Maş Fasulyesi Tohum Hasadı Artıklarının Hayvan Beslemede Kullanılabilme Potansiyeli

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 1, 108 - 119, 26.01.2022

Ruziye Karaman , Cengiz Türkay , Muharrem Kaya

https://doi.org/10.33462/jotaf.894836

Cited By: 2

Öz

Anavatanı Hindistan olan maş fasulyesi türü, uzun yıllardan beri ülkemizde insan beslenmesinde kullanmak amacıyla yetiştirilmektedir. Bu araştırmada ülkemizde yetiştiriciliği yapılan maş fasulyesi yerel genotiplerinin ve yurt dışından temin edilen tescilli çeşitlerin tohum hasadı yapıldıktan sonra kalan kısımlarının yem olarak kullanılabilme potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme arazilerinde 2019 yılında, tesadüf blokları deneme deseninde faktöriyel düzenlemede üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada, 18 maş fasulyesi genotipi ve 4 adet tescilli çeşit (Jade-AU, Vidiyala, Partow ve Kalkınısh) kullanılmıştır. Bitki kısımları olarak, tohum hasadından sonra kalan gövde, yaprak ve bakla kabukları kullanılmıştır. Çalışmada asit deterjanlarda çözünen lif içeriği (ADF), nötr deterjanlarda çözünen lif içeriği (NDF), asit deterjanlarda çözünen lignin içeriği (ADL), selüloz, toplam sindirilebilir besin maddesi (TSBM), nisbi yem değeri (NYD) ve metabolik enerji (ME) parametreleri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre genotiplerde NDF içeriği % 37.72-46.92, ADF içeriği % 24.40-34.11, ADL içeriği % 6.19-9.93, TSBM % 57.30 - 69.84, selüloz içeriği % 15.92-24.17, NYD 142.07-193.46 ve ME 8.61- 9.89 MJ kg-1 arasında değişmiştir. ADF, NDF, ADL ve selüloz içeriği bakla kabuklarında yüksek değerlere sahip olsa da, yem değerlerine ait sınıflandırmalar bakımından belirlenen değerler gövde kısmında tespit edilmiştir. TSBM, NBY ve ME özelliklerinde yaprak kısmı yüksek değerlere sahip olmuştur. Sonuç olarak en iyi yem değerleri bitki artıklarının gövde kısmında belirlenmiş olup, maş fasulyesi genotip ve çeşitler arasında 21 B 01 ile 27 S 08 genotiplerinde tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda maş fasulyesi genotiplerinin hayvan beslemede potansiyel bir yem olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

maş fasulyesi, yem değeri, hayvan besleme, Yaprak, Bakla kabuğu, Kalite

Potential of Mung Bean Seed Harvest Residues in Animal Nutrition

Öz

Mung bean species, whose origin is India, has been grown to use in human nutrition for many years in our country. The aim of this study, was determined to use as potential forage after genotypes, cultivated in Turkey, and varieties, obtained from foreign, harvest the residue. 18 genotypes and 4 registered mung bean varieties ((Jade-AU, Vidiyala, Partow ve Kalkınısh) were used as seed material in the study.The study was carried out at the Isparta University of Applied Sciences, Faculty of Agriculture experiment fields according to completely random plot trial design in factorial arrangement with three replications in 2019. The stems, leaves and pod wall remaining after the seed harvest were used as plant parts. It was examined asit detergent fiber content (ADF), nötr detergent fiber content (NDF), asit detergent lignin content (ADL), cellulose, total digestible nutrition (TDN), relative feed value (RFV) and metabolic energy (ME) parameters. According to obtained the data were varied between ADF content 24.40 -34.11%, NDF content 37.72 - 46.92%, ADL content 6.19 - 9.93%, TDN content 57.30 - 69.84%, cellulose content 15.92 - 24.17%, RFV 142.07 - 193.46 and ME 8.61 - 9.89 MJ kg-1. Although the ADF, NDF, ADL and cellulose content in the plant parts has high values in pod husk but, the desired values in terms of feed value were determined in stem part. Leaves were had high value in point of TDN, RFV and ME. As a result, the best forage values were determined in the stem part of the plant residues, and among the mung bean genotypes and cultivars, 21 B 01 and 27 S 08 genotypes were determined. According to the results obtained, mung bean genotypes are thought to be a potential feed in animal nutrition.

