Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Should we read as kür(ü)t(ü)l or körtlä in Yenisey Inscription K2ẄR2T2L2 (E-10) and K2ẄR2T2L2A (E-52)?

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 113 - 127, 21.02.2017

Osman Fikri Sertkaya

Öz

In the Yenisey Inscriptions, the word with
the spelling KẄRTL in E-10/5
and KẄRTLA in E-52/1 has been
rendered by various researchers as körtläl,
kört äl, kürt el, körtlä, kürtlä, kürtütül and has been given different meanings to it. The present
work emphasizes that the word should be read as körtlä based on etymological and semantic evidences.

Anahtar Kelimeler

Yenisey Inscriptions E-10 E-52 körtlä

Kaynakça

  • ARAGAÇİ, Z. B. (1961). “Pamyatnik s Elegest”, Uçeniye Zapiski Tuvınskogo Nauçno-İssledovatelskogo Instituta Yazıka Literaturı i İstorii, IX: 235-237.
  • ATA, A. (2004). Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası), Karahanlı Türkçesi: Giriş-Metin-Notlar-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • AYDIN, E. (2013). “Yenisey Yazıtları”, Yenisey-Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
  • AYDIN, E. (2015). Yenisey Yazıtları, Konya: Kömen Yayınları.
  • BAZİLHAN, N. (2005). Kazakstan Tarihı Turalı Turki Derektemeleri, II Tom, Köne Turik Bitiktastarı men Eskertkişteri (Orhon, Yenisey, Talas), Almatı: Dayk Press.
  • BROCKELMANN, C. (1954). Osttürkische Grammatik der Islamischen Literatursprachen Mittelasiens. Leiden: E. J. Brill.
  • CLAUSON, Sir G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press.
  • ERASLAN, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • GABAIN, A. von (1974). Alttürkische Grammatik, 3. Auflage, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
  • KARAMANLIOĞLU, A. F. (1974). Sa’dī, Sayf-ı Sarāyī, Gülistan Tercümesi: Kitâb Gülistan bi’t-Türkî, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
  • KIZLASOV, L. R. (1965). “Novıy Pamyatnik Yeniseyskoy Pis’mennosti”, Sovyetskaya Etnografiya, 1965/2: 104-113.
  • KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii, Tekstı i İssledovaniya, Moskova: Akademiya Nauk SSSR.
  • KORMUŞİN, İ. V. (2008). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii, Grammatika Tekstologiya, Moskova: Akademiya Nauk SSSR.
  • MALOV, S. Ye. (1952). Yeniseyskaya Pis’mennost Tyurkov, Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
  • MALOV, S. Ye. (1959). Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pis’mennosti Mongolii i Kirgizii, Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
  • NÉMETH, G. (1930). A honfoglaló magyarskàg kialakulàsa, Budapest: Hornyánszky.
  • ORKUN, H. N. (1938). Eski Türk Yazıtları III, İstanbul: Devlet Basımevi.
  • RADLOFF, W. (1895). Die alttürkische Inschriften der Mongolei, (Erste Lieferung), St. Petersburg.
  • SERTKAYA, O. F. (1975). “Haberler: 1973 Yılının İlmî Kongreleri”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXI: 197-209.
  • SERTKAYA, O. F. (1980). “Göktürk Tarihinin Meseleleri: Tonyukuk Âbidesi Üzerine Üç Not. 1. Tonyukuk Âbidesinin İlk Satırı; 2. Çölgi (a)z (e)ri mi? - çöl[l](ü)g iz (e)ri mi?; 3. Tonyukuk Âbidesindeki ḳız-ḳoduz Sıfat Tamlaması Üzerine”, Türkiyat Mecmuası, XIX: 165-182.
  • SERTKAYA, O. F. (1982). “Der Name ‘Gross-Rom = Byzanz’ in den köktürkischen Inschriften”, Central Asiatic Journal, 26/1-2: 122-130.
  • SERTKAYA, O. F. (2011). “Eski Türkçe’de ‘Mızrak’ Anlamına Gelen Kelime [Süng(ü)g] mü, Yoksa Süŋg(ü)~Süŋü mü Okunmalı?”, Orhun Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl Konulu III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (26-29 Mayıs 2010), Bildiriler Kitabı, Ed. Ü. Ç. ŞAVK, C. 2, Ankara: 721-725.
  • TRYJARSKI, E.; P. AALTO (1973). “Two old Turkic Monument of Mongolia”, Memoires de la Societe Finno-Ougrienne, 150: 413-420.
  • VASILYEV, D. D. (1983). Korpus Tyurkskih Runiçeskih Pamyatnikov Basseyna Yeniseya, Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.

Yenisey Yazıtlarından E-10’da KẄRTL, E-52’de İse KẄRTLA Şeklinde Geçen Kelimeyi ‘Kür(ü)t(ü)l’ mü Yoksa ‘Körtle’ mi Okumalıyız?

