Isparta Elma Bahçelerinde Zararlı Tetranychus urticae Koch (Acarına: Tetranychıdae) Popülasyonlarının Spiromesifen+Abamectin, Spirodiclofen, Milbemectin Direnç Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 632 - 643, 13.09.2022

Kevser Ulukaya Recep Ay

https://doi.org/10.33462/jotaf.1057434

Öz

İki noktalı kırmızı örümcek, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) elma bahçelerinde ekonomik kayıp oluşturan önemli zararlılardan birsidir. Kısa süreli biyolojileri nedeniyle kullanılan akarisitlere çok kısa sürede direnç geliştirmektedirler. Bu nedenle etkili bir kimyasal mücadele için T. urticae popülasyonlarının akarisitlere gösterdikleri duyarlılık düzeyleri periyodik olarak izlenmelidir. Bu çalışmada, Isparta ili ve ilçelerinden yoğun elma üretimi yapılan alanlardan toplanan 10 farklı T. urticae popülasyonun spiromesifen + abamectin karışım formülasyonuna, spirodiclofen ve milbemectin’ e karşı direnç oranları belirlenmiştir. Bu popülasyonların spiromesifen + abamectin karşımına, spirodiclofen ve milbemectin’ e karşı direnç olup olmadığını belirlemek için öncelikle T. urticae’ nin hassas yeşil formu (German susceptible strain; GSS) popülasyonun LC50 ve LC90 değerleri ilaçlama kulesi - yaprak disk yöntemi ile belirlenmiştir. Hassas popülasyon belirlenen LC90 değeri ayrıcı doz olarak kabul edilmiş ve toplanan T. urticae popülasyonlarına uygulanarak direnç olup olmadığı belirlemiştir. Ayrıcı dozda %80’ den daha az ölüm olan popülasyonlar dirençli kabul edilmiş ve LC50 değerleri belirlenmiştir. Bu bahçe popülasyonlarının LC50 değerleri hassas GSS popülasyonun LC50 değerine oranlanarak direnç oranları bulunmuştur. Ayrıcı doza göre spirmesifen + abamectin karışımına elma bahçelerinden toplanan 10 adet T. urticae popülasyonundan 6 popülasyon, spirodiclofen’ e 6, milbemectin’ e ise 3 popülasyon direnç geliştirmiştir. Bu bahçe popülasyonlarının LC50 değerleri spiromesifen + abamectin karışımına 1.01-168.35 mg a.i. l-1, spirodiclofen’e 0.43-3.32 mg a.i. l-1 ve milbemectin’e 1.41-2.79 mg a.i. l-1 arasında değişmiştir. Direnç oranları ise spiromesifen + abamectin karışımına 1.89 - 315.31 kat, spirodiclofen’e 6.49 - 13.01 kat, milbemectin’ e 2.98 - 5.89 kat arasında olmuştur. Elde edilen bu sonuçlara göre spiromesifen+abamectin karışımına bazı popülasyonlarda direnç gelişimi başlamış, bazılarında direnç gelişmiştir. Spiromesifen+abamectin karışımına direnç gelişmiş popülasyonlarda spirodiclofen ve milbemectin’ e de çapraz direnç gelişmiştir.

Anahtar Kelimeler

direnç, milbemectin, spirodiclofen, spiromesifen+abamectin, Tetranychus urticae, karışım formülasyon

Determination of Spiromesifen+Abamectin, Spirodiclofen, Milbemectin Resistance Levels of Pest Tetranychus urticae Koch (Acarina:Tetranychidae) Populations in Isparta Apple Orchards

Öz

The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) is one of the important pests that cause economic losses in apple orchards. Due to their short-term biology, they develop resistance to acaricides used in a very short time. Therefore, for an effective chemical control, the susceptibility levels of T. urticae populations to acaricides should be monitored periodically. In this study, resistance rates of 10 different T. urticae populations collected from areas with intensive apple production in Isparta province and its districts against spiromesifen + abamectin mixture, spirodiclofen and milbemectin were determined. In order to determine whether these populations are resistant to spiromesifen + abamectin, spirodiclofen and milbemectin, first of all, the LC50 and LC90 values of the susceptible green form (German susceptible strain; GSS) population of T. urticae were determined by spray tower-leaf disc method. The LC90 value determined in the susceptible population was accepted as the differential dose and applied to the collected T. urticae populations to determine whether there was resistance. Populations with less than 80% mortality at the differential dose were considered resistant and LC50 values were determined. Resistance rates were found by dividing the LC50 values of these orchard populations to the LC50 value of the susceptible population. According to the diagnostic dose, 6 populations from 10 T. urticae populations collected from apple orchards to the spirmesifen + abamectin mixture, 6 populations to spirodiclofen and 3 populations to milbemectin were developed resistance. The LC50 values of these orchard populations ranged from 1.01-168.35 mg a.i. l-1 for spiromesifen + abamectin mixture, 0.43-3.32 mg a.i. l-1 for spirodiclofen, and 1.41-2.79 mg a.i. l-1 for milbemectin. The resistance rates were 1.89 - 315.31 fold for spiromesifen + abamectin mixture, 6.49 - 13.01 fold for spirodiclofen, 2.98 - 5.89 fold for milbemectin. According to these results, some populations started to develop resistance to the spiromesifen + abamectin mixture, while resistance developed in some populations. Cross-resistance has also developed in spirodiclofen and milbemectin in populations resistant to the spiromesifen+abamectin mixture.

