Devlet İlkokullarında Sosyal Medya Politikası ve Yönetimine İlişkin Nitel Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 25, 23.05.2022

Özer Köseoğlu , İdris Aydın

Öz

Sosyal medya araçları bireysel olarak günlük hayatımızın birçok alanına nüfuz etmiştir. Reklam, pazarlama, iletişim ve hizmet iyileştirme gibi avantajları nedeniyle özel sektör tarafından yoğun kullanılan sosyal medya araçlarına kamu kurum ve kuruluşları da kayıtsız kalmamıştır. Özellikle salgın sürecinde eğitim sektörü için sosyal medya platformları adeta “sanal okul” haline gelmiştir. Bununla birlikte, kurumsal sosyal medya kullanımına ilişkin politikalar, yasal düzenlemeler ve etik kodların geliştirilmesi sosyal medyanın yayılımı kadar hızlı olmamıştır. Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı okullarda kurumsal sosyal medya hesabının yönetimine ilişkin yasal ve idari düzenlemeler yapılmış, sosyal medya kullanımına ilişkin bir kılavuzlar yayımlanmıştır. Bu makalede, devlet ilkokullarında MEB sosyal medya kılavuzunun nasıl uygulandığının bir saha araştırması ile ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda, Sakarya il merkezinde yer alan 15 devlet ilkokulunun sosyal medya yöneticisi ile görüşülerek nitel veri toplanmıştır. Sonuç olarak, kılavuza yönelik okul sosyal medya yöneticilerinin bir farkındalığı bulunmakla birlikte, kılavuzun tüm boyutlarıyla birlikte uygulamaya aktarıldığını söylemek zordur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya politikası, sosyal medya ve etik, sosyal medya araçları

A Qualitative Research on Social Media Policy and Management in State Primary Schools

Öz

Social media tools have permeated many areas of our daily lives individually. Public institutions have not been oblivious to social media tools used extensively by the private sector due to their advantages, such as advertising, marketing, communication, and service improvement. Especially during the epidemic process, social media platforms for the education sector have become almost "virtual schools." However, the development of policies, legal regulations, and ethical codes regarding the use of corporate social media has not been as rapid as the spread of social media. In Turkey, legal and administrative regulations have recently been conducted regarding the management of corporate social media accounts in schools affiliated with the Ministry of National Education (MEB), and a guide on the use of social media has been published. This article aims to reveal how the MEB social media guide is applied in public primary schools through field research. In this context, qualitative data were collected by interviewing the social media managers of 15 state primary schools located in the city center of Sakarya. As a result, although school social media managers are aware of the guide, it is difficult to say that it has been put into practice with all its dimensions.

