Tritikale (X Triticosecale Wittmack) Genotiplerinin ISSR-PCR Yöntemi ile Moleküler Düzeyde Tanımlanması

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 3, 19 - 26, 10.10.2017

Nüket Altındal

Öz

Bu çalışmada, ülkemizde yaygın olarak üretimi yapılan dört tritikale çeşidi ve dört tritikale hattı arasındaki genetik uzaklık basit (sekans) baz dizilimi arası tekrarlamalar (ISSR) metodu ile incelenerek;  kullanılan 16 primerden 14’nün polimorfik bant verdiği görülmüştür. Çalışmada kullanılan genotiplerdeki ortalama polimorfizm oranı ise % 42.27 olarak belirlenmiş; ayrıca, toplamda 97 bant ve 41 adet polimorfik bant elde edilmiştir. Polimorfik primer başına elde edilen ortalama bant sayısı 6.9 ve polimorfik bant sayısının 2.9 olarak saptandığı, bu araştırmada kullanılan tritikale genotipleri arasındaki benzerlik oranlarının % 44-89 arasında olduğu ortaya konulmuştur. Aritmetik ortalamayı kullanan ağırlıksız çift grup metodu (UPGMA) analizi sonucunda birbirine genetik benzerlik bakımdan en uzak olan çeşitler Tacettinbey ile Tatlıcak 97, en yakınlar ise SDÜ-43 ve Tacettinbey olarak bulunmuştur. Öte yandan, gösterdikleri genetik varyasyon bakımından Karma 2000, Tacettinbey çeşidi ile SDÜ-43 hattı aynı gruba girmişlerdir. Bu çalışma ile Türkiye’de tescili edilmiş tritikale çeşitleri arasında belirgin ve amaca uygun bir genetik varyasyonun bulunduğu ortaya konularak, çeşit adayı olabilecek potansiyele sahip hatların ıslahında, uygun metotların seçilmesi ve bu bakımdan genotipik benzerlik/farklılıkların saptanmasında ISSR-PCR yönteminin oldukça güvenilir ve yararlı bir teknik olduğu anlaşılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Tritikale, ISSR-PCR, genetik uzaklık

Kaynakça

• Altındal, N. 2014a. Kimyasal mutagen (etil metansülfonat) uygulamasıyla patateste (Solanum tuberosum L.) varyasyonun oluşturulması ve moleküler markırlarla tanımlanması. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 140 s.
• Altındal, D. 2014b. Göller yöresinde yetiştirilen ekmeklik buğday çeşitlerinin/populasyonlarının genetik uzaklıklarının belirlenmesi. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 200 s.
• Alp, A., 2009. Diyarbakır kuru koşullarında bazı tescilli tritikale (XTriticosecale Wittmack) çeşitlerinin tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 19 (2): 61-70.