Güvensiz Toplumda Güven(sizlik) Halleri: Bir Televizyon Programının Analizi

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 561 - 588, 01.07.2020

Fatma Erdoğan , Seyhan Aksoy

Öz

Kapitalist üretimdeki esneklik ile tüm katı, istikrarlı ve normatif yapılar yerini belirsizliğe bıraktı. Emeğin ve istihdamın esnekliği ile birlikte gelen belirsizlik, bireyi geleceğini planlayabildiği bütünlüklü bir hayat kurmaktan uzaklaştırdı. Hem iş yerinde hem de toplumsal alanda yaşanan belirsizlik ve onun yarattığı kaybetme korkusu, endişesi güven ve sadâkat bağlarını zayıflattı. Ancak medya içeriklerine bakıldığında, söz konusu arka planın görmezden gelindiği görülmektedir. Bu çalışmada, son yıllarda medya içeriklerinde güvenin/güvensizliğin, ahlâkın/ahlâksızlığın seyirlik hale getirilerek ön plana çıkarıldığı Güven Bana isimli yarışma programı üzerinden nicel ve nitel içerik çözümlemesi yapılmıştır. Çözümleme ile yarışmada seyirlik hale getirilen ‘ahlaksızlığın, güvensizliğin’ bireysel olmaktan çok toplumsal bir mesele ve sonuç olduğu, esnek kapitalizmin birey ve toplum üzerindeki aşındırıcı rolü üzerinden ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Esnek kapitalizm, Belirsizlik, Güvensizlik, Yarışma Programları

Kaynakça

• Aytaç Ö ve İlhan S (2008) “Yeni Kapitalizmin Kaotik Evreni: Belirsizlik, Sömürü ve Ahlaki Kriz”, 9 Eylül Üni. Sosyal Bil. Enst. Dergisi, C:10, S:1,182-210.
• Bauman Z (2016) Cemaatler: Güvenli Olmayan Bir Dünyada Güvenlik Arayışı, Say Yayınları, İstanbul.
• Bauman Z (2011) Bireyselleşmiş Toplum, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Beck U (2011) Risk Toplumu, Başka Bir Modernliğe Doğru, Kazım Özdoğan-Bülent Doğan (çev), İthaki Yayınları, İstanbul.
• Berelson B (1952) Content Analysis in Communications Research, Glencoe.
• Furedi F (2001) Korku kültürü: Risk Almanın Riskleri, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Geray H (2004) Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş-İletişim Alanından Örneklerle, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Giddens A (2008) Sosyoloji, Cemal Güzel(haz), Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• Gordon C A (1999) The Role of Values in Campaign Communicattion, Unpublished Doctoral Disertation, University of Southern California The Graduate School, UMI Dissertation Information Services.
• Gökçe O (2006) İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Harvey D (2006) Postmodernliğin Durumu, Sungur Savran (çev), Metis Yayınları, İstanbul.
• Harvey D (1993) “Esneklik: tehdit mi yoksa fırsat mı?” (Çev. Ayça Kurtoğlu), Toplum ve Bilim, Sayı 56-61.
• Holsti Ole R (1968) Content analysis, içinde The handbook of social psycho-logy Vol. II, (Ed) G. Lindzey, E. Aronson, Addison-Wesley, ss. 596–692.
• İlhan S ve Yılmaz M (2017) “Güvencesizliğin Bireysel-Toplumsal Yansımaları”, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt 6, Sayı 3, 1774-1793.
• İlhan S (2007) “Yeni Kapitalizmin Karanlık Yüzü: İnsanilik ve Ahlâkilik Söylemlerinin Sahiciliği Üzerine”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 2, 283–306.
• Leadbeater C (1995) “İktidar Kişiye”, Yeni Zamanlar, içinde,S. Hall ve M. Jacques (der), Abdullah Yılmaz (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Lyon D (1997) Elektronik Göz: Gözetim Toplumunun Yükselişi, Dilek Hattatoğlu (çev), Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Mayring P (2011) Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş: Nitel Düşünce İçin Bir Rehber, Adnan Gümüş ve M. Sezai Durgun (çev), BilgeSu, Ankara.
• Murray R (1995) “Fordizm ve Postfordizm” içinde Yeni Zamanlar, Stuart Hall ve Martin Jacques (der), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Ritzer G (1998) Toplumun McDonaldlaştırılması, Şen Süer Kaya (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sennett R (2016) Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri, Barış Yıldırım (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Sennett R (2009) Yeni Kapitalizmin Kültürü, Aylin Onacak (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Standing G (2014) Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf, Ergin Bulut (çev), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Sweezy P ve Baran P (2007) Tekelci Sermaye, Gülsüm Akalaın (çev), Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Wimmer D R ve Dominick J (2007) “İçerik Çözümlemesi”, Medya Metinlerini Çözümlemek (içinde), Gülseren Şendur Atabek ve Ümit Atabek (der), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Yaylagül L (2004) Yarışma Programları Medya ve Kültür Emperyalizmi Bir Kültür Emperyalizmi Aracı Olarak Yarışma Programları: Kim 500 Milyar İster Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.