Anahtar Kelimeler

Resistance, Mixture formulation, Milbemectin, Spirodiclofen, Spiromesifen + abamectin, Tetranychus urticae

Kaynakça

• Abbott, W S. (1925). A method of computing the effectiveness of an insecticide. J. econ. Entomol, 18(2): 265-267.
• Alsay S. (2021). Spiromesifen+abamectin ile selekte edilen Tetranychus urticae Koch popülasyonunda direnç gelişimi, biyokimyasal direnç mekanizması ve çapraz direnç. (Yüksek Lisans Tezi) Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta
• Altıok, Y. (2012). Antalya İli Örtü Altı Sebze Üretim Alanlarında Zararlı Olan Tetranychus urticae Koch (Acari:Tetranychidae)’nin bazı akarisitlere karşı duyarlılık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta
• Anonim (2021). Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim-1.Tahmini-2020-33735TÜİK2020 (Eerişim tarihi:18.04.2021)
• Anonim (2022). Arthropod Pesticide Resistance Database (APRD) https://www.pesticideresistance.org/display.php?page=species&arId=536 (Erişim tarihi:06.02.2022)
• Ay, R. (2005). Determination of susceptibility and resistance of some greenhouse populations of Tetranychus urticae Koch to chlorpyrifos (Dursban 4) by the petri dish–Potter tower method. Journal of Pest Science, 78(3): 139-143.
• AY, R., & GÜRKAN, M O. (2005). Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)'nin değişik popülasyonlarının iki selektif akarisite karşı duyarlılıkları ve duyarlılık mekanizmaları üzerinde araştırmalar. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 11(2): 217-223.
• Ay, R. (2006). Antalya ili örtüaltı sebze üretim alanlarında zararlı olan Tetranychus urticae Koch popülasyonlarının bazı akarisitlere karşı tepkileri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 12(3): 301-306.
• Ay, R. & Kara, F E. (2009). Amitraz’a dirençli Tetranychus urticae Koch (Acari:Tetranychidae)’de çoklu direnç, kalıtım, sinerjizm ve detoksifikasyon mekanizmaları. A. Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 15(2), 148-156.
• Balcı, M H., İnanıcı, M A., & Ay, R. (2020). Effects of some pesticides on Tetranychus urticae and predatory mite Phytoseiulus persimilis in laboratory conditions. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 17(2),: 172-179.
• Çağatay, N S., Yorulmaz Salman, S., Yaman, Y. & Ay, R. (2014). Isparta elma bahçelerinden toplanan Panonychus ulmi Koch (Acari: Tetranychidae) popülasyonlarının abamectin, chlorpyrifos ethyl ve bifenthrin’ e karşı direnç düzeylerinin belirlenmesi. Türk Entomoloji Bülteni Dergisi,4(4):203-209.
• Çağatay, N S., Menault, P., Riga, M., Vontas, J.& Ay, R. (2018). Identification and characterization of abamectin resistance in Tetranychus urticae Koch populations from greenhouses in Turkey. Crop Protection, 112: 112-117.
• Dennehy, T. J., Grafton-Cardwell, E. E., Granett, J., & Barbour, K. (1987). Practitioner-assessable bioassay for detection of dicofol resistance in spider mites (Acari: Tetranychidae). Journal of economic entomology, 80(5), 998-1003.
• Devine, G. J., Ogusuku, D. (2009). Adaptability is key when monitoring insecticide resistance. Bulletin of the World Health Organization, 87 (12): 887.
• Fasula, T R. & Denmark, H A. (2003). Twospotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Acari: Tetranychidae). University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, EDIS 2003(15).
• Kim, Y J., Lee, S W., Cho, J R., Park, H M.& Ahn, Y J. (2007). Multipleresistance and biochemical mechanisms of dicofol resistance in Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Journal of Asia-Pacific Entomology, 10(2): 165-170.
• Koh, S. H., Ahn, J., Im, J. S., Jung, C., Lee, S. H. & Lee, J. H. (2009). Monitoring ofacaricide resistance of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)from Korean apple orchards. Journal of Asia- Pacific Entomology 12(1):15-21.
• LeOra Software, (1994). Polo-pc: A User’s Guide to Probit or Logit Analysis Leora Software, Berkeley, 28 pp.
• Monterio, V B., de M. Oliveira, J E., Siqueira, H A A. & Sousa, J M. (2015). Monitoring Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) resistance to abamectin in vineyards in the Lower Middle Sao Francisco Valley. Crop Protection, 69: 90-96.
