Yeşil Reklamlarda Tüketicinin Bilinçlendirilmesine Yönelik Çevreci Söylemlerin Analizi

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 501 - 533, 01.07.2020

Gamze Yılmaz Güntay

Öz

Dünya genelinde teknolojik gelişmelerin etkisiyle üretim hızı ve paralelinde tüketim arttıkça, doğal kaynaklara ve çevreye verilen zarar büyük oranlara ulaşmıştır. Canlı yaşamı tehdit eder hale gelen bu durum konusunda farkındalığın sağlanması ve gerekli önlemlerin alınması için dünya genelinde bilimsel çalışmalar yürütülürken çevreci örgütlerin faaliyetleri sürdürülmektedir. Aynı zamanda küresel düzeyde iklim sözleşmelerinin imzalanmasıyla, zorunlu geri dönüşüm, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı gibi çeşitli yasal düzenlemeler uygulanmaktadır. Bütün bu gelişmeler ışığında sürdürülebilir ekonomi anlayışıyla, çevre dostu, yeşil ürünlerin üretimi son dönemde artış göstermiştir. Yeşil ürün ve hizmetlerin tanıtım, reklam ve pazarlama çalışmaları da, tüketicilerin bilinçlendirmesine ve bireyler tarafından çevreye duyarlı tüketim alışkanlıkları geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, tüketicinin bilinçlendirilmesinde çevre dostu yeşil ürünler üzerinde durularak reklamlarda ön plana çıkartılan çevreci söylemler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici bilinci, yeşil ürün, yeşil pazarlama, yeşil reklam

Kaynakça

• Al-Salman F M A M (2016) Yeşil Satın alma Davranışını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Çevresel Kaygılar, Toplumsallık Duygusu ve Öz İmaj Kavramları Kapsamında Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ulusal Tez Tarama Merkezi, Ankara. Akyol A ve Kılınç Ö (2015) Türkiye’de Yeşil Reklam Uygulamaları, Yeşil Pazarlama İletişimi Boyutunda Bir Değerlendirme, L-T Literatürk Academia, Konya. Avşar Z, Elden M, Çaydere O ve Bakır U (2011) Reklem ve Hukuksal Düzenlemeleri, Geçit Kitabevi ve Yayınları, İstanbul. Baudrillard J (2013) Tüketim Toplumu, Söylenceleri/Yapıları, Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin (çev), 6. Basım (1. Basım: 1997), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Bocock R (1997) Tüketim, İrem Kutluk (Çev), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara. BOSCH “Doğa Dostu Teknoloji” Reklam Filmi, https://www.youtube.com/watch?v=UqNJ0rvJTU8, Erişim Tarihi: 15.06.2019. BOSCH “Enerji Verimliliği” Reklam Filmi (Kısa Versiyon). https://www.youtube.com/watch?v=obuKgP7m_6k, Erişim Tarihi: 16.06.2019. Çabuk S, Nakiboğlu, B ve Keleş C (2008) Tüketicilerin Yeşül Ürün Satın Alma Davranışlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1): 85-102. Çakır A (2014) Söylem Analizi Ne Demek İstiyorsun?, Palet Yayınları, Konya. Elden M (2009) Reklam ve Reklamcılık, Say Yayınları, İstanbul. Fidan E T (2016) Sürdürülebilir Sanayi Politikasının Bir Aracı Olarak Ekotasarım ve Uygulaması, Kalkınmada Anahtar Verimlilik (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Süreli Yayını) “Sürdürülebilir Kalkınma”, 28 (335): 22-25. Finish Türkiye “Söz Ver” Reklam Filmi, https://www.youtube.com/watch?v=729Gzfcn9HY, Erişim Tarihi: 15.06.2019. Finish Türkiye “Söz Ver” Reklam Filmi (2019), (Kısa Versiyonu), https://www.campaigntr.com/finish-yarinin-suyu-icin-soz-veriyor/. Erişim Tarihi: 17.06.2019. Finish “Suyun Sonu Görünüyor” Reklam Filmi, https://www.youtube.com/watch?v=LVxoHd-c0sY, Erişim Tarihi: 21.02.2020. Günay V D (2013) Söylem Çözümlemesi, Papatya Yayıncılık, İstanbul. Hekimci F (2017) Tüketici Hakları ve Sürdürülebilir Tüketim, Kalkınmada Anahtar Verimlilik (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Süreli Yayını) “Sürdürülebilir Tüketim”, 29 (339): 4-10. Jacob C ve Jacob J (2012) Green Marketing: A Study of Consumers’ Attitude towards Environment Friendly Products. Asian Social Science, Vol: 8, No: 12, pp.117-126, Published by Canadian Center of Science and Education, K. Bostancı B (2017) Yeşil Sanayi – Daha Rekabetçi Daha Karlı. Kalkınmada Anahtar Verimlilik. (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Süreli Yayını) “Yeşil Sanayi”, 29 (341): 10-15. Knorr “Lezzet İçin Toprağı Sevmek Lazım” Reklam Filmi (2016), https://www.youtube.com/watch?v=ZgBAKBL_C3M, Erişim Tarihi: 15.06.2019. Maczulak A (2010) Sustainability: Building Eco-Friendly Communities, Facts On File An imprint of Infobase Publishing, New York. Moisander J (2007) Motivational Complexity of Green Consumerism, International Journal of Consumer Studies, 31, 404-409. ISSN 1470-6431. Onurlubaş E ve Dinçer D (2016) Yeşil Pazarlama, Tüketici Algısı Üzerine Bir Araştırma, Beta Basım Yayım, İstanbul. Ramus C A ve Montiel I (2005) When Are Corporate Environmental Policies A Form of Greenwashing?,  Business & Society, December 2005, 44(4): 377-414. Rodenburg J ve Bell N (2017) Sorumlu Koruyuculuğa Giden Yol: Çocuklar ve Gençler İçin Bir Çevre, Yeryüzü Eğitimi: Değişen Gezegende Eğitimi Yeniden Düşünmek içinde, Erik Assadourian ve Lisa Mastny (eds), Duygu Kutluay (Çev), 71-83. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Stone M K (2018) Ekolojik Okuryazarlık ve Sürdürülebilirlik İçin Eğitim, Worldwatch Enstitüsü Dünyanın Durumu 2017. Yeryüzü Eğitimi: Değişen Gezegende Eğitimi Yeniden Düşünmek içinde, Erik Assadourian ve Lisa Mastny. (edt), Duygu Kutluay (Çev), 43-56. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. Tellan D (2015) Pazarlama İletişimi Ekseninde Çevrecilik: Yeşil Kurum, Marka ve Halkla İlişkiler, Atatürk İletişim Dergisi, 9: 77-89. Turhan, E, Gündoğan A C, Aydın C İ ve Berke M Ö (2017). İklim Adaleti Mücadelesi İçin 10 Durak, Ekoloji Kolektifi Derneği Yayınları, Ankara. Uzun R (2007) İletişim Etiği, Sorunlar ve Sorumluluklar, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi 40. Yıl Kitaplığı, Ankara. Wang M L (2009) Identifying and Clustering of Target Customers of Green Products, In Wang, Hsiao-Fan. 2009. Web-Based Green Products Life Cycle Management Systems: Reverse Supply Chain Utilization, Information science reference, Chapter VIII, New York. Yılmaz N (2016) Sürdürülebilir Ürün Tasarımı. Kalkınmada Anahtar Verimlilik, (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Süreli Yayını), “Sürdürülebilir Kalkınma”, 28 (335): 26-27. Zerenler M ve Kuduz N (2013) Yeşil Pazarlama, Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara.