Manda Derisi Budama Atıklarından Farklı Yöntemlerle Jelatin Üretilmesi ve Manda Jelatininin Reolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 3, 44 - 51, 15.09.2018

Nuray Olcay Işık

Öz

Deri
sektörünün dünyada ve ülkemizde en önemli problemlerinden biri endüstriyel
atıklardır. Bu atıkların değerlendirilmesi ile hem çevre sorunlarının çözülmesi
hem de, katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi ile de ekonomiye
kazandırılması çok önemlidir. Deri katı atıklar
proteinik özelliklerinden, lifli karakterinden ve yüksek doğal yağ içeriğinden
dolayı ekonomik değere sahip atıklar sınıfında olup, jelatin üretimi için de
uygundur. Türkiye'nin ihtiyacı olan 6 bin ton jelatini üretebilecek kapasiteye
sahip olan firmalar jelatin için hammadde miktarının yetersiz olduğunu
bildirmektedir. Jelatin üretiminde daha çok sığır deri atıkları kullanılırken,
manda üretiminin azlığı nedeniyle manda derisi atıkları diğerleri ile
karıştırılmaktadır. Bu çalışmada manda deri atıklarından jelatin üretimi için en
iyi ekstraksiyon metodunu belirlenmesi amaçlanmış ve manda derisi budama
atıklarından 4 farklı ekstraksiyon metodu ile manda jelatini elde edilmiştir.
Bu metotlar arasında en yüksek verim (Metot 3) 13,02 g/100 g olarak
belirlenmiştir. Bu yöntemde manda derileri (1:5
w/v) saf su ilave edildikten sonra farklı sıcaklıklarda deri:su karışımı 50°C’de, 60°C’de, 70°C’de ve 80°C’de 3'er saat olacak
şekilde ekstraksiyon gerçekleştirilmiştir. Üretilen jelatinlerin reolojik özellikleri Reometre ile belirlenmiş ve Metot 3 ile
üretilen jelatinlerin en iyi reolojik özellik gösterdiği tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler

Manda derisi, budama atıkları, jelatin

Kaynakça

• Anonymous, 2016. Grand view research, Gelatin market size expected to reach 4.08 billion by 2024. retrieved from http//www.grandvewresearch.com/presss-releaseglobal-gelatin-market.
• Dandar, U. M. Koizhaiganova, G. Yeldiyar, O. Yılmaz, B. Ocak ve Ö. Sarı, 2010. Deriden kollajen ve jelatinin saflaştırılması ve elde edilen protein materyallerinin karakterizasyonu. Deri Bilim. 4(2):14-21.
• Garcia, M.M. and M.C. Gomez-Guillen, 2002. Method for the production of gelatin of marine origin and product thus obtained. In: Google Patents.
• Karim, A.A. and R. Bhat, 2009. Fish gelatin: properties, challenges, and prospects as an alternative to mammalian gelatins. Food Hydrocolloids. 23:563-576.
• Ktari, N. I. Bkhairia, M. Jridi, I. Hamza, B.S. Riadh and M. Nasri, 2014. Digestive acid protease from zebra blenny (Salaria basilisca): Characteristics and application in gelatin extraction. Food research international. 57:218-224.
• Kuan, Y.H. A.M. Nafchi, N. Huda, F. Ariffin and A.A. Karim, 2016. Effects of sugars on the gelation kinetics and texture of duck feet gelatin. Food Hydrocolloids. 37:166-173.
• Muyonga, J.H. C.G.B. Cole, and K.G Duodu, 2004. Extraction and physico-chemical characterisation of Nileperch (Latesniloticus) skin and bone gelatin. Food Hydrocolloids. 18:581-592.
• Schrieber, R. and H. Gareis, 2007. Gelatine handbook: theory and industrial practice, Hoboken, NJ, USA: Wiley-VCH.
• See, S.F. H.P. Kong, K.L. Ng, W.M. Wan Aida and A.S. Babji, 2010. Physicochemical properties of gelatins extracted from skins of different freshwater fish species. International Food Research Journal. 17:809-816.