Anahtar Kelimeler

Social media policy, social media and ethics, social media tools

Kaynakça

• Akbaş, Murat & Fenerci, Tülay (2016). “Üniversite Kütüphanelerinde Sosyal Medya Politikaları.” Bilgi Dünyası, 17(2), 201-231.
• Arabacı Koç, Maria (2020). “Covid 19 Salgınının Yarattığı Küresel Kriz Bağlamında Sosyal Medyada Kriz Yönetimi: Türk Hava Yolları Örneği.” Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(7), 190-200.
• Aydın, Mithat & Çelik, Türkan (2019). “Velilerin Gözünden Sosyal Medyanın Ortaokul Öğrencileri Açısından Yarar ve Riskleri.” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 110-135.
• Biçen Aras, Bahar (2014). University Libraries and Social Media Policies. Journal of Balkan Libraries Union, 2(1), 21-27.
• Boyd, Danah. M., & Ellison, Nikola. B. (2007). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Carr, Caleb. T., & Hayes, Rebecca. A. (2015). Social Media: Defining, Developing, and Divining. Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46-65.
• Cohen-Almagor, R. (2013). Internet History. in Moral, Ethical, and Social Dilemmas in the Age of Technology: Theories and Practice (pp. 19-39). IGI Global.
• Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (2020). Bilgi Ve İletişim Güvenliği Rehberi. https://cbddo.gov.tr/sharedfolderserver/genel/file/ bg_rehber.pdf (Erişim Tarihi: 13.03.2022).
• Cumhurbaşkanlığı Genelgesi (2019). 2019/12 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Bilgi ve İletişim Güvenliği Tedbirleri Genelgesi, 05.07.2019, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/cumhurbaskanligigenelgeleri/20190706-12.pdf (Erişim Tarihi: 13.03.2022).
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2020). Sosyal Medya Kullanım Kılavuzu. https://www.iletisim.gov.tr/uploads/docs/ sosyalmedyakullanimkilavuzu.pdf (Erişim Tarihi: 20.03.2022).
• Çelik, Kazım. & Tosun, Ali. (2019). Okulların Kurumsal Sosyal Medya Hesaplarının İncelenmesi. III. Uluslararası Öğretmen Eğitim ve Akreditasyon Kongresi, 30 Kasım-1 Aralık, 117-122.
• Çerçi, Ümmü Özlem, Canöz, Nilüfer & Canöz, Kadir (2020). Covid 19 Krizi Döneminde Bilgilenme Aracı Olarak Sosyal Medya Kullanımı. Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, 44, 184-198.
• Çetin, Muharrem & Toprak, Yunus Emre (2016). Kriz İletişimi ve Sosyal Medya: Emisyon Krizinde Volkwagen’in Facebook Kullanımı. Selçuk İletişim Dergisi, 9(3), 54-68.
• Digital 2022 Report, https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey?rq=turkey, (Erişim Tarihi: 15.03.2022).
• Dilaveroğlu, Arzu (2021). Kamu Yönetimi İçin Sosyal Medya Önerisi. Şen, M. L. (Ed). Sessiz Gemi İçinde (347-360). İstanbul: Marmara Belediye Birliği Kültür Yayınları.
• Dinçer, Serkan & Balaman, Fatih (2019). Sosyal Medyanın Öğretim Faaliyetlerinde Kullanılmasının Öğrenci, Öğretmen ve Veliler Açısından Değerlendirilmesi: Edmodo Örneği. Trakya Üniversitesi SBEDergisi, 21(2), 887-907.
• Eaton, Virginia J., Luse, Donna. W.& Hodge, Thomas. G. (2012). An Examination of Social Media Policy Usage of South Central United States’ Universities. Journal of Academic Administration in Higher Education, 8(1), 33-41.
• Ekici, Murat. (2012). Sosyal Ağların Eğitim Bağlamında Kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 156-167.
• Erdoğdu, Erdem & Kesim, Mehmet (2015). Ağ Günlüklerinin Kurumsal Düzeyde Kullanılması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 1(2), 8-23.
• Ergan, Saniye Nur & Ergan, Çağatay (2021). Sosyal Medyanın Eğitsel Kullanımı Üzerine Bir Örnek Olay Araştırması. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 72-106.
• Gök Demir, Zuhal., Karakaya, Çiğdem & Erendağ Sümer, Fulya (2018). Sosyal Medya Üzerinden Kriz Yönetimi: Krize Yanıt Verme Stratejileri Üzerine Bir İnceleme. Akdeniz İletişim Dergisi, 30, 410-428.
• Gülaslan, Taylan (2018). Türkiye’de Sosyal Medya Politikaları ve Uygulama Durumunun Değerlendirilmesi. Baboğlu, C. & Akman, E. (Ed.), Kamu Politikası Analizi İçinde, Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları, 193-226.
• Gülbahar, Yasemin, Kalelioğlu, Filiz., & Madran, Orçun. (2010). Sosyal Ağların Eğitim Amaçlı Kullanımı. XV. Türkiye’de İnternet Konferansı, 2(4), 128-137.
• Gürsoy Pakkan, B. & Topuz Savaş, A. (2021). Covid 19 Pandemisi Döneminde Kurumsal İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya: Özel Okulların Instagram Hesaplarına Yönelik İçerik Analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(2), 877-910.
• Hansen-Flaschen, L.&Parker, K. P. (2012). The Rise Of Social Government: An Advanced Guide and Review of Social Media’s Role in Local Government Operations. Fels Institute Of Government, https://www.fels.upenn.edu/news/rise-social-media-local-government (Erişim Tarihi, 30.08.2017).