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 113 - 127, 21.02.2017

Osman Fikri Sertkaya

Öz

In the Yenisey Inscriptions, the word with the spelling KẄRTL in E-10/5 and KẄRTLA in E-52/1 has been rendered by various researchers as körtläl, kört äl, kürt el, körtlä, kürtlä, kürtütül and has been given different meanings to it. The present work emphasizes that the word should be read as körtlä based on etymological and semantic evidences.

Anahtar Kelimeler

Yenisey Inscriptions E-10 E-52 körtlä

Kaynakça

  • ARAGAÇİ, Z. B. (1961). “Pamyatnik s Elegest”, Uçeniye Zapiski Tuvınskogo Nauçno-İssledovatelskogo Instituta Yazıka Literaturı i İstorii, IX: 235-237.
  • ATA, A. (2004). Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası), Karahanlı Türkçesi: Giriş-Metin-Notlar-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • AYDIN, E. (2013). “Yenisey Yazıtları”, Yenisey-Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
  • AYDIN, E. (2015). Yenisey Yazıtları, Konya: Kömen Yayınları.
  • BAZİLHAN, N. (2005). Kazakstan Tarihı Turalı Turki Derektemeleri, II Tom, Köne Turik Bitiktastarı men Eskertkişteri (Orhon, Yenisey, Talas), Almatı: Dayk Press.
  • BROCKELMANN, C. (1954). Osttürkische Grammatik der Islamischen Literatursprachen Mittelasiens. Leiden: E. J. Brill.
  • CLAUSON, Sir G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press.
  • ERASLAN, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • GABAIN, A. von (1974). Alttürkische Grammatik, 3. Auflage, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
  • KARAMANLIOĞLU, A. F. (1974). Sa’dī, Sayf-ı Sarāyī, Gülistan Tercümesi: Kitâb Gülistan bi’t-Türkî, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları.
  • KIZLASOV, L. R. (1965). “Novıy Pamyatnik Yeniseyskoy Pis’mennosti”, Sovyetskaya Etnografiya, 1965/2: 104-113.
  • KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii, Tekstı i İssledovaniya, Moskova: Akademiya Nauk SSSR.
  • KORMUŞİN, İ. V. (2008). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii, Grammatika Tekstologiya, Moskova: Akademiya Nauk SSSR.
  • MALOV, S. Ye. (1952). Yeniseyskaya Pis’mennost Tyurkov, Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
  • MALOV, S. Ye. (1959). Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pis’mennosti Mongolii i Kirgizii, Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
  • NÉMETH, G. (1930). A honfoglaló magyarskàg kialakulàsa, Budapest: Hornyánszky.
  • ORKUN, H. N. (1938). Eski Türk Yazıtları III, İstanbul: Devlet Basımevi.
  • RADLOFF, W. (1895). Die alttürkische Inschriften der Mongolei, (Erste Lieferung), St. Petersburg.
  • SERTKAYA, O. F. (1975). “Haberler: 1973 Yılının İlmî Kongreleri”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXI: 197-209.
  • SERTKAYA, O. F. (1980). “Göktürk Tarihinin Meseleleri: Tonyukuk Âbidesi Üzerine Üç Not. 1. Tonyukuk Âbidesinin İlk Satırı; 2. Çölgi (a)z (e)ri mi? - çöl[l](ü)g iz (e)ri mi?; 3. Tonyukuk Âbidesindeki ḳız-ḳoduz Sıfat Tamlaması Üzerine”, Türkiyat Mecmuası, XIX: 165-182.
  • SERTKAYA, O. F. (1982). “Der Name ‘Gross-Rom = Byzanz’ in den köktürkischen Inschriften”, Central Asiatic Journal, 26/1-2: 122-130.
  • SERTKAYA, O. F. (2011). “Eski Türkçe’de ‘Mızrak’ Anlamına Gelen Kelime [Süng(ü)g] mü, Yoksa Süŋg(ü)~Süŋü mü Okunmalı?”, Orhun Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl Konulu III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (26-29 Mayıs 2010), Bildiriler Kitabı, Ed. Ü. Ç. ŞAVK, C. 2, Ankara: 721-725.
  • TRYJARSKI, E.; P. AALTO (1973). “Two old Turkic Monument of Mongolia”, Memoires de la Societe Finno-Ougrienne, 150: 413-420.
  • VASILYEV, D. D. (1983). Korpus Tyurkskih Runiçeskih Pamyatnikov Basseyna Yeniseya, Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dilbilim
Bölüm Articles
Yazarlar

Osman Fikri Sertkaya

Yayımlanma Tarihi 21 Şubat 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Sertkaya, O. F. (2017). Yenisey Yazıtlarından E-10’da KẄRTL, E-52’de İse KẄRTLA Şeklinde Geçen Kelimeyi ‘Kür(ü)t(ü)l’ mü Yoksa ‘Körtle’ mi Okumalıyız?. Journal of Old Turkic Studies, 1(1), 113-127.
 Kapak Resmi İndir