savaşı'nda Sovyet Partizanlara Yönelik Hazırlanan Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme, Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 6 (17), 123-143. Güngör N (2018) İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, 2. Baskı, Siyasal Kitapevi, İstanbul. Güzel S Ç (2018) 1979 İran İslam Devrimi'nin ABD'nin Ortadoğu Politikasına Etkisi, Electronic Journal of Social Sciences, 17(65), 50-61. Jowett S G & O'donnell V (2014) Propaganda & Persuasion, Sage, USA. Kalkan Kocabay H (2008) Tiyatroda Göstergebilim, E Yayınları, İstanbul. Karaburun Doğan D (2018) Propaganda, Din ve Müzik, M Karaca ve C Çakı (ed.), İletişim ve Propaganda, Eğitim Yayınevi, Konya, 255-282. Karaburun Doğan D & Çakı C (2019) Kıbrıs Barış Harekâtı’nda Müziğin Milliyetçilik İnşasında Propaganda Amaçlı Kullanılması: Girne'den Yol Bağladık Anadolu'ya Şarkısı Üzerine İnceleme, Eurasian Journal of Music and Dance, (14), 214-229. Karaca M (2018) İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin İş Gücü Elde Etmek Amacıyla Yürüttüğü Propaganda Faaliyetleri, European Journal of Managerial Research Dergisi/Cilt, 2(2), 119-136. Keddie N R & Richard Y (2006). Modern Iran: Roots and Results of Revolution, Yale University Press, USA. Khosrokhavar F (2004) The Islamic Revolution in Iran: Retrospect After a Quarter of a Century, Thesis Eleven, 76(1), 70-84. Kuruoğlu H (2006) Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Milani M M (2018) The Making of Iran's Islamic Revolution: From Monarchy to Islamic Republic, Routledge, The Great Britain. Öymen O (2014) Bir Propaganda Silahı Olarak Basın, Remzi Kitabevi, İstanbul. Rifat M (2013) Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. Sarı İ (2015) 1979 Devrimi Sonrası İran’ın Rejim Paradigması ve Dış Politika Yönelimleri. Turkish Journal of Middle Eastern Studies, 2(1), 95-135. Sığırcı İ (2016) Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma, Seçkin Yayıncılık, Ankara. Tanyeri Mazıcı E ve Çakı C (2018) Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı, Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 290-306. Tarhan N (2010) Psikolojik Savaş, Gri Propaganda, 13. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul. Taşğın A (2009) Safevî-Osmanlı Savaşı'ndan İtibaren Dinî Söylemin Siyasal Propaganda Aracı Olarak Kullanılması: Dede Kargın Örneği, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (49), 209-224. Yaylagül L (2017) Kitle İletişim Kuramları, Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, 8. Baskı, Dipnot Yayınları, Ankara. Zorlu Y, Çakı C & Karaca M (2017) Türk Sinemasında Nazizm İdeolojisi: “Kırımlı” Filmi ve Göstergebilimsel Analizi, Sosyoloji Konferansları, (56), 67-95.