Examining the Effects of Migration on Child Health from Fundamental Perspectives

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 3, 193 - 200, 28.12.2025

Pınar Göv , Serap Özdemir , Beşir Çakır

https://doi.org/10.54061/jphn.1660195

Öz

Migration is a multifaceted process with the potential to adversely affect child health in various ways. Children constitute the most vulnerable group in the context of migration, making them susceptible to the negative consequences of displacement. These consequences manifest at various levels, including the individual, family, and societal levels. Migration has a number of harmful effects on children, including exposure to marriage and labour, educational and economic disadvantages, exposure to criminal activities, neglect and abuse, death and illness. Nursing roles and responsibilities are critical in the continuity of treatment and care services to eliminate the harmful effects of migration on child health. Studies have revealed the direct and indirect consequences of migration on child health. A comprehensive understanding of these effects, coupled with the offer of effective solutions, holds the potential to facilitate a multifaceted approach to child health and diseases. Consequently, a thorough review of the extant literature on this subject is deemed to be a valuable endeavor.

Anahtar Kelimeler

Child health , migrant child , nurse

Etik Beyan

The authors declare that no ethical violations were committed at any stage of the study.

Destekleyen Kurum

There is no institution or organisation supporting this study.

Göçün Çocuk Sağlığı Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin Temel Perspektifler Açısından İncelenmesi

Öz

Göç, çocuk sağlığını çeşitli şekillerde olumsuz etkileme potansiyeline sahip çok yönlü bir süreçtir. Çocuklar, göç bağlamında en savunmasız grubu oluşturmakta ve bu durum onları yerinden edilmenin olumsuz sonuçlarına karşı hassas hale getirmektedir. Bu sonuçlar bireysel, ailesel ve toplumsal düzeyler de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda ortaya çıkmaktadır. Göçün çocuklar üzerinde evlilik ve işçiliğe maruz kalma, eğitimsel ve ekonomik dezavantajlar, suç faaliyetlerine maruz kalma, ihmal ve istismar, ölüm ve hastalık gibi bir dizi zararlı etkisi mevcuttur. Göçün çocuk sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini bertaraf etmek amacıyla tedavi ve bakım hizmetlerinin sürekliliğinde hemşirelik rol ve sorumlulukları kritik öneme sahiptir. Yapılan çalışmalar, göçün çocuk sağlığı üzerindeki doğrudan ve dolaylı sonuçlarını ortaya koymuştur. Bu etkilerin tanınması ve çözüm önerilerinin sunulması, çocuk sağlığı ve hastalıklarına kapsamlı bir bakış açısıyla yaklaşılmasını kolaylaştırabilir. Bu nedenle, bu konuda yapılan çalışmaların bulgularının derlenmesinin değerli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk sağlığı , göçmen çocuk , hemşire

Etik Beyan

Yazarlar, çalışmanın hiçbir aşamasında etik ihlalde bulunulmadığını beyan eder.

Destekleyen Kurum

Bu çalışmayı destekleyen herhangi bir kurum veya kuruluş yoktur.

