Hazır Yemek Kültürü ve Tüketim Alışkanlıkları: Modern Toplumun Değişen Beslenme Pratikleri

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 84 - 99, 31.12.2024

Arif Akbaş

https://doi.org/10.5281/zenodo.14582841

Öz

Bu makalede, dünyadaki hazır yemek beslenme alışkanlığının sosyolojik bir perspektiften incelenmesine odaklanılmaktadır. Araştırma, hazır yemek kültürünün toplum üzerindeki çeşitli etkilerini incelemekte ve bu popüler beslenme biçiminin sosyolojik boyutlarını ele almaktadır. Makalede, nitel betimleyici yöntem ile sosyolojik çözümleme yaklaşımı tercih edilmiştir. Hazır yemek, hızlı servis ve düşük maliyeti ile geniş kitlelere ulaşmış, kültürel bir olgu haline gelmiştir. Bu beslenme biçiminin toplum üzerindeki etkileri çeşitlidir. Öncelikle, hazır yemek tüketiminin artmasıyla birlikte beslenme alışkanlıklarında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Hızlı hazırlık ve tüketim süreci, geleneksel yemek kültürünü etkileyerek toplumun beslenme alışkanlıklarını şekillendirmiştir. Ayrıca, hazır yemek restoranlarının yaygınlaşmasıyla birlikte işleyiş biçimi ve iş gücü düzeninde de değişiklikler görülmüştür. Makale aynı zamanda hazır yemeğin sağlık üzerindeki etkilerine de odaklanmaktadır. Hazır yemek tüketimi, obezite ve çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmiştir. Bu, toplum sağlığı üzerinde önemli bir endişe kaynağıdır. Bu çalışma, hazır yemek kültürünün toplum üzerindeki derin etkilerini anlamak için bir çerçeve sunmaktadır. Beslenme alışkanlıklarından iş dünyasına kadar geniş bir yelpazede etkilere sahip olan hazır yemek kültürü, toplumun yapısal dinamiklerini önemli ölçüde etkilemiştir. Hazır yemek kültürü, modern toplumun hızlanan yaşam tarzlarına uyum sağlamış ve beslenme alışkanlıklarını önemli ölçüde değiştirmiştir. Özellikle yoğun iş temposu ve zamanın kıtlığı, bireyleri daha hızlı ya da pratik yemek seçeneklerine yöneltmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yemek sosyolojisi, Beslenme sosyolojisi, Diyet, Obezite, Yemek kültürü

Etik Beyan

Akademik Turizm Analizi Dergisi (ATA Dergisi) Etik İlkeler ve Yayın Politikası doğrultusunda, bu çalışma için etik kurul onayına ihtiyaç duyulmamaktadır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, hiçbir kamu, ticari veya kar amacı gütmeyen kurum ya da kuruluştan herhangi bir finansman desteği almamıştır.

Proje Numarası

-

Culture of Fast Food and Consumption Habits: Changing Eating Practices in Modern Society

Öz

This article focuses on examining the global “fast food” eating habits from a sociological perspective. The research explores various impacts of fast food culture on society and addresses the sociological dimensions of this popular eating trend. A qualitative descriptive method combined with a sociological analysis approach has been adopted in this study. Fast food, with its rapid service and low cost, has reached large audiences and become a cultural phenomenon. The societal impacts of this dietary trend are diverse. Firstly, the rise in fast food consumption has led to significant changes in eating habits. The quick preparation and consumption process has influenced traditional food culture, reshaping societal eating behaviors. Furthermore, the widespread proliferation of fast food restaurants has also brought about changes in operational systems and workforce dynamics. The article also focuses on the health impacts of fast food. Fast food consumption has been associated with obesity and various health issues, making it a significant concern for public health. This study provides a framework for understanding the profound effects of fast food culture on society. From eating habits to the business world, fast food has had a wide range of effects, significantly influencing the structural dynamics of society. The culture of fast food aligns with the accelerated lifestyles of modern society, substantially altering eating behaviors. Particularly, the demands of a hectic work pace and limited time have driven individuals toward quicker or more practical meal options.