• Hiremath, B. K., & Kenchakkanavar, A. Y. (2016). An Alteration of the Web 1.0, Web 2.0 And Web 3.0: A Comparative Study. Imperial Journal of Interdisciplinary Research, 2(4), 705-710.
• Hrdinová, J., Helbig, N. & Peters, C. S. (2010). Designing Social Media Policy for Government: Eight Essential Elements. Centre for Technology in Government, https://www.ctg.albany.edu/ media/pubs/pdfs/social_media_policy.pdf (Erişim tarihi: 12.04.2022).
• https://www.etwinning.net/tr/pub/code-of-conduct.htm (erişim tarihi: 18.03.2022).
• https://bidb.itu.edu.tr/seyir-defteri/blog/2013/09/07/internetin-tarihcesi, (erişim tarihi: 03/03/2022).
• https://www.statista.com/, (erişim tarihi: 03/03/2022).
• Hudson, S. C., & Roberts, K. K. (2012). Drafting and Implementing an Effective Social Media Policy. Texas Wesleyan Law Review, 18(4), 767-796.
• Kane, G. C. (2017). The Evolutionary Implications of Social Media for Organizational Knowledge Management. Information and Organization, 27(1), 37-46.
• Karkın, Naci, Köseoğlu, Özer & Sobacı, Mehmet Zahid (2015). Social Media Policy in Turkish Municipalities: Disparity Between Awareness and Implementation. Nepal, S., Paris, C.&Georgakopoulos, D. (Ed.), Social Media for Government Services, Springer, 97-114.
• Kayış, Caner (2017). Sosyal Medya Kriz Yönetimi ve Karşılaştırmalı Örnek Olay İncelemesi. İletişim Çalışmaları Dergisi, 3(4), 131-160.
• Konuk, Nebiye, & Güntaş, Selime (2019). Sosyal Medya Kullanımı Eğitimi ve Bir Eğitim Aracı Olarak Sosyal Medya Kullanımı. International Journal of Entrepreneurship And Management Inquiries, 3(4), 1-25.
• Köseoğlu, Özer, & Tuncer, Aziz (2016). Designing Social Media Policy For Local Governments: Opportunities and Challenges. Social Media And Local Governments, 23-36.
• Majid, I., & Verma, S. (2018). Web 2.0 Technological Tools in Teaching and Learning. International Journal of Education, 10, 55-60.
• Mavnacıoğlu, Korhan. Kurumsal İletişimde Sosyal Medya Yönetimi (Kurumsal Blog Odaklı Bir Yaklaşım), (2018). Beta Yayınları, İstanbul. Manovich, L. (2002). The Language of New Media. MIT Press.
• Meb Genelgesi (2017/12). 14168703-10.06.02-E.2975829 Sayı ve 07.03.2017 Tarihli Genelge, MEB Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü, http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1833.pdf (Erişim Tarihi: 05.03.2022).
• Meb Kılavuz (2021). MEB Kurumsal Sosyal Medya Kullanım Kılavuzu. https://basinmus.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_04/12123508_sosyal_medya_kylavuzu.pdf, (Erişim Tarihi: 12.03.2022).
• Nzeaka, E. E. Ve Ehondor, B. A. (2020), The Imperative for a Separate Social Media Policy, Journal of Management Policy and Practice, 21(4), 128–135.
• O’connor, K. W., Schmidt, G. B.&Drouin, M. (2016). Suspended Because of Social Media? Students’ Knowledge and Opinions of University Social Media Policies and Practices. Computers in Human Behavior, 65, 619-626.
• Özmen, Fatma, Aküzüm, Cemal., & Sünkür, Meltem (2012). Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği. Education Sciences, 7(2), 496-506.
• Özocak, Gürkan (2013). Sosyal Medyada İşlenen Suç Tipleri ve Suçluların Tespiti. http://ozocak.com/dosyalar/a104b3.Pdf (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Öztürk, Mehmet Fatih, & Talas, Mustafa (2015). Sosyal Medya ve Eğitim Etkileşimi. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal of World of Turks, 7(1), 101-120.
• Pasquini, L. A. & Evangelopoulos, N. (2017). Sociotechnical Stewardship in Higher Education: A Field Study of Social Media Policy Documents. Journal of Computing in Higher Education, 29, 218-239.
• Sobacı, Mehmet Zahid, Köseoğlu, Özer, & Karkın, Naci. (2015). Belediyelerde Sosyal Medya: Değişim İçin Yenilikçi Fırsatlar. Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, İstanbul.
• Şahin, Münir (2017). Okulun Çevre Unsuru Olarak Sosyal Medyaya İlişkin Yönetici, Öğretmen ve Veli Görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Şahin, Münir & Üstüner, Mehmet (2018). Sosyal Medyaya İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 335-355.
• Şahinsoy, Kübra (2017). Kriz Yönetimi Açısından Geleneksel ve Sosyal Medya. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 9(4), 1-19.
• Türk Kütüphaneciler Derneği (2018). Kütüphaneler İçin Sosyal Medya Politikası. Sosyal Medya Politikaları Çalışma Grubu, İstanbul, https://kutuphaneci.org.tr/wp-content/uploads/2018/03/...Ma-grubu.pdf, (Erişim Tarihi: 18.03.2022).
• Uzun, Kadriye & Uluçay, Dilek Melike (2017). İş Ortamında Whatsapp Kullanımı ve Kesintiye Uğrama. Selçuk İletişim, 10(1), 216-231.