YOKSULLUK SORUNUNU ANLAMLANDIRMA ÇALIŞMASI YOKSULLUK ve SOSYAL DIŞLANMA

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 43 - 61, 25.09.2019

Mustafa Fazıl Karaman

Öz

Yaşanan bir gerçeklik olarak yoksulluk
ezelden beri varlığı korurken, yoksulluk kavramsallaştırması insan olmanın
gerçekliğine uygunsuz bir şekilde genellikle ekonomik gelir ve temel
gereksinimler bağlamında ele alınmıştır. Fakat özellikle neo-liberal politikaların
toplumsal hayata yaptığı etki sonucunda yeni yoksulluk görünümleri oluşmuş ve
bu görünümleri açıklama noktasında yoksulluk kavramsallaştırmasının meşruiyeti
sorgulanmıştır. Yoksulluk gerçeğini açıklayan farklı yaklaşımlardan birisi olan
Sosyal Dışlanma ise klasik yoksulluk anlayışını farklı göstergeler üzerinden
kurgulamış ve yoksulluğu daha sağlıklı bir şekilde ele aldığı için zaman içinde
kabul görmüştür.

Bu çalışmada klasik
yoksulluk açıklamaları, tanımlamaları, türleri ve bakış açıları açıklanacaktır.
Bakış açılarından birisi olan Sosyal Dışlanma ise çalışmanın ikinci bölümünü
teşkil etmektedir. Sosyal Dışlanma olgusu de genel hatlarıyla anlatılarak;
karşılıklı bir okuma ile Sosyal Dışlanma’nın yoksulluk gerçeğini anlama
noktasındaki önemi anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Sosyal Dışlanma

Kaynakça

• 1. Adaman, Fikret ve Çağlar Keyder, “Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma: Kuramsal Çerçeve”, Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma içinde, der. Fikret Adaman, Çağlar Keyder, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Yayınları, 2009, s.1-27.
• 2. Bauman, Zygmunt, Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, çev. Ümit Öktem, İstanbul: Sarmal Yayınları, İstanbul, 1999.
• 3. Bauman, Zygmunt, Iskarta Hayatlar, çev. Osman Yener, İstanbul: Can Yayınları, 2018.
• 4. Buğra, Ayşe, “Ekonomik Kriz Karşısında Türkiye’nin Geleneksel Refah Rejimi”, Toplum ve Bilim Dergisi, İstanbul, Yaz 2001, Sayı 89, s. 22-30.
• 5. Buğra, Ayşe, Kapitalizm Yoksulluk Sosyal Politika, 6. bs., İstanbul: İletişim Yayınları, 2013.
• 6. Buğra, Ayşe, Yoksulluk ve Sosyal Haklar Raporu, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu, İstanbul: Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, 2005.
• 7. Castells, Manuel, Binyılın Sonu, çev. Ebru Kılıç, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013.
• 8. Es, Muharrem ve Tuncay Güloğlu, “Bilgi Toplumuna Geçişte Kentlileşme ve Kentsel Yoksulluk: İstanbul Örneği”, Bilgi, İstanbul: Değişim Yayınları, 2004, s.79-93.
• 9. Giddens, Anthony, Sosyoloji, çev. Mehmet Ali Sarı, İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2008.
• 10. Hasan Ejder Temiz, “Dünyada Kronik Yoksulluk ve Önleme Stratejileri”, Çalışma ve Toplum, Sayı 2008/2, s.61-100.
• 11. Hicran Atatanır, Türkiye’de Yoksulluk Sosyal Yardım ve Sivil Toplum Hak Temelli Yaklaşım Açısından Bir Değerlendirme, Ankara: Dorlion Yayınları, 2016.
• 12. Işık, Oğuz ve M. Melih Pınarcıoğlu, Nöbetleşe Yoksulluk Sultanbeyli Örneği, İstanbul: İletişim Yayınları, 2001.
• 13. Marshall, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999.
• 14. Meneviş, Bahadır, Evsizler, Devlet Planlama Teşkilatı ve Türk Ulusal Ajansı, Ankara,2006.
• 15. Oktik, Nurgün, “Yoksulluk Olgusuna Kavramsal ve Kuramsal Yaklaşımlar”, Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları içinde, der. Nurgün Oktik, İzmir: Yakın Kitabevi Yayınları, 2008, s.21-57.
• 16. Özgüler,Verda Canbey, Gelir Servet ve Yoksulluk, İstanbul: Cinius Yayınları, 2014.
• 17. Rahnema, Macid, Sefaletin Yoksulluğu Kovduğu Bir Dünya, çev. Şule Ünsaldı, Ankara: Özgür Üniversite Yayınları, 2009.
• 18. Sapancalı, Faruk, Sosyal Dışlanma, İzmir: Dokuz Eylül Yayınları, 2005.
• 19. Seyyar, Ali, Sosyal Siyaset Terimleri, 2.bs., İstanbul: Sakarya Yayıncılık, 2008.
• 20. Şahin, Tijen, “Sosyal Dışlanma ve Yoksulluk İlişkisi”, Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara: T. C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, 2009.
• 21. Şenses, Fikret, Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk, 4. bs., İstanbul: İletişim Yayınları, 2006.
• 22. Taşğın, Neşe Şahin, Yoksulluk İnsan Hakları ve Sosyal Hizmetler Değişen Anlayışlar Refah Devletinden Hayırseverliğe Yoksulluktan Sosyal Dışlanmaya, Ankara: Nika Yayınevi, 2017.
• 23. Wood, Ellen Meiksins, “Kapitalizmin Tarımsal Kökenleri”, çev. A. Başer Kafaoğlu, Tarım Bolluk İçinde, İstanbul, Kaynak Yayınları, 2002, 94-111.