Kaynakça

• Aazami, A., Valek, R., Ponce, A. N., & Zare, H. (2023). Risk and protective factors and interventions for reducing juvenile delinquency: A systematic review. Social Sciences, 12(9), 474. https://doi.org/10.3390/socsci12090474
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2014) Türkiye’deki Suriyeli kadınlar. https://www.afad.gov.tr/suriye-raporlari
• Aközlü, Z. (2023). Avrupa’da ve Türkiye’de göçmen çocukların sağlığına yönelik politikalar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 10(3), 427-432. https://doi.org/10.54304/SHYD.2023.19870
• Aktepe, E., & Atay, İ. M. (2017). Çocuk evlilikleri ve psikososyal sonuçlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 410-420. https://doi.org/10.18863/pgy.310791
• Andrade, A. S., Roca, J. S., & Pérez, S. R. (2023). Children's emotional and behavioral response following a migration: a scoping review. Journal of Migration and Health, 7, 100176. https://doi.org/10.1016/j.jmh.2023.100176
• Antia, K., Boucsein, J., Deckert, A., Dambach, P., Račaitė, J., Šurkienė, G., ... & Winkler, V. (2020). Effects of international labour migration on the mental health and well-being of left-behind children: a systematic literature review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), 4335. https://doi.org/10.3390/ijerph17124335
• Aydeniz, S., & Sarıkaya, B. (2021). Göçmen çocukların eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 385-404. https://doi.org/10.37669/milliegitim.959700
• Aydoğan, S., & Metintaş, S. (2017). Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 2(2), 37-45.
• Aytaç, Ö., & Kılınç, P. (2021). Emek sömürüsünün yeni yüzü: Suriyeli çocuk işçiler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 381-404. https://doi.org/10.18069/firatsbed.706880
• Bağış, R. C. (2022). Mekânın suça yansıması: Kentsel mekân ve çocuk suçluluğu ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(3), 1181-1202. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1034988
• Bakewell, O. (2021). Unsettling the boundaries between forced and voluntary migration. In Handbook on the Governance and Politics of Migration (pp. 124-136). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781788117234.00017
• Betancourt, T. S., Newnham, E. A., Layne, C. M., Kim, S., Steinberg, A. M., Ellis, H., & Birman, D. (2012). Trauma history and psychopathology in war‐affected refugee children referred for trauma‐related mental health services in the United States. Journal of Traumatic Stress, 25(6), 682-690. https://doi.org/10.1002/jts.21749
• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF). (2022). Dünya çapında yaklaşık 37 milyon çocuk yerinden edildi. Bu, şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sayı. https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/d%C3%BCnya-%C3%A7ap%C4%B1nda-yakla%C5%9F%C4%B1k-37-milyon-%C3%A7ocuk-yerinden-edildi-bu-%C5%9Fimdiye-kadar-kaydedilen
• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) (2023) Her hafta 11 çocuk, göç yolunda hayatını kaybediyor. https://www.unicefturk.org/yazi/orta-akdeniz-goc-yolunda-hayat-mucadelesi
• Bozkaya, H. (2022). Göç ve çocuk hakları üzerine bir değerlendirme. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (30), 677-688. https://doi.org/10.29000/rumelide.1190328
• Cantat, C., Pécoud, A., & Thiollet, H. (2025). Migration as crisis. American Behavioral Scientist, 69(6), 627-649. https://doi.org//10.1177/00027642231182889
• Chang, R., Li, C., Qi, H., Zhang, Y., & Zhang, J. (2022). Birth and health outcomes of children migrating with parents: A systematic review and meta-analysis. Frontiers in Pediatrics, 10, 810150. https://doi.org//10.3389/fped.2022.810150
• Civelek, H. Y., & Koylan, D. (2020). Türkiye’deki Suriyeli göçmen kadınlar arasında güvenli doğurganlık ve güvenli annelik. Göç Dergisi, 7(2), 245-272. https://doi.org/10.33182/gd.v7i2.707
• Czaika, M., & Reinprecht, C. (2022). Migration drivers: Why do people migrate. In Scholten P. (Eds.), Introduction to migration studies: An interactive guide to the literatures on migration and diversity, (pp. 49-82) IMISCOE Research Series. https://doi.org/10.1007/978-3-030-92377-8
• Çakır, B., & Çevik, C. (2021). Küreselleşme, göç ve kadın sağlığı. Humanistic Perspective, 3(1), 225-243. https://doi.org/10.47793/hp.856206
• Çappar, Y., & Dönmez, A. (2024). Göçmenlerde oluşabilecek riskler ve buna yönelik toplum ruh sağlığı hemşiresinin görevleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 40(1), 147-153. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1071113
• Çavuşoğlu, M., & Yılmaz, M. (2020). Bulgaristan'dan Göç etmiş bireylerin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerine ilişkin tutum ve davranışları. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2(2), 57-72.
• Çetiner, S., & Günay, E. (2021). Uluslararası göçün sosyo-kültürel etkilerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(47), 1-21.
• Çobanoğlu, F. (2024). Eğitimde göçmen çocuklar: Çeşitli ülkelerde uygulanan eğitim politikalarının incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 38(2), 501-518. https://doi.org/10.33308/26674874.2024382736
• Deb, S., & Ray, M. (2022). Child abuse and neglect in India, risk factors and protective measures. In: S. Deb (Ed.), Child safety, welfare and well-being (pp. 47–72). Springer.
• Demir, E., & Yersel, B. Ö. (2024). Göçün Çocuklar üzerindeki etkisi: Bir derleme makalesi. İnsan Hareketliliği Uluslararası Dergisi, 4(1), 112-121.
• Ersoy, B., Balcı, Y., Ünüvar Göçeoğlu, Ü., Seçkin, Ç., & Gök, Y. (2022). Muğla ilinde suda boğulmaya bağlı göçmen çocuk ölümleri: Retrospektif değerlendirme. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, 19(2), 102-108. https://doi.org/10.5336/forensic.2021-87392
• Hacettepe Üniversitesi Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). (2018). Suriyeli göçmen örneklemi temel bulgular. https://openaccess.hacettepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11655/23355/2018_TNSA_Suriye_Orneklemi_OzetRapor.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• International Labor Organization (ILO). (2020) Türk işgücü piyasasında Suriyeli mülteciler. https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@europe/@ro-geneva/@ilo-ankara/documents/publication/wcms_739463.pdf
• International Labor Organization (ILO), United Nations Childrens Fund (UNICEF) (2021) Child Labour: Global estimates 2020, trends and the road forward. https://www.ilo.org/publications/major-publications/child-labour-global-estimates-2020-trends-and-road-forward
• International Organization for Migration (IOM) (2024) Protection of children in migration. https://globalofficebrussels.iom.int/protection-children-migration
• International Organization for Migration (IOM). (2021). World migration report 2022. https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2022
• International Organization for Migration (IOM). (2024) World migration report 2024. https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2024-chapter-2
• Jiang, C., Cheng, Y., & Jiang, S. (2022). Examining the mediator and moderator of the link between Migration‐Related stress and depression amongst Chinese migrant children. Health & Social Care in the Community, 30(6), e6044-e6055. https://doi.org/10.1111/hsc.14042
• Karaca, S. (2022). Küresel yolculuğun kaybedenleri: Göç yollarında kadınlar. Sosyologca, 6(11-12), 418-423.
• Karakoç Demirkaya, S. (2020). Zorunlu göç ve çocuk ruh sağlığına etkileri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23, 5-6. https://doi.org/10.5505/kpd.2020.39206
• Kınacı, Ş. N. (2020). Çocuk yoksulluğu. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(2), 81-87.
• Kırgöz, Ö., Kaçan, C. Y., & Özdemir, A. (2024). Türkiye’de yaşayan hemşirelerin göçmen hastalara bakım verirken yaşadıkları sorunların incelenmesi: Sistematik derleme. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 6(1), 39-45. https://doi.org/10.54061/jphn.1242986
• Korkmaz, M., & Avci, İ. A. (2020). Göç edinilen ülkedeki çalışma yaşamının göçmen erkeklerin sağlığı üzerine etkileri ve halk sağlığı hemşiresinin rolü. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(1), 157-161. https://doi.org/10.17049/ataunihem.521079
• Menjívar, C., & Perreira, K. M. (2019). Undocumented and unaccompanied: Children of migration in the European Union and the United States. Journal of Ethnic and Migration Studies, 45(2), 197-217. https://doi.org/10.1080/1369183X.2017.1404255
• Özdemir, S. (2017). Savaşın çocuklar üzerindeki etkileri, sağlık ve umut. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 9(4) 322-328. https://doi.org/10.5336/nurses.2017-54929
• Pepe, M., & Yiğit, R. (2021). Çocuk sağlığı bağlamında savaş, göç ve pediatri hemşireliği. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 121-126.
• Rubio, A. I. E. (2024). Nursing care in migrant people: An approach from the cultural perspective. Aquichan, 24(3), 1-4. https://doi.org/10.5294/aqui.2024.24.3.1
• Sarman, A. (2022). Mülteci çocukların eğitim sorunları ve çocuk hemşireliği yaklaşımları. Göç Dergisi, 9(3), 379-388. https://doi.org/10.33182/gd.v9i3.843
• Söğüt, K., & Bilge, Ç. (2021). Mülteci kadınlar için sağlığın korunması ve geliştirilmesi: hemşirelik yaklaşımı. Journal of Human and Social Sciences, 4(1), 192-206. https://doi.org/10.53048/johass.879451
• Sözer, H. (2020). Bir çocuk istismarı formu olarak çocuk evlilikleri: Kültüre sığınmanın sınırları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 23(1), 157-191. https://doi.org/10.18490/sosars.728332
• Susanto, T. (2018). Public health nurse services for maternal-child immigrant healthcare: A literature review. Central European Journal of Nursing and Midwifery, 9(3), 873-879. https://doi.org/10.15452/CEJNM.2018.09.0018
• Sümengen, A. A., Haylı, Ç. M., & Ocakçı, A. F. (2019). Göçün etkilediği çocukların yaşadığı sağlık sorunlarına yönelik uygulamalar ve hemşirenin rolü. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 35(1), 21-27.
• Triandafyllidou, A. (2022). Temporary migration: category of analysis or category of practice?. Journal of Ethnic and Migration Studies, 48(16), 3847-3859. https://doi.org/10.1080/1369183X.2022.2028350
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuk istatistikleri, 2015-2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2015-2019-33632
• United Nations Children's Fund (UNICEF). (2018). 85 per cent of Syrian children in host communities in Jordan live in poverty. https://www.unicef.org/press-releases/syrian-children-jordan-poverty-unicef
• United Nations Children's Fund (UNICEF). (2024). Close to 50 million children had been displaced due to conflict and violence globally by the end of 2024. https://data.unicef.org/topic/child-migration-and-displacement/displacement/
• United Nations Children's Fund (UNICEF). (2024). Child poverty. https://www.unicef.org/social-policy/child-poverty
• United Nations Children's Fund (UNICEF). (2021). In 2020, the number of international migrants reached 281 million; 36 million of them were children. https://data.unicef.org/topic/child-migration-and-displacement/migration/
• Wallace, M., Hiam, L., & Aldridge, R. (2023). Elevated mortality among the second-generation (children of migrants) in Europe: what is going wrong? A review. British Medical Bulletin, 148(1), 5-21. https://doi.org/10.1093/bmb/ldad027
• World Bank Group (WBG), United Nations Children's Fund (UNICEF) (2023). Global trends in child monetary poverty according to ınternational poverty lines. https://www.worldbank.org/en/topic/poverty/publication/global-trends-in-child-monetary-poverty-according-to-international-poverty-lines
• Yang, Z., Tu, Y., Qin, Z., Liu, X., & Lu, D. (2022). School bullying among migrant children in China: A cross-sectional study. Frontiers in Psychology, 13, 1027506. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1027506
• Yıldız, D., & Poyraz, T. (2020). Sosyo-demografik ve sosyo-kültürel bağlamda erken evlilikler: Çocuk gelinler ve çocuk damatlar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (32), 159-186. https://doi.org/10.20427/turkiyat.581208
• Zhang, C., Lyu, K., Cheng, X., & Zhang, C. (2022). The impact of adult children rural–urban migration on left-behind parents' health: Evidence from China. Frontiers in Public Health, 10, 951124. https://doi.org//10.3389/fpubh.2022.951124
• Zhu, J., Zhang, Z., Xu, P., Huang, K., & Li, Y. (2023). Unsociability and social adjustment of Chinese preschool migrant children: The moderating role of resilience. Frontiers in Psychiatry, 14, 1074217. https://doi.org//10.3389/fpsyt.2023.1074217