Anahtar Kelimeler

Food sociology, Nutrition sociology, Diet, Obesity, Food culture

Etik Beyan

In accordance with the Ethical Principles and Publication Policy of the Journal of Academic Tourism Analysis (Journal ATA), ethical committee approval is not required for this study.

Destekleyen Kurum

This study did not receive any financial support from public, commercial, or non-profit organizations.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Aktaş-Polat, S., & Polat, S. (2020). A theoretical analysis of food meaning in anthropology and sociology. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 68(3), 278-293.
• Akyürek, S., Özdemir, Ö., & Kutukız, D. (2022). Yemek Sosyolojisi Kapsamında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi: Türkiye Örneği. IV. Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Kongresi Bildiri Kitabı 16-20 Kasım, Bodrum-Muğla.
• Allan, C., Bamber, G. J., & Timo, N. (2006). Fast‐food work: are McJobs satisfying?. Employee Relations, 28(5), s. 402-420.
• Allcott, H., Diamond, R., Dubé, J. P., Handbury, J., Rahkovsky, I., & Schnell, M. (2019). Food deserts and the causes of nutritional inequality. The Quarterly Journal of Economics, 134(4), 1793-1844.
• Bankole, E., Harris, N., Rutherford, S., & Wiseman, N. (2023). A systematic review of the adolescent‐directed marketing strategies of transnational fast food companies in low‐and middle‐income countries. Obesity Science & Practice, 9(6), 670-680.
• Bartiaux, F., & Salmón, L. R. (2014). Family dynamics and social practice theories: An investigation of daily practices related to food, mobility, energy consumption, and tourism. Nature and Culture, 9(2), 204-224.
• Beşirli, H. (2012). Yemek sosyolojisi & Yiyeceklere ve Mutfağa Sosyolojik Bir Bakış, Ankara: Phoenix.
• Binder, A., Naderer, B., & Matthes, J. (2021). Shaping healthy eating habits in children with persuasive strategies: Toward a typology. Frontiers in Public Health, 9, 676127. 1-11.
• Block, J. P., Condon, S. K., Kleinman, K., Mullen, J., Linakis, S., Rifas-Shiman, S., & Gillman, M. W. (2013). Consumers’ estimation of calorie content at fast food restaurants: Cross sectional observational study. BMJ, 346, f2907. s. 1-10.
• Brown, P. J. (1991). Culture and the evolution of obesity. Human nature, 2, s. 31-57.
• Carolan, Michael. (2016). The sociology of food and agriculture. Routledge.
• Chukwuemeka, O. W., & Onuoha, B. C. (2018). Dynamic capabilities and competitive advantage of fast foods restaurants. International Journal of Management Science and Business Administration, 4(3), s. 7-14.
• De Vogli, R., Kouvonen, A., & Gimeno, D. (2015). ‘Globesization’: ecological evidence on the relationship between fast food outlets and obesity among 26 advanced economies. In Food and Public Health (pp. 10-17). Routledge.
• Di Foggia, G., & Beccarello, M. (2022). An overview of packaging waste models in some European countries. Recycling, 7(3), 38, 1-14.
• Fatima, Ammatul. & Srivastava, Sangita. (2017). Impact of fast food on health. International Journal of Applied Social Science, 4, s. 350-354.
• Freeman, A. (2007). Fast food: Oppression through poor nutrition. Calif. L. Rev., 95, 2221.
• Germov, J., & Williams, L. (2016). A sociology of food and nutrition: The social appetite. Oxford University Press, USA.
• Gültekin, H. (2019). Yemek sosyolojisi bağlamında üniversite öğrencilerinin yemek yeme alışkanlıklarının değerlendirilmesi: Cumhuriyet Üniversitesi örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Harrington, R. J., Ottenbacher, M. C., & Fauser, S. (2017). QSR brand value: Marketing mix dimensions among McDonald’s, KFC, Burger King, Subway and Starbucks. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29(1), 551-570.
• Hinrichs, C. C. (2010). Sustainable food systems: Challenges of social justice and a call to sociologists. Sociological Viewpoints, 26(2), 7. 1-12.
