Ortaokul Öğrencilerinin Siber Zorba ve Siber Mağdur Olma Durumunun Belirlenmesi

Yıl 2021, , 154 - 170, 21.12.2021

Deniz S. Yorulmaz , Havva Karadeniz

https://doi.org/10.54061/jphn.978254

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin siber zorba ve siber mağdur olma durumunun belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Verilerin toplanmasında ‘Kişisel Soru Formu’, ‘Siber Mağduriyet Ölçeği’ ve ‘Siber Zorbalık Ölçeği’ kullanılmıştır. Çalışma öncesinde etik kurul ve kurum izinleri alınmıştır. Veriler 23.09.2020-08.10.2020 tarihleri arasında çevrimiçi olarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, ölçeklerin normallik dağılımına Kolmogorov-Smirnov testi ile bakılmış ve non-parametrik testler uygulanmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel metotlar (frekans, yüzde) ile Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Tüm analiz sonuçlarının yorumlanmasında %95 güven düzeyi, 0.05 hata payı dikkate alınmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin %55.4’ü kız, %31.5’i 6.sınıf öğrencisi ve %63.6’sı akademik başarısını ‘iyi’ olarak algılamaktadır. Öğrencilerin %45.2’sinin kişisel telefonunun, %56.5’inin kişisel tableti/bilgisayarının olduğu, %38.5’inin günde 3 saat televizyon izlediği ve %47.4’ünün günde 0-1 saat telefon/ tablette oyun oynadığı saptanmıştır. Çalışmada Siber Mağduriyet Ölçek puan ortalaması 24±1.86, Siber Zorbalık Ölçek puan ortalaması 24±3.06 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Öğrencilerin hem siber zorba olduğu hem de siber mağduriyet yaşadığı tespit edilmiştir. Yaş, sınıf, ailenin gelir durumu, kişisel telefon ve tablet/ bilgisayara sahip olma ve günlük internet kullanım süresi ile siber mağduriyet ve siber zorbalık arasında anlamlı fark saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Siber zorbalık, siber mağduriyet, öğrenciler, ortaokul

Destekleyen Kurum

Destekleyen herhangi bir kurum veya kuruluş yoktur.

Proje Numarası

Herhangi bir projeden üretilmemiştir.

Determining the Cyber-Bully and Cyber-Victim Statuses of Secondary School Students

Öz

Objective: This study aims to determine the cyberbully and cybervictim statuses of secondary school students.
Material and Method: The study was conducted in the descriptive type research design. Personal Information Questionnaire, Cyber-Victimization Scale, and Cyber-Bullying Scale were used for data collection. Ethics committee approval and institutional permit were obtained prior to the research. The data were collected online between September 23, 2020, and October 08, 2020. In the evaluation of the data, the Kolmogorov-Smirnov test was used to test the normality distribution of the scales, and non-parametric tests were applied. Descriptive statistical methods (frequency, and percentage) and the Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests were used. In the interpretation of all analysis results, 95% confidence level and 0.05 margin of error were taken into account.
Results: Of the students, 55.4% was female, 31.5% was 6th grader, and 63.6% had 'good' level of perceived academic achievement. Of the students, 45.2% had a personal mobile phone, 56.5% had a personal tablet/computer, 38.5% was watching 3 hours of television a day, and 47.4% was playing 0-1 hours of games on a phone/tablet a day. In the study, the average score of the Cyber-Victimization Scale was 24±1.86, and the average score of the Cyber-Bullying Scale was 24±3.06.
Conclusion: A significant difference was found between age, grade, family income status, personal mobile phone and tablet/computer ownership, daily Internet usage time, and cyber-victimization and cyberbullying.

Anahtar Kelimeler

Cyber-bullying, cyber-victimization, students, secondary school

Proje Numarası

Herhangi bir projeden üretilmemiştir.

Kaynakça

• Akça Sümengen, A. ve Akyüz, A. (2020). Lise öğrencilerinin siber zorbalığa maruz kalma durumlarını etkileyen faktörler. KOHEAD, 17(3), 214-221. doi:10.5222/HEAD.2020.40222
• Altan, T., ve Eldeleklioğlu, J. (2019). Lise öğrencilerinde siber zorbalığın yordayıcısı olarak siber mağduriyet ve duygusal zekâ. İlköğretim Online, 18(4), 2147-2156. doi:10.17051/ilkonline.2019.641213
• Arfi, N., & Agarwal, S. (2013). Assessment of types of cyber crime faced by elderly across residence. International Journal of Engineering and Science, 2(6), 1-3.
• Arıcak, OT., Kınay, H., ve Tanrıkulu, T. (2012). Siber zorbalık ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. HAYEF, 9(1), 101-14.
• Arıcak, OT., Tanrıkulu, T., ve Kınay, H. (2012). Siber Mağduriyet ölceği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 1-6.
• Ayas, T., ve Horzum, M. B. (2012). On being cyber bully and victim among primary school students. Elementary Education Online, 11(2): 369-380.
• Backe E.L., Lilleston, P., & McCleary-Sills, J. (2018). Networked individuals, gendered violence: a literature review of Cyberviolence. Violence and Gender, 5(3), 135-146. DOI: 10.1089/vio.2017.0056
• Baldry, A.C., Sorrentino, A., & Farrington, D.P. (2019). Cyberbullying and cybervictimization versus parental supervision, monitoring and control of adolescents' online activities. Children and Youth Services Review, 96, 302-307. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.11.058
• Çakır, Ö., Gezgin, D. M., ve Ayas, T. (2016). The Analysis of the Relationship between Being a Cyberbully and Cybervictim among Adolescents in Terms of Different Variables. International Journal of Progressive Education, 12(3), 134-154.
• Çiftçi, H. (2018). Siber Zorbalık Davranışları ve Siber Mağduriyet Düzeylerinin Karşılaştırılması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 887-897. http://dx.doi.org/10.18506/anemon.414560
• Dikmen, M., ve Tuncer, M. (2017). Akademisyenlerin siber zorbalığa yönelik algıları ve mücadele etme yöntemleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (31), 675-686. DOI: http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1806
• Erbiçer, E. S. (2019). Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetin Sosyal Uyuma ve Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-24. doi: 10.9779/pauefd.559831
• Jackson, E. F., Bussey, K., & Trompeter, N. (2020). Over and above gender differences in cyberbullying: relationship of gender typicality to cyber victimization and perpetration in adolescents. Journal of School Violence, 19(4), 623-635. https://doi.org/10.1080/15388220.2020.1808790
• Jones, L.M., Mitchell, K.J., & Finkelhor, D. (2013). Online harassment in context: Trends from three youth internet safety surveys (2000, 2005, 2010). Psychology of Violence, 3(1), 53-69.
• Kolan, Hİ., Önlü, Z., ve Peker Yıldızkaya, A. (2018). Ortaokul ve lise öğrencilerinin siber zorbalık yaşama düzeylerinin incelenmesi. Fatih Projesi Eğitim Teknolojileri Zirvesi, 351-361.
• Kričkić, D., Šincek, D., & Babić Čike, A. (2017). Sexting, cyber-violence and sexually risk behaviour among college students. Criminology & Social Integration Journal, 25(2), 15-28.
• Kub, J., & Feldman, MA. (2015). Bullying prevention: A call for collaborative efforts between school nurses and school psychologists. Psychology in the Schools, 52(7), 658-671. DOI: 10.1002/pits.21853
• Lewis, R., Rowe, M., & Wiper, C. (2017). Online abuse of feminists as an emerging form of violence against women and girls. British Journal of Criminology, 57(6), 1462-1481. doi:10.1093/bjc/azw073
• Lohbeck, A., & Petermann, F. (2018). Cybervictimization, self-esteem, and social relationships among German secondary school students. Journal of School Violence, 17(4), 472-486. https://doi.org/10.1080/15388220.2018.1428194
• Moreno–Ruiz, D., Martínez–Ferrer, B., & García–Bacete, F. (2019). Parenting styles, cyberaggression, and cybervictimization among adolescents. Computers in Human Behavior, 93, 252-259. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.12.031
• Rebollo-Catalan, A., & Mayor-Buzon, V. (2020). Adolescent bystanders witnessing cyber violence against women and girls: what they observe and how they respond. Violence Against Women, 26(15-16), 2024-2040. https://doi.org/10.1177/1077801219888025
• Rodríguez-Enríquez, M., Bennasar-Veny, M., Leiva, A., Garaigordobil, M., & Yañez, A. M. (2019). Cybervictimization among secondary students: social networking time, personality traits and parental education. BMC Public Health, 19(1), 1499.https://doi.org/10.1186/s12889-019-7876-9
• Salı, J., Başak, B., ve Akca, E. (2015). Türkiye'de ortaokul öğrencileri arasında siber zorbalık. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 109-130.
• Şahin, M., Aydin, B., ve Sari, S. V. (2012). Cyber bullying, cyber victimization and psychological symptoms: A study in adolescents. Cukurova University Faculty of Education Journal, 41(1), 53-59.
• Semerci, A. (2017). Lise öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyet durumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1285-1300.
• Simsek, N., Sahin, D., ve Evli, M. (2019). Internet addiction, cyberbullying, and victimization relationship in adolescents: a sample from Turkey. Journal of Addictions Nursing, 30(3), 201-210. DOI: 10.1097/JAN.0000000000000296
• Smith, K., Cénat, JM., Lapierre, A., Dion, J., Hébert, M., & Côté, K. (2018). Cyber dating violence: Prevalence and correlates among high school students from small urban areas in Quebec. Journal of Affective Disorders, 234, 220-223. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.02.043
• Van Ouytsel, J., Torres, E., Choi, HJ., Ponnet, K., Walrave, M., & Temple, JR. (2017). The associations between substance use, sexual behaviors, bullying, deviant behaviors, health, and cyber dating abuse perpetration. The Journal of School Nursing, 33(2), 116-122. DOI: 10.1177/1059840516683229
• WHO. School-based violence prevention. 2019. School-based violence prevention: a practical handbook 2019. [Available online at: https://apps.who.int/iris/handle/10665/324930] Retrieved on June 17, 2020.