Anahtar Kelimeler

Mung bean, Leaf, Pod husk, Feed value, Quality, Animal feed

Kaynakça

• Abd El-Salam, M.S., El-Habbasha, S.F. (2008). Evaluation of maize-mungbean intercropping systems at different sowing dates for forage production. Egyptian Journal of Agronomy, 30(2), 279-294.
• Abd El-Salam, M.S., Ashour, N.I., Abd El-Ghany, H.M. (2008). Forage production in sole and mixed stands of fodder maize (Zea mays L.) and mungbean (Vigna radiata L.Wilczek). Bulletin of the National Research Centre, Egypt, 33(1), 27-34.
• Abreu, J. M. F., Bruno-Soares, A. M. (1998). Characterization and utilization of rice, legume and rape straw. Options Mediterraneennes–Serie B, Etudes et Recherches, 17, 39-51.
• Acar, Z., Tan, M., Ayan, İ., Aşçı, Ö. Ö., Mut, H., Başaran, U., Kaymak, G. (2020). Türkiye’de yem bitkileri tarımının durumu ve geliştirme olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği, 9, 13-12.
• Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Bursa.
• Anjum, M. S., Ahmed, Z. I., Rauf, C. A. (2006). Effect of Rhizobium inoculation and nitrogen fertilizer on yield and yield components of mungbean. International Journal of Agriculture and Biology (Pakistan), 8 (2), 238-240.
• Anonymous, 2006. Acid detergent and neutral detergent fiber using ANKOM’s fiber analyzer F200. Ankom Technology Corporation, Fairport, NY. http://www.ankom.com/00_products/product_a200.shtml
• Anonymous, 2016. Animal feed resources information system, http://www.feedipedia.org/, (Erişim tarihi: 21.01.2021)
• Bato, E., Nizam, İ., Tuna, M. (2021). Parlak Brom (Bromus catharticus Vahl.) Hatlarının Ot Verimi ve Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 18(1), 169-178.
• Benlioğlu, B., Özkan, U. (2020). Germination and Early Growth Performances of Mung Bean (Vigna radiata (L.) Wilczek) Genotypes Under Salinity Stress. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(3), 318-328.
• Bhardwaj, H. L. (2013). Preliminary evaluation of tepary bean (Phaseolus acutifolius A. gray) as a forage crop. Journal of Agricultural Science, 5(7), 160.
• Boe, A., Twidwell, E. K., Rephart, K. D. (1991). Growth and forage yield of cowpea and mungbean in the Northern Great Plains. Canadian Journal of Plant Science, 71(3), 709-715.
• Bruno-Soares, A. M., Abreu, J. M. F., Guedes, C. V. M., Dias-da-Silva, A. A. (2000). Chemical composition, DM and NDF degradation kinetics in rumen of seven legume straws. Animal feed science and technology, 83(1), 75-80.
• Budak, F. & Budak, F. (2014). Yem bitkilerinde kalite ve yem bitkileri kalitesini etkileyen faktörler. Turkish Journal of Scientific Reviews, 7(1), 01-06.
• Canci, H., Toker, C. (2005). The Broad-Sense Heritability for Yield and Yield Components in Mung Bean [Vigna radiata (L.) Wilczek]. GAP IV. Agriculture Congress, 21-23 September, Harran Universitesi, Ziraat Fakültesi, Turkiye, 840-843
• El-Salam, M. S. A., El-Metwally, I. M., El-Ghany, H. M. A., Hozayn, M. (2013). Potentiality of using mungbean as a summer legume forage crop under Egyptian condition. Journal of Applied Sciences Research, 9(2), 1238-1243.
• Erener, G., Ocak, N., Garipoğlu, A. V., Şahin, A. (2016). Insoluble granite-grit allows broiler chicks to have better growth performance and gut health. Revista Brasileira de Zootecnia, 45(11), 650-654.
• Frost, R.A., Wilson, L.M., Launchbaugh, K. L., Hovde, E.M. (2008). Seasonal change in forage value of rangeland weeds in northern ıdaho. Invasive Plant Science and Management, 1(4): 343-351
• Gökkuş, A. (2011). Türkiye'nin kaba yem üretiminde çayır-mer'a ve yem bitkilerinin yeri ve önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(2) 250-261.
• Islam, M., Chowdhury, S. A., Alam, M. R. (1997). The effect of supplementation of jackfruit leaves (Artocarpus heterophyllus) and mashkalai (Vigna mungo) bran to common grass on the performance of goats. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 10(2), 206-209.
• Kamalak, A. (2006). Determination of nutritive value of leaves of a native grown shrub, Glycyrrhiza glabra L. using in vitro and in situ measurements. Small Ruminant Research, 64(3), 268-278.
• Karabulut, A., Canbolat, O., Kalkan, H., Gurbuzol, F., Sucu, E., Filya, I. (2007). Comparison of in vitro gas production, metabolizable energy, organic matter digestibility and microbial protein production of some legume hays. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 20(4), 517-522.