• Holm, L. (2013). Sociology of food consumption. The handbook of food research, 324-337. Ibisworld. (2024). Global Fast Food Restaurants - Number of Businesses 2005-2029. Erişim adresi: https://www.ibisworld.com/ (27.01.2024).
• Jaworowska, A., Blackham, T., Davies, I. G., & Stevenson, L. (2013). Nutritional challenges and health implications of takeaway and fast food. Nutrition reviews, 71(5), s. 310-318.
• Katz, L. F., & Krueger, A. B. (1992). The effect of the minimum wage on the fast-food industry. ILR Review, 46(1), 6-21.
• McIntosh, W. A. (1996). Sociologies of food and nutrition. Texas: Springer Science & Business Media.
• Miller, B. M. (2014). The Evolution of a Fast Food Phenomenon: The Case of American Pizza. In The Routledge History of Food (pp. 249-269). Routledge.
• Montanari, M. (2006). Food is culture. New York: Columbia University Press.
• Murcott, A. (2005). Food as an expression of identity. In The Future of the Nation-State (pp. 49-77). London: Routledge.
• Murcott, A. (2019). Introducing the sociology of food and eating. Bloomsbury Publishing.
• Özcan, A., & Sümer, G. Ç. (2015). Küreselleşmenin kimliksiz kentleri ve Mcdonalds kent kültürü. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 7(13), s. 238-256.
• Palma, M. A., Ness, M. L., & Anderson, D. P. (2017). Fashionable food: a latent class analysis of social status in food purchases. Applied Economics, 49(3), 238-250.
• Penfold, S. (2012). Fast food. In The Oxford Handbook of Food History (p. 279). Oxford, UK: Oxford University Press.
• Polivy, J., & Herman, C. P. (1985). Dieting and binging: A causal analysis. American psychologist, 40(2), s. 193.
• Sağir, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfaği. Electronic Turkish Studies. 7(4), 2675-2695.
• Scanlan, S. J. (2003). Food security and comparative sociology: Research, theories, and concepts. International journal of sociology, 33(3), 88-111.
• Schröder, M. J., & McEachern, M. G. (2005). Fast foods and ethical consumer value: A focus on McDonald’s and KFC. British food journal, 107(4), s. 212-224.
• Shashikiran, U., Sudha, V., & Jayaprakash, B. (2004). What is obesity. Med J Malaysia, 59(1), s. 131.
• Spencer, R. A., Rehman, L., & Kirk, S. F. (2015). Understanding gender norms, nutrition, and physical activity in adolescent girls: a scoping review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 12, 1-10.
• Statista. (2024). Global Ready Meal Market Share. Retrieved January 29, 2024, from https://www.statista.com/
• Statisticsanddata. (2024). Biggest fast food chain in the world. Retrieved January 29, 2024, from https://statisticsanddata.org/.
• Thornton, L. E., Lamb, K. E., & Ball, K. (2016). Fast food restaurant locations according to socioeconomic disadvantage, urban–regional locality, and schools within Victoria, Australia. SSM-population health, 2, s. 1-9.
• Van Dress, M. G. (1980). Fast food industry growth. National Food Review, 9, s. 35-37.
• Wacker, M. (2020). History of eating habits, food cultures and traditions in Western Europe. In Nutritional and Health Aspects of Food in Western Europe (pp. 1-17). Academic Press.
• Wang, W. C., Worsley, A., & Cunningham, E. G. (2009). Social ideological influences on food consumption, physical activity and BMI. Appetite, 53(3), 288-296.
• Ward, P., Coveney, J., & Henderson, J. (2010). A sociology of food and eating: Why now?. Journal of Sociology, 46(4), s. 347-351.
• Wood, V., Gwilliam, R., Rajandream, M. A., Lyne, M., Lyne, R., Stewart, A., & Nurse, P. (2002). The genome sequence of Schizosaccharomyces pombe. Nature, 415(6874), s. 871-880.
• Yang, H., & Tate, M. (2012). A descriptive literature review and classification of cloud computing research. Communications of the Association for Information systems, 31(1), 37-59.
• Ziauddeen, N., Fitt, E., Edney, L., Dunford, E., Neal, B., & Jebb, S. A. (2015). Variability in the reported energy, total fat and saturated fat contents in fast-food products across ten countries. Public health nutrition, 18(16), s. 2962-2969.