TİGEM Esmer Populasyonunda Döl Kontrolü (Progeny Testing) ve Uygulama Olanakları

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 3, 257 - 264, 01.09.2009

A. Özyurt

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TİGEM Esmer Populasyonunda Döl Kontrolü (Progeny Testing) ve Uygulama Olanakları

Öz

etkinliğindeki üstünlüğüne bağlı olarak generasyonda daha fazla dölle temsil edilen boğaların seçimi, ineklerin seçiminden daha stratejik bir öneme sahiptir. Damızlık olarak görevlendirilecek boğaların isabetli belirlenmesinde en emin yol, döl kontrolü (progeny testing)‟dür çünkü, döllerine ait fenotipik değerlerden yararlanarak yapılan boğa damızlık değeri tahmininde isabet derecesi, diğer bilgi kaynaklarına dayalı yapılan tahminlerden daha yüksek olmaktadır. Bir başka ifade ile, bu durumda fenotipten genotipi tahminde isabet derecesini veren iki değişken arasındaki korelasyon katsayısı (rGp), daha yüksek olmaktadır. Bununla birlikte, üzerinde durulan özelliğin kalıtım derecesi ve her bir bilgi grubu içindeki bireylerin genetik ilişkileri, isabeti belirleyen temel etkenler olmaktadır. Türkiye‟de döl kontrolü projeleri son 20-25 yıl içerisinde daha çok kamu öncülüğünde yürütülmeye çalışılmış, ancak çeşitli nedenlerle başarılı olamamıştır. Bu çalışmada; özellikle arazi, barınak, tesis ve yan ünite, yapay tohumlama laboratuvarı, ana kadro varlığı, yetişmiş teknik ve sağlık personeli ile 50 yılı aşan kayıtlı yetiştiricilik ve tarım kültürüne sahip olan TİGEM koşullarında, öncelikle kendi sürülerinden başlamak üzere, Türkiye Esmer sığır populasyonunun ıslahına katkı sunacak bir döl kontrolü proje modeli önerilmiştir

Anahtar Kelimeler

döl kontrolü, boğa damızlık değeri, seleksiyon

Kaynakça

• Akman, N., E. Tuncel, M. Yener, S. Kumlu, K. Özkütük, N. Tüzemen, M. Yanar, A. Koç, O. Şahin ve Ç.Y. Kaya, 2005. Türkiye‟de sığır yetiştiriciliği. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongre Bildirileri, s. 687-706.
• Anonymous, 2005a. Tarım İstatistikleri Özeti 1985- 2005. Kitap no: 1300-1213/975-19-3616-0 Ankara.
• Anonymous, 2005b. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 2005 Yılı Sığırcılık Bilgileri.
• http:// www. Tigem.gov.tr/-1k (14 Nisan 2007).
• Anonymous, 2007. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 2007 Yılı Sığırcılık Bilgileri.
• http://www.Tigem.gov.tr/icerik.asp?=14791313q10q 1hdq10q113(1Temmuz 2009).
• Düzgüneş, O. 1976. Hayvan Islahı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 98 Ders Kitabı: 3. Ankara, s. 142- 149.
• Dekkers, J.C.M., G.E. Vandervoort and E.B. Burnside, 1996. Optimal size of progeny groups for progeny-testing programs by Artificial Insemination Firms. J. Dairy Sci. 79: 2056- 2070.
• Foley, R.C., L.B. Donald, N.D. Frank and T.H. Allen, 1973. Dairy cattle: principles, practices, problems, profits. Lea and Febiger. Philadelphia.
• Meyer, K. 1998. DFREML Version 3.0 β User Notes.
• http:// agbu.une.edu.au/- kmeyer/homepage html (Last updated 1998)
• Norman, H.D., R.L. Powel, J.R. Wright and C.G. Sattler, 2003. Timeliness and effectiveness of progeny testing through artificial insemination. J. Dairy Sci. 86: 1513- 1525.
• Özyurt, A. 1998. Süt sığırlarında damızlık değerin hesaplanmasında yararlanma imkanları ve çeşitli parametrelerin tahmini. (Doktora Tezi) (Yayınlanmamış) Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. 75 s. yöntemlerden
• Powell, R.L., H.D. Norman and A.H. Sanders, 2003. Progeny testing and selection intensity for Holstein bulls in differant countries. J. Dairy Sci. 86: 3386-3393.
• Ulutaş, Z., N. Akman ve Ö. Akbulut, 2002. Siyah Alaca ırkı sığırların 305 günlük süt verimi ve buzağılama aralığına ait genetik ve çevre varyansları tahmini. Türk J. Vet. Anim. Sci. 28: 101- 105.
• Weller, J.I. 2007. Marker- assisted selection in dairy cattle. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome, ISBN 978- 92-5-105717- 9.
• William, A., C. Egger-Danner, J. Sölkner, and E. Gierzinger. 2002. Optimization of progeny testing schemes when functional traits play an important role in the total merit index. Livest. Prod. Sci. 77: 217–225.