• Karaman, R., (2019). Maş Fasulyesi (Vigna radiata Wilczek) Genotiplerinin/Yerel Populasyonlarının Isparta Koşullarında Fenolojik, Morfolojik, Agronomik ve Bazı Teknolojik Özellikler Yönünden Karakterizasyonu. (Doktora Tezi) Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta.
• Karaman, R., Kaya, M., Türkay, C. (2020). Determination of Forage Yield, Quality and Mineral Content Mung Bean Growing as Second Crop. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8(10), 2118-2124.
• Mendu, V., Griffiths, J. S., Persson, S., Stork, J., Downie, A. B., Voiniciuc, C., DeBolt, S. (2011). Subfunctionalization of cellulose synthases in seed coat epidermal cells mediates secondary radial wall synthesis and mucilage attachment. Plant Physiology, 157(1), 441-453.
• Meral, N., Çiftçi, C. Y., Ünver, S. (1998). Bakteri Aşılaması ve Değişik Azot Dozlarının Nohut (Cicer arietinum L.)'un Verim ve Verim Öğelerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(1), 44-59.
• Moore, J. E., Undersander, D. J. (2002). Relative forage quality: An alternative to relative feed value and quality index. In Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium, 32, 16-29.
• Nair, R. M., Giri, R. R., Boddepalli, V. N., Prasad, K. V. S. V., Devulapalli, R., Blümmel, M. (2019). Variation in grain yield, fodder quality and animal intake in two dual purpose legume crops: mungbean and vegetable soybean grown in semi-arid tropical India. Legume Research, doi: 10.18805/LR-4078
• Nair, R. M., Giri, R. R., Boddepalli, V. N., Sharada, P., Prasad, K. V. S. V., Reddy, Y. R., Blümmel, M. (2015). Variation in mungbean for grain yield, haulm yield and forage quality. Eco-Responsive Feeding and Nutrition Linking Livestock And Livelihood, 32p.
• Oktay, G., Temel, S. (2015). Ebu Cehil (Calligonum polygonoides L. ssp. commosum (L’Her.) Çalısının Yıllık Yem Değerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(1): 30-36
• Omer, H. A., Ahmed, S. M., Abedo, A. A., EL-Nomeary, Y. A., Nasr, S. M., Nassar, S. A. (2018). Incorporation apricot seed kernel as untraditional source of protein in rabbit rations. Bulletin of the National Research Centre, 44(1), 1-9.
• Rasby, R. J., Erickson, G. E., Klopfenstein, T., Mark, D. R. (2008). EC08-278 Grazing Crop Residues With Beef Cattle. https://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=5121&context=extensionhist, (Erişim tarihi: 25.01.2020)
• Ravindran, V. (1988). Observations on the forage potential of velvet bean. Journal of the National Science Council of Sri Lanka, 16(2), 175-181.
• Rohweder, D., Barnes, R. F., Jorgensen, N. (1978). Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. Journal of Animal Science, 47(3), 747-759.
• Sherasia, P. L., Garg, M. R., Bhanderi, B. M. (2017). Pulses and their by-products as animal feed. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
• Sreerangaraju, G., Krishnamoorthy, U., Kailas, M. M. (2000). Evaluation of Bengal gram (Cicer arietinum) husk as a source of tannin and its interference in rumen and post-rumen nutrient digestion in sheep. Animal feed science and technology, 85(1-2), 131-138.
• Ullah, H., Khalil, I. H., Lightfoot, D. A. (2012). Selecting mungbean genotypes for fodder production on the basis of degree of indeterminacy and biomass. Pakistan Journal of Botany, 44(2), 697-703.
• Uslu, Ö.S., Akbay, F., Erol, A.(2020). Yemlik Bezelye ve Yemlik Bakla Bitki Kısımlarının Kalite Özellikleri ve Mineral Madde İçeriklerinin Belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 9(1), 118-124.
• Van Dyke N.J., Anderson, P.M. (2000). Interpreting a forage analysis. Alabama cooperative extension. Circular ANR890.
• Van Soest, P.J. (1994). Fiber and physicochemical properties of feeds in: Nutritional ecology of the ruminant. Second edition. Cornell University press. Ithaca, NY
• Van Soest, P. V., Robertson, J. B., Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74(10), 3583-3597.
• Venkateswarlu, S., Srinivas Kumar, D., Raghava Rao, E. (2013). Nutrient utilization in buffalo bulls fed crop residue based rations. Online Journal of Animal and Feed Research, 3(2), 101-105.
• Zhai, G., Shen, Y., Zhai, Y., Liu, X., Jiang, H. (2008). Forage yield performance and nutritive value of selected wild soybean ecotypes. Canadian Journal of Plant Science, 88(3), 465-472.