Yavaş Ayrışan Gübre ve Yaprak Gübresi Uygulamasının Ayçiçeği Bitkisinin Verim ve Yağ Kalitesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 3, 17 - 24, 15.09.2018

Nureddin Öner

Öz

Deneme,
2012 yılında Tekirdağ merkez ilçeye bağlı Karaevli köyünde üretici arazisinde
kuru şartlarda kurulmuştur. Araştırmada deneme materyali olarak; orta erkenci,
kurak şartlara yüksek toleranslı, orta boylu sağlam gövdeye sahip, verem otuna
toleranslı, toprak seçiciliği olmayan ve uyum kabiliyeti yüksek özelliğe sahip
Tunca ayçiçeği çeşidi kullanılmıştır.

Denemede ayçiçeği tarımında
uygulanan temel gübreye ilave olarak; topraktan sadece yavaş ayrışan gübre, yavaş
ayrışan gübre + yaprak gübresi, sadece yaprak gübresi ve çiftçi uygulamaları
olmak üzere ve dört farklı gübre uygulamanın ayçiçeği verim ve kalitesi üzerine
etkileri araştırılmıştır.

Dört farklı uygulamanın
yapıldığı ayçiçeği bitkisinde en yüksek tohum verimi ve yağ oranına etkisi; yavaş ayrışan gübre +
yaprak gübresi uygulamasından,
en düşük tohum verimi ve yağ oranı ise çiftçi uygulamasından elde edilmiştir.
En yüksek bin tane ağırlığı sadece yaprak gübresi uygulamasından elde edilirken
en düşük bin tane ağırlığı ise çiftçi uygulamasında elde edilmiştir. Stearik
asit oranına azaltan uygulama sadece yavaş gübre uygulamasından elde edilirken
en yüksek oranı ise sadece yaprak gübresi uygulamasından elde edilmiştir. Tane
verimi, yağ oranı, bin tane oranı ve stearik asit oranlarındaki bu değişim
oranları istatistikî yönden önemli bulunmuştur (P<0,05).

Dört farklı uygulamanın
ayçiçeğinde hektolitre
ağırlığına, oleik asit oranına,
linoleik asit oranına ve palmitik asit oranına etkisi istatistikî yönden önemli
bulunmamıştır (P>0,05).

Anahtar Kelimeler

yaprak gübresi, ayçiçeği, verim

Kaynakça

• Anonim, 1997 Bitkisel Üretim Komisyon Raporu, Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği ve Vakfı. Ankara.
• Anonymous, 1992.Official methods and recommended practices of the American Oil Chemists Society, 4th end, American Oil Chemists Society, Champaign, 1992,Metot Ce 2-66
• Atılgan, İ. 1999. Farklı azotlu gübre ve doz uygulamalarının bodur fasulyede (Phaseolus vulgaris L. var. nanus Dekapr.) verim ve verim unsurlarına etkisi. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Y.L. Tezi. 44 sayfa.
• Baydar, H., Turgut, İ., 1999. Yağlı tohumlu bitkilerde yağ asitleri kompozisyonunun bazı morfolojik ve fizyoloji közelliklere ve ekolojik bölgelere göre değişimi. Tr. J. Of Agriculture and Forestry (23):1, 81-86.
• Blagoveshchenskaya, G.G., Burlakova, L.Yu., Zavalin, A.A., Zyabkina, G.A., Merzlaya, G.E., Dyshko, V.I., (2005). Stability of Agrocenoses during Long-Term Use of Organic and Mineral Fertilizers, Russian Agricultural Sciences Journal, 12, 14-17.
• Dornescu, D., Istrati E., Borlan, Z., Tiganas, L. 1992. Studies on the utilizition of foliar fertilizer by main crops. Cercetari Agronomie in Moldova, 25:1 129-143.Gürbüz, B., Kaya, M.D. ve Demirtola, A. 2003. Ayçiçegi Tarımı. Hasad Yayıncılık.100s.
• İbrikçi, H, Gülüt, K. Y. Güzel N. (1994;) Gübrelemede Bitki Analiz Teknikleri. Gübrelemede Bitki Analiz Teknikleri Ç. Ü. Ziraat Fak. Genel Yayın No:95, Ders Kitapları Yayın No:8 S:16-17, Adana
• îlisulu, K., Aslan, O., 1975. Bazı Yabancı ve Yerli Ayçiçeği Çeşitleri Üzerinde Adaptasyon ve Melezleme Araştırmaları. Ankara TÜBİTAK Yayınları No: 257, TOAG Seri No. 41, 17-61.
• İndelen, E., 1982. Ayçiçeği Çeşitlerinin Bir Kısmına Ait Deneme Sonuçlarını Gösterir 1979 Yılı Gelişme Raporu, Zirai Araştırma Enstitüsü, Edirne.
• Kallol B., J. Mandal, H., Banerjee, A., Alıpatra, K., Ray, and A., Phonglosa, 2015. Boron Fertilization in Sunflower (Helianthus annuus L.) in an Inceptisol of West Bengal, India. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 46:528–544, 2015 Copyright © Taylor & Francis Group, LLC ISSN: 0010-3624 print / 1532-2416 online DOI: 10.1080/00103624.2014.997389
• Kacar, B., İnal A. (2008), Bitki Analizleri, Nobel Yayın Dağıtım, ISBN 978-605-395-036-3, Ankara.
• Kara, K, 1986. Erzurum Ekolojik Koşullarında Bazı Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerinin Fenolojik, Morfolojik Özellikleriyle Verim ve Verim Öğeleri Üzerinde Bir Araştırma. Doğa, Tr.Tar.Or.D.C.lO. s.3, Sayfa 366-377, Ankara.
• Önemli, F., Kaba, S., Arslanoğlu, F. Ve Şatana, A. 1999. Bazı ayçiçeği çeşitlerine uygulanan farklı dozlardaki iki sıvı gübrenin verim ve verim unsurlarına etkisi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana, (sunulu bildiri). Cilt II, Endüstri Bitkileri. s. 127-131.
• Sajjan, A.S. and Pawar, K.N. 2005. Response of sulphur and zinc fertilization in sunflower KBSH-1 hybrid seed production. Agrricultural Science Digest. 25 (1) 23-25.
• Sanford, J.O., Trewathan, L.E., Arnold, B.L., 1980. Performance of Sunflower Hybrids in 1979. Mafes Research Nighlights. 43 (11); 4-5 (en).
• Schild J., D. Baltensperger, D. Lyon, G. Hein, C. Kerr, 1991. Sunflower production in Nebraska. S. Extension Bulletin 25. North Dakota University. Fargo, ND 76p.Soysal, İ.M. 2000. Biometrinin prensipleri. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayın No: 95 Ders notu:64
• Tan Ş., 2007. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ege Tarımsal Araştırması Genel Müdürlüğü, Çiftçi Broşürü. No;136 Ankara.
• Tımırgazıu, E., Mazareanu, F., Tımırgazıu, G., Polı, N., Bazon, G., 1984. Contributions to the Cropping Technology of Sunflower Hybrids in the Moldavia Forest-Steppe. Romanla, Probleme de Agrofîtotehnic Teoreticasci Applicata 6 (3): 289-303.
• Ünal, S. 1991. Hububat teknolojisi. E.Ü. Müh. Fakültesi Çoğaltma Yayın No: 29. Bornova-İzmir, 215 s.
• Vannozzi, G.P., 1987. Correletions Amongs Yield Components in Sunflower, Field Crops Abstracts.Vol.40, No:8.