OSMANLI DÖNEMİ YABANCI GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN TAŞINMAZ EDİNİMİ VE BUNA BAĞLI DÜZENLEMELER

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 15, 74 - 81, 30.08.2024

Zeki Sabahoğlu

https://doi.org/10.46236/jovosst.1508262

Öz

Mülkiyet hakkı, kapitalist ekonomi kurallarının hâkim olduğu bölge, sistem veya devletlerde menkul ya da taşınmaz gayrimenkul bir eşya üzerinde hak sahibine kullanma, faydalanma ve tasarruf yetkisi veren, hukuk düzeninin sınırları içinde kullanılabilen, mutlak ve ayni bir haktır. Bireyler doğduğu ve vatandaşı olduğu devlette kalamayabilir. Vatandaşı olunmayan, farklı sebeplerle kendi devleti dışındaki bir devlete göç eden insanların taşınmaz edinme istemi de bulunduğu devlette yeni sorunlara ve akabinde kanunlara gebe olmuştur. Bu makalede Osmanlı Dönemindeki yabancı vatandaş ve kurumların taşınmaz edinimini ve bu edinimlere bağlı yaptırımları inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Taşınmaz Edinimi, Osmanlı Dönemi, Islahat Fermanı, Safer Kanunu, Gayrimenkul, Mülkiyet Hakkı

Kaynakça

• Akyol, F. (2012). Yabancı Gerçek ve Tüzel Kişilerin Taşınmaz Ediniminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Uzmanlık Tezi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Altuğ, Y. (1976). Yabancıların Arazi İktisabı Meselesi. 3. Baskı. İstanbul: İÜHF Yayınları.
• Aydın, Mustafa. “1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Esnasındaki Rumeli Göçünün Meclis-i Mebusana Yansımaları ve Yapılan Yardımlar”. Osmanlı Araştırmaları Dergisi, C.45, S.45 (2015): s.209-230.
• Aydoğmuş, A. Y. (2016). AİHS’e Ek 1 No’lu Protokole göre Yabancıların Türkiye’de Taşınmaz Edinmesi. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Bülbül, Gül. “Islahat Fermanı’nı Hazırlayan Sebepler ve Islahat Fermanı”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, Sayı 2 (1989): s.157-179.
• Çelikel, A. Gelgel G. Ö. (2015). Yabancılar Hukuku, 21. Baskı. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Ekşi, N. (2012). Yabancıların Türkiye’de Taşınmaz İktisabı (6302 Sayılı ve 3.5.2012 Tarihli Kanunla Yapılan Değişikliklere Göre Hazırlanmış). 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
• Güral, A. J. (1950). Hususi Hukuk Tüzel Kişilerinin Milletlerarası Mevcudiyeti. Ankara.
• Karakaya Parlakyıldız, H. (2019). Yabancıların Türkiye’de Taşınmaz Mal Edinimleri. Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi.
• Karal, E. Z. (1988). Osmanlı Tarihi, Islahat Fermanı Devri (1856 1876). Cilt: VII, Ankara: Türk Tarih Kurumu. Konan, B. (2006). Osmanlı Devleti’nde Yabancıların Kapitülasyonlar Kapsamında Hukuki Durumu. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• Kutlay, H. (2012). Yabancı Gerçek ve Tüzel Kişilerin Türkiye’de Taşınmaz Mal Edinmeleri. Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi.
• Osmanağaoğlu, Cihan, (2003), “Tanzimat Dönemi İtibarıyla Osmanlı Tâbiiyyetinin (Vatandaşlığının) Gelişimi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztan, B. (2017). Miras Hukuku. Ankara: Turhan.
• Sargın, F. (1997). Yabancı Gerçek Kişilerin Türkiye’de Taşınmaz Mal Edinmeleri ve Sınırlı Ayni Haklardan Yararlanmaları. Ankara: Yetkin.
• Seviğ, Muammer Raşit: “Ecnebilerin Emlak Sahibi Olmalarından Doğan Kanunlar İhtilafı”, Ebül’ula Mardin’e Armağan, İÜHFY, İstanbul, 1944, s. 605- 630 (Ecnebilerin Emlak Sahibi Olmaları). Süleyman Dost, Devletler Özel Hukukunda Mütekabiliyet” Leges Hukuk Dergisi, Yıl:7, sayı:73-75, Ocak-Şubat-Mart 2016.
• Tanrıvermiş H. vd., (2013). “Türkiye’de Yabancıların Taşınmaz Ediniminin Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi, Türkiye’de Tarihsel Gelişim Süreci İçinde Yabancıların Taşınmaz Edinimlerinin Analizi”, (Tübitak Projesi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü), s. 40.
• Tuğçe Bilici, Yabancıların Türkiye'de Taşınmaz Mal Edinimi, XII Levha Yayınları, 2018.
• Üstündağ, B. (2010). Türk Hukukunda Yabancıların Taşınmaz Mal Edinimleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
• YHGK’nun 1999/2-629 E., 1993/910 K. sayılı ve 03.11.199 tarihli kararın özeti için bkz. Özuğur, a.g.e., s. 165 – 166.