• Nicastro, R L., Sato, M E. & Da Silva, M Z. (2010). Milbemectin resistance in Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae): selection, stability and cross-resistance to abamectin. Experimental and Applied Acarology, 50, 231–241.
• Özongun, Ş., Dolunay, E., Öztürk, G. & Pektaş, M. (2014). Eğirdir(Isparta) şartlarında bazı elma çeşitlerinin performansları. Meyve Bilimi 1(2):21-29.
• South, A., & Hastings, I. M. (2018). Insecticide resistance evolution with mixtures and sequences: a model-based explanation. Malaria journal, 17(1),: 1-20.
• Sato, M. E., Silva, M. Z. D., Raga, A.& Souza Filho, M. F. D. (2005). Abamectin resistance in Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae): selection, cross-resistance and stability of resistance. Neotropical Entomology, 34(6), 991-998.
• Sato, M E., Veronez, B., Stocco, R S., Queiroz, M C V., & Gallego, R. (2016). Spiromesifen resistance in Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae): Selection, stability, and monitoring. Crop Protection, 89: 278-283.
• Solmaz, E., Çevik, B. & Ay, R. (2020). Abamectin resistance and resistance mechanisms in Tetranychus urticae populations from cut flowers greenhouses in Turkey. International Journal of Acorology, 46, 94-99.
• Sökeli, E., Ay, R. & Karaca, İ. (2007). Isparta ilindeki elma bahçelerinde zararlı olan iki noktalı kırmızıörümcek Tetranychus urticae Koch populasyonlarının bazı pestisitlere karşı direnç düzeylerinin incelenmesi. A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 13(04): 326-331.
• Sular, M., Sağlam, Ö., & Işıkber, AA. (2019). Spinetoram’ın Börülce Tohum Böceği, Callasobruchus maculatus (F.)(Coleoptera: Bruchidae)’a Karşı Rezidüel Toksisitesinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2), 133-143.
• Şen. R., Işıkber, A A., Bozkurt, H., & Sağlam, Ö. (2019). Effect of temperature on insecticidal efficiency of local diatomaceous earth against stored-grain insects. Turkish Journal of Entomology, 43(4): 441-450.
• Tirello, P., Pozzebon, A., Cassanelli, S., Van Leeuwen, T. & Duso, C. (2012). Resistance to acaricides in Italian strains of Tetranychus urticae: toxicological and enzymatic assays. Experimental and Applied Acarology, 57(1),: 53-64.
• Turan, İ., Yorulmaz Salman, S. & Ay, R. (2016). Antalya ili kumluca ilçesi kavun seralarından toplanan Tetranychus urticae (Koch)(Acari: Tetranychidae) Popülasyonlarının Abamectin ve Spirodiclofen'e Karşı Direnç Düzeyleri. Mehmet Akif ErsoyÜniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 7(1): 254-261.
• Van Leeuwen, T., Van Pottelberge, S., Tirry, L. (2005). Comparative acaricide susceptibility and detoxifying enzyme activities in field-collected resistant and susceptible strains of Tetranychus urticae. Pest Management Science 61 (5): 499-507.
• Vassiliou, V A. & Kitsisi, P. (2013). Acaricide Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) populations from Cyprus. Journal of Economic Entomology, 106(4): 1848-1854.
• Yorulmaz, S., Kaplan, P., Boztürk, D., Çobanoğlu, S., Ay, R. (2010). Isparta elma bahçelerinden toplanan Tetranychus urticae Koch (Acarina: Tetranychidae) popülasyonlarının propargite ve cyhexatin’e karşı duyarlılıklarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1): 17-23.
• Yorulmaz, S., & Recep, A. Y. (2012). Isparta ili elma bahçelerinden toplanan avcı akar Neoseiulus californicus (Acari: Phytoseiidae) popülasyonlarının bazı akarisitlere karşı direnç düzeyleri ve direnç mekanizmaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2): 122-132.
• Yorulmaz Salman, S. & Kaplan, K. B. (2014). Isparta ili merkez ilçesinde domates seralarından toplanan Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) popülasyonlarının bazı akarisitlere karşı direnç düzeyleri ve detoksifikasyon enzimleri. Türk Entomoloji Bülteni Dergisi, 4(3), 185-195.
• Yorulmaz Salman, S. &Ay, R. (2014). Determination of theinheritance, cross resistance and detoxifying enzyme levels of a laboratory-selected, spiromesifen-resistant population of the predatory mite Neoseiulus californicus(Acari: Phytoseiidae). Pest Managent Science. 70(5): 819-826.
• Yorulmaz Salman, S. & Kocaman, T. (2017). Tetranychus urticae Koch (Acari:Tetranychidae)' nin karanfil popülasyonlarında abamectin ve spirodiclofen'e karşı duyarlılık düzeyleri. Türk Entomoloji Bülteni, 7(2): 135-142.