Yulafta (Avena spp.) Verim ile Bazı Tarımsal Özellikler Arasındaki İlişkilerin Korelasyon ve Path Analizleriyle Saptanması

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 0 - 0, 14.02.2017

Ziya Dumlupınar , Hüseyin Güngör , Tevrican Dokuyucu , Aydın Akkaya

Öz

Tane verimi bir çok özelliğin doğrudan veya dolaylı olarak etkilediği kantitatif bir özelliktir. Bu araştırma, Kahramanmaraş koşullarında 2008-2009 yetiştirme döneminde 22 yerel çeşit ile 3 ticari yulaf çeşidi kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.

Çalışmada, sap kalınlığı (SK), bayrak yaprak uzunluğu (BYU), bayrak yaprak eni (BYE), bitki boyu (BB), salkım uzunluğu (SU), vejetatif periyod (VP), tane dolum periyodu (TDP), ekim-olgunlaşma süresi (EOS), biyomas (B), salkımdaki tane sayısı (STS), salkımdaki tane ağırlığı (STA), bin tane ağırlığı (BTA) ve tane verimi (TV) gibi özellikler incelenmiştir. İncelenen özelliklerin tane verimi üzerine yaptıkları doğrudan ve dolaylı etkileri Path ve korelasyon analizleri kullanılarak değerlendirilmiştir.

Path analizleri sonucuna göre tane verimine en yüksek doğrudan etkiyi tane dolum periyodu (% 47.74), vejetatif periyod (% 39.41), biyomas (% 31.15), salkımdaki tane sayısı (% 29.80) ve bin tane ağırlığı (% 24.78) yapmıştır.

Korelasyon analizine göre tane verimi ile sap kalınlığı (r= 0.480**), bayrak yaprak uzunluğu (r= 0.230*), bayrak yaprak genişliği (r= 0.241*), tane dolum periyodu (r= 0.224*), ekim-olgunlaşma süresi (r= 0.339**) ve biyomas (r= 0.313**) arasında pozitif ve önemli bir ilişki, bitki boyu (r= -0.315**) ile arasında ise negatif ve önemli bir ilişki tespit edilmiştir.

Kaynakça

• Adak, M.S., Özkan, M., Güler, M., 1999. A Research on Relationships Among The Characters and Path Coefficient Analysis in Barley (Hordeum vulgare L.). Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 8: 78-80.
• Bares, I., Sehnolova, J., Vlasak, M., Vlach, M., Krystof, Z., Amler, P., Maly, J., Berenek V. 1985. Descriptors List of Triticum Genus. Praha.
• Buerstmayr, H., Krenn, N., Stephan, U., Grausgruber, H., Zechner, E., 2007. Agronomic Performance and Quality of Oat (Avena sativa L.) Genotypes of Worldwide Origin Produced under Central European Growing Conditions. Field Crops Res., 101: 341-351.
• Çapıcı, E.B., Çelik, N., 2010. Determining Possible Relationships Between Yield and Yield-related components in froge maize (Zea mays L.) using Correlation and Path Analysis. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj 38 (3): 280-285.
• Çokkızgın, A., Çölkesen, M., İdikut, L., Özsisli, B., Girgel, M., 2013. Determination of Relationships between Yield Components in Bean by using Path Coefficient Analysis. Greener Journal of Agricultural Sciences. 3(2): 85-89.
• Dewey, D.R., Lu, K.H., 1959. A Correlation and Path Coefficient Analysis of Components of Crested Wheat Grass Seed Production. Agronomy Journal 51: 515-518.
• Dumlupınar, Z., 2010. Türkiye Orijinli Yerel Yulaf Genotiplerinin Avenin Proteinleri ile Morfolojik, Fenolojik ve Agronomik Özellikler Yönünden Karakterizasyonu. KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilimdalı, Doktora Tezi, 112 s., Kahramanmaraş.
• Dumlupınar, Z., Kara, R., Dokuyucu, T., Akkaya, A., 2012. Correlation and Path Analysis of Grain and Yield Components of Some Turkish Oat Genotypes. Pak. J. Bot., 44 (1): 321-325.
• Hoffmann, L. A., 1995. World Production and Use of Oats. Welch, R.W. (Ed.), The Oat Crop-Production and Utilization. Chapman and Hall, London, 34-61.
• Khan, N., Nagvi, F.N., 2012. Correlation and Path Coefficient Analysis in Wheat Genotypes under Irrigated and non-irrigated Conditions. Asian Journal of Agriculture Sciences, 4(5): 346-531.
• Kurt Polat, P.Ö., Aydoğan Çiftçi, E., Yağdı, K., 2015. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.)’da Tane Verimi ile Bazı Verim Öğeleri Arasındaki İlişkilerin Saptanması. Tarım Bilimleri Dergisi, 21: 355-362.
• Özcan, K., 1999. Populasyon Genetiği İçin Bir İstatistik Paket Geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, İZMİR.
• Peterson, D.M., Wesenberg, D.M., Burrup, D.E., Erickson, C.A., 2005. Relationships among Agronomic Traits and Grain Composition in Oat Genotypes Grown in Different Environments. Crop Sci., 45: 1249-1255.
• Yağdı, K., 2009. Path Coefficient Analysis of Some Yield Components in Durum Wheat (Triticum durum Desf.). Pakistan Journal of Botany, 41(2): 745-751.