Evde Doğumda Metaforik Bir Bağlam: Doğum Yaptıran Kadınlar

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 120 - 132, 07.07.2021

Gülşen Çalış , Süheyla Altuğ Özsoy

Öz

Amaç: Bu çalışmada; evde doğum yapan kadınların, doğumlarını yaptıran, yardım eden kadınlara yönelik metaforik algılarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi ve fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Bu çalışmanın örneklem seçiminde, amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ölçütleri sağlayan 20 kadın ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Veriler “Evde Doğum Yapan Kadınları Tanıtıcı Bilgi Formu” ve yarı yapılandırılmış “Derinlemesine Bireysel Görüşme Formu” olarak 2 form ile toplanmıştır. Evde doğum yapan kadınlara “evde doğumunuzu yaptıran kadını tanımlamak isteseniz nasıl tanımlarsınız?” şeklinde açık uçlu soru yöneltilmiştir. Veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan 20 kadının yaşları 25 ile 50 arasında değişmektedir. Evde doğum yapan kadınların, doğumlarını yaptıran, yardım eden kadınları 5 kategoride değerlendirdiği görülmektedir. Bunlar; “yardım sever, yardımcı olarak doğum yaptıran kadınlar”, “güler yüzlü, sıcakkanlı, samimi olarak doğum yaptıran kadınlar”, “bilgili, deneyimli olarak doğum yaptıran kadınlar”, “Açıklayıcı, bilgi verici olarak doğum yaptıran kadınlar”, “Güven verici, tanıdık, bildik kişiler olarak doğum yaptıran kadınlar” kategorileridir. Bu kategorilerin evde doğum yapan kadınlarda oluşturduğu metaforik bağlam ise “anne”, “melek”, “nur”, ve “ebe” olarak tanımlanmıştır. Çalışmaya katılan kadınlardan bazıları birden fazla metafor kullanmışlardır. Evde doğum yaptıran kadınların en sık kullandığı metafor anne olup frekansı 18’dir. Anne metaforunun frekansının fazlalığı kavramsal kategorilerde tüm kavramları karşılıyor olmