Pandemi Kaygısı Ölçeği'nin Geliştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 119 - 136, 26.05.2021

Mehmet Özalp Çiğdem Demir Çelebi Halil Eksi

https://doi.org/10.53047/josse.918736

Öz

Bu araştırmada pandemiye bağlı olarak gelişen kaygıyı ölçecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri analizi için iki aşamada Türkiye’nin çeşitli bölge ve illerinden 18 yaş ve üzeri 627 bireyden veri toplanmıştır. Geçerliliğin sağlanmasında yapı geçerliliği ile ölçüt geçerliliğinden yararlanılmıştır. Yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ile doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Güvenilirliğin sağlanmasına yönelik ise Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı ile madde-toplam puan korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. AFA sonucunda Pandemi Kaygısı Ölçeği’nin (PKÖ) toplam varyansın %56.54’ünü açıkladığı, ölçeğin bulaşma kaygısı, somatik tepkiler, psikososyal etkiler ve işlevsiz inançlar olmak üzere dört faktörde toplanan 26 maddeden oluştuğu görülmüştür. DFA sonucunda da AFA’da ortaya konulan yapının doğrulandığı görülmüştür. Ölçüt geçerliği analizinde PKÖ’nün Mantar (2008) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 ölçeği ile orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. PKÖ’nün güvenilirliğini belirlemek amacıyla yapılan iç tutarlılık analizinde ölçeğin güvenilirlik düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Madde-toplam puan korelasyon katsayılarının ise .36 ile .75 arasında değiştiği görülmüştür. Geçerlilik ve güvenilirlik analizleri sonucunda, Pandemi Kaygısı Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, kaygı, ölçek geliştirme

Teşekkür

Makalenin İngilizceye çeviri sürecindeki desteği için kıymetli eşim Senem ÖZALP'e teşekkürlerimi sunuyorum...

Develpoment of The Pandemic Anxiety Scale

Öz

It is aimed to develop a valid and reliable measurement tool that will help to evaluate anxiety related to pandemic in this study. Quantitative research method is conducted in this study. For data analysis, it is collected in two stages from 627 individuals aged 18 and older who lives in various regions and provinces of Turkey. Both construct validity and criteria validity are used to ensure validity. For construct validity, confirmatory factor analysis (CFA) and exploratory factor analysis (EFA) are conducted. Reliability of the tool is enabled by calculating Cronbach alpha internal consistency coefficient and item-total score correlation coefficients. As a result of the exploratory factor analysis, it is noticed that the Pandemic Anxiety Scale (PAS) explains 56.54% of the total variance, and the scale consists of 26 items gathered in four factors: contagion anxiety, somatic responses, psychosocial effects and dysfunctional beliefs. According to the confirmatory factor analysis, it can be said that the structure revealed in EFA has been confirmed. In the criteria validity analysis, it is concluded that PAS has a moderately positive relationship with the Anxiety Sensitivity Index-3 scale adapted to Turkish by Mantar (2008). In the internal consistency analysis conducted to find out the reliability of the scale and the result of the level on this scale is confirmed to be high. It is observed that item-total score correlation coefficients differ from .36 to .75. In consequence of validity and reliability analysis, it is realized that Pandemic Anxiety Scale is a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Pandemic, anxiety, scale development

Kaynakça

• Aslan, Ş. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Nicel, nitel, karma tasarımlar için bir rehber. (1). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Blakey, S. M., & Abramowitz, J. S. (2017). Psychological predictors of health anxiety in response to the zika virüs. J Clin Psychol Med Settings, doi: 10.1007/s10880-017-9514-y
• Blakey, S. M., Reuman, L., Jacoby, R. J., & Abramowitz, J. S. (2015). Tracing ‘‘fearbola’’: psychological predictors of anxious responding to the threat of ebola. Cognitive Therapy and Research, 39, 816-825. doı: 10.1007/s10608-015-9701-9
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. (25). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (26). Ankara: Pegem Akademi.
• Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., & Zheng, J. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Research, doi: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112934
• Choi, E. P. H., Hui, B. P. H., & Wan, E. Y. F. (2020). Depression and anxiety in Hong Kong during COVID-19. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 3740. doi: 10.3390/ijerph17103740
• Connelly, L. M. (2008). Pilot studies. Medsurg Nursing, 17(6), 411-2.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (3). Demir, S. B. (Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim araştırmaları. Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. (2). Ekşi, H. (Çev.). İstanbul: Edam.
• Griethuijsen, R. A. L. F., Eijck, M. W., Haste, H., Brok, P. J., Skinner, N. C., Mansour, N., et al. (2014). Global patterns in students’ views of science and interest in science. Research in Science Education, 45(4), 581–603. doi: 10.1007/s11165-014-9438-6.
• Hertzog, M. A. (2008). Considerations in determining sample size for pilot studies. Research in Nursing & Health, 31, 180-191.
• Hill, R. (1998). What sample size is “enough” in internet survey research? Interpersonal Computing and Technology: An Electronic Journal for the 21st Century, 6(3-4).
• Isaac, S., & Michael, W. B. (1995). Handbook in research and evaluation. San Diego, CA: Educational and Industrial Testing Services.
• Julious, S. A. (2005). Sample size of 12 per group rule of thumb for a pilot study. Pharmaceutical Statistics, 4, 287-291.
• Leung, G. M., Ho, L. M., Chan, S. K. K., Ho, S. Y., Shone, J. B., Choy, R. Y. L., … Fielding, R. (2005). Longitudinal assessment of community psychobehavioral responses during and after the 2003 outbreak of severe acute respiratory syndrome in Hong Kong. Clinical Infectious Diseases, 40, 1713-1720.
• Li, S., Wang, Y., Xue, J., Zhao, N., & Zhu, T. (2020). The ımpact of COVID-19 epidemic declaration on psychological consequences: a study on active weibo users. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 2032. doi: 10.3390/ijerph17062032.
• Limcaoco, R. S. G., Mateos, E. M., Fernandez, J. M. & Roncero, C. (2020). Anxiety, worry and perceived stress in the world due to the COVID-19 pandemic, March 2020. Preliminary results. medRxiv The Preprint Server for Health Sciences. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.03.20043992v1 adresinden 16/06/2020 tarihinde edinilmiştir.
• MacCallum, R. C., Browne, M. W., & Sugawara, H. M. (1996). Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling. Psychological Methods, 1(2), 130–149. https://doi.org/10.1037/1082-989X.1.2.130
• Mantar, A. (2008). Anksiyete duyarlılığı indeksi-3’ün Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması (Tıpta uzmanlık tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No: 203508)
• Özdin, S., & Özdin, Ş. B. (2020). Levels and predictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: the importance of gender. International Journal of Social Psychiatry, 00(0), 1-8. doi: 10.1177/0020764020927051
• Roy, D., Tripathy, S., Kar, S. K., Sharma, N., Verma, S. K., & Kaushal, V. (2020). Study of knowledge, attitude, anxiety & perceived mental healthcare need in Indian population during COVID-19 pandemic. Asian Journal of Psychiatry, 51, 102083. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2020.102083
• Rubin, G. J., Amlôt, R., Page, L., & Wessely, S. (2009). Public perceptions, anxiety and behaviour change in relation to the swine flu outbreak: cross sectional telephone survey. BMJ, 339, b2651. doi: 10.1136/bmj.b2651
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (Nisan, 2020). Covid-19 Rehberi.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
• Taber, K. S. The use of Cronbach’s alpha when developing and reporting research instruments in science education. Res Sci Educ 48, 1273–1296 (2018). https://doi.org/10.1007/s11165-016-9602-2.
• Taha, S., Matheson, K., Cronin, T., & Anisman, H. (2013). Intolerance of uncertainty, appraisals, coping, and anxiety: the case of the 2009 H1N1 pandemic. British Journal of Health Psychology, 19, 592-605. doi: 10.1111/bjhp.12058
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
• Taylor, S. (2019). The Psychology of Pandemics: Preparing for the Next Global Outbreak of Infectious Disease, Cambridge Scholars Publishing.
• Taylor, S., Zvolensky, M. J., Cox, B. J., Deacon, B., Heimberg, R. G., Ledley, D. R. … Cardenas, S. J. (2007). Robust dimensions of anxiety sensitivity: development and initial validation of the anxiety sensitivity index-3. Psychological Assessment, 19(2), 176-188. doi: 10.1037/1040-3590.19.2.176
• Treece, E. W., & Treece, J. W. (1982). Elements of research in nursing (3rd ed.). St. Louis, MO: Mosby.
• Van Belle, G. (2002). Statistical rules of thumb. New York: John Wiley.
• Velicer, W. F. & Fava, J. L. (1998). Effects of variable and subject sampling on factor pattern recovery. Psychological Methods, 3(2), 231-251.
• Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C. S., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the ınitial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 1729. doi: 10.3390/ijerph17051729
• Wheaton, M. G., Abramowitz, J. S., Berman, N. C., Fabricant, L. E. & Olatunji, B. O. (2011). Psychological predictors of anxiety in response to the H1N1 (swine flu) pandemic. Cognitive Therapy and Research, 36, 210-218. doi: 10.1007/s10608-011-9353-3
• Wong, T. W., Gao, Y., & Tam, W. W. S. (2007). Anxiety among university students during the SARS epidemic in Hong Kong. Stress and Health, 23, 31-35. doi: 10.1002/smi.1116
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. Istanbul University of the School of Business – İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, Özel Sayı, 74-85.