Bayburt İli Fasulye Ekim Alanlarında Görülen Yabancı Otlar, Yoğunlukları ve Rastlama Sıklıkları

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 542 - 549, 26.09.2023

Osman Türker İrfan Çoruh

https://doi.org/10.33462/jotaf.1116357

Öz

Bu çalışma Bayburt İli fasulye ekim alanlarındaki yabancı otların tespiti, yoğunlukları ve rastlama sıklıkları durumlarının belirlenmesi amacıyla 2020 yılında Bayburt Merkez, Aydıntepe ve Demirözü ilçelerinde yürütülmüştür. Çalışma yapılacak alanın çevresindeki ürün deseni göz önüne alınarak, farklı ürün desenlerinin bulunduğu bölgelerde çalışmalar alanın iç kesimlerinde 1 m²’lik çerçeveler kullanılarak yapılmıştır. Çerçeve içerisine denk gelen her bir yabancı ot için sayımlar yapılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda 1 tek çenekli (Monocotyledoneae) ve 15 çift çenekli (Dicotyledoneae) olmak üzere 16 familyaya ait 26 cinse mensup 26 yabancı ot türü belirlenmiştir. Bu yabancı otların yoğunluklarının 0.02 ile 5.29 bitki m-2 arasında değiştiği ve ortalama yoğunluğun ise 18.98 bitki m-2 olduğu tespit edilmiştir. Bayburt il bazında yapılan sürvey çalışmaları sonucu ortalama yoğunluk ve rastlama sıklığı bakımından en fazla türler sırasıyla Elymus repens (L.) Gould (5.29 bitki m-2; %68.46), Amaranthus retroflexus L. (4.50 bitki m-2; %66.65), Convolvulus arvensis L. (3.16 bitki m-2; %62.92), Chenopodium album L. (0.87 bitki m-2; %31.86) ve Cirsium arvense (L.) Scop. (0.82 bitki m-2; %31.79) olup en az türler ise sırasıyla Setaria viridis (L.) P. Beauv. (0.07 bitki m-2; %5.67), Ranunculus arvensis L. (0.07 bitki m-2; %4.76), Chondrilla juncea L. (0.07 bitki m-2; %3.89), Vicia cracca L. (0.06 bitki m-2; %5.56), Boreava orientalis Jaub. and Spach (0.04 bitki m-2; %3.43) ve Isatis glauca Aucher ex Boiss. (0.02 bitki m-2; %1.54) olarak belirlenmiştir. Bayburt ili fasulye tarlalarında, birim alandan elde edilecek verimin artırılması için özellikle Elymus repens (L.) Gould, Amaranthus retroflexus L. ve Convolvulus arvensis L. gibi yabancı otlarla mücadele yapılması gerekmektedir. Bunun için yöreye adapte olmuş fasulye çeşitlerine önem verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Fasulye, Yabancı Ot, Yabancı Ot Yoğunluğu, Rastlama Sıklığı, Bayburt

Determination of the Weed Species, Density and Frequency in Bean Fields in Bayburt Province

Öz

This study was carried out in Bayburt Merkez, Aydıntepe and Demirözü districts in 2020 in order to determine the weeds, their densities and their incidence in the bean cultivation areas of Bayburt Province. Considering the product pattern around the area to be studied, studies were carried out in areas with different product patterns, using 1 m² frames in the inner parts of the area. Counts were made for each weed in the frame. As a result of the examinations, 26 weed species belonging to 26 genera belonging to 16 families, 1 from Monocotyledoneae and 15 from the Dicotyledoneae, were determined. It has been determined that the densities of these weeds vary between 0.02 and 5.29 plant m-2 and the average density is 18.98 plant m-2. As a result of the survey studies conducted on the basis of Bayburt province, the highest species in terms of average density and frequency of occurrence were Elymus repens (L.) Gould (5.29 plant m-2; 68.46%), Amaranthus retroflexus L. (4.50 plant m-2; 66.65%), Convolvulus arvensis L. (3.16 plant m-2; 62.92%), Chenopodium album L. (0.87 plant m-2; 31.86%) and Cirsium arvense (L.) Scop. (0.82 plant m-2; 31.79%) and the least species were Setaria viridis (L.) P. Beauv. (0.07 plant m-2; 5.67%), Ranunculus arvensis L. (0.07 plant m-2; 4.76%), Chondrilla juncea L. (0.07 plant m-2; 3.89%), Vicia cracca L. (0.06 plant m-2; 5.56%), Boreava orientalis Jaub. and Spach (0.04 plant m-2; 3.43%) and Isatis glauca Aucher ex Boiss. (0.02 plant m-2; 1.54%). In the bean fields of Bayburt province, it is necessary to control weeds such as Elymus repens (L.) Gould, Amaranthus retroflexus L. and Convolvulus arvensis L. in order to increase the yield to be obtained from the unit area. For this, attention should be paid to bean varieties adapted to the region.

Anahtar Kelimeler

Bean, Weed, Weed density, Frequency, Bayburt

Kaynakça

• Anonim (2015). Yemeklik Baklagiller. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 88 s.
• Anonim (2021a). Fasulye Yetiştiriciliği. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/alata/Belgeler/Diger-belgeler/Fasulye%20Yeti%C5%9Ftiricili%C4%9FiDKele%C5%9F.pdf, (Erişim tarihi: 30.07.2021).
• Anonim (2021b). Tarımsal Yapı. Bayburt İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, https://bayburt.tarimorman.gov.tr/Menu/29/Tarimsal-Yapi, (Erişim tarihi: 30.07.2021).
• Bora, T. ve Karaca, İ. (1970). Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı Yayın No: 167, İzmir, 43 s.
• Cramer, H. H. (1967). Plant Protection and World Crop Production. Bayer Planzeschutz, Leverkusen, 3-524.
• Çoruh, S., Kolarov, J. and Çoruh, İ. (2014). Ichneumonidae (Hymenoptera) from Anatolia. II. Turkish Journal of Entomology, 38(3): 279-290.
• Davis, P. H. (1965-1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol 1-10, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Dovan, A. ve Güncan, A. (1997). Konya Yöresinde Fasulye Tarlalarında Sorun Oluşturan Yabancı Otlar, Yoğunlukları, Önemlilerin Oluşturdukları Topluluklar ve Uygun Mücadele Yöntemleri Üzerine Araştırma. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül, s: 107, İzmir, Türkiye.
• Eroğlu, N. (2006). Karaman'da Nohutlarda Sorun Oluşturan Yabancı Otlar ve Kritik Periyodun Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Erol, D., Özer, Z., Karslı, F. ve Katırcıoğlu, M. (1997). Kozova’da (Tokat) Fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. sphaericus Mart) Ekim Alanlarında Sorun Olan Yabancı Otlar. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül, s: 119-125, İzmir, Türkiye.
• Göktepe, O. (2016). Uşak ili nohut ekiliş alanlarında sorun olan yabancı otlar, yoğunlukları ve rastlanma sıklıklarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Güncan, A. (2019). Yabancı Otlar ve Mücadele Prensipleri (Güncellenmiş ve İlaveli Yedinci Baskı). Akıncı Ofset Matbaa, Konya, 269 sy.
• Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ. ve Uluğ, E. (1997). Akdeniz Bölgesi Yemeklik Baklagillerde (Nohut, Fasulye) Görülen Yabancı Otlar ile Rastlanma Sıklığı ve Yoğunluklarının Belirlenmesi. Türkiye II. Herboloji Kongresi, 1-4 Eylül, s:195-203, İzmir, Türkiye.
• Kara, A. ve Ata, E. (2021). Tekirdağ ili bağ alanlarında görülen yabancı ot türleri, yoğunluk ve rastlama sıklıklarının belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2): 333-343.
• Nieto, J. N., Brondo, M. A. and Gonzalez, J. T. (1968). Critical periods of the crop growth cycle for competition from weeds. Pest Articles and News Summaries, 14 (2): 159-166.
• Odum, E. P. (1971). Fundamentals of Ecology. W.B. Sounders Company, Philadelphia, London, Toronto, 574 pp. Özer, Z., Kadıoğlu, İ., Önen, H. ve Tursun, N. (2001). Herboloji (Yabancı Ot Bilimi), (Weed Science) Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 20 Kitaplar Serisi No: 10, Tokat, 409 s.
• Saltabaş, A. ve Zengin, H. (2001). Erzincan ili fasulye ekim alanlarında sorun olan yabancı otların tespiti ve mücadelede kritik periyotun belirlenmesi. Türkiye Herboloji Dergisi, 4(2): 1-10.
• Tepe, I. (2014). Yabancı Otlarla Mücadele. Sidas Medya Yayın No: 031, İzmir, 292 s.
• Tepe, I., Erman, M., İpek, K., Yazlık, A. ve Levent, R. (2002). Van’da yetiştirilen mercimekte sorun olan yabancı otlar ve yoğunlukları. Türkiye Herboloji Dergisi, 5(1): 42-51.
• Uluğ, E., Kadıoğlu, İ. ve Üremiş, İ. (1993). Türkiye'nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, No: 78, Adana, 513 s.
• Üremiş, İ., Soylu, S., Kurt, Ş., Soylu, E. M. ve Sertkaya, E. (2020). Hatay ili havuç ekim alanlarında bulunan yabancı ot türleri, yaygınlıkları, yoğunlukları ve durumlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 221-228.
• Zengin, H. (1998). Erzincan Fasulye Alanlarında Görülen Yabancı Otlar ve Dağılımları. II. Sebzecilik Sempozyumu, 28-30 Eylül, s:320-324, Tokat, Türkiye.
• Zengin, H. (1999). Erzurum yöresinde fasulye ekim alanlarında görülen yabancı otlar, yoğunlukları, yaygınlıkları ve topluluk oluşturma durumları üzerinde çalışmalar. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 69-74.
• Zengin, H. ve Çoruh, İ. (2007). Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)’de Yabancı Ot Kontrolü İçin Kritik Periyodun Belirlenmesi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi, 27-29 Ağustos, s:340, Isparta, Türkiye.
• Zengin, H. ve Çoruh, İ. (2010). Role of two irrigation water sources in composing weed flora of bean fields in Erzincan province. Türkiye Herboloji Dergisi, 13(1-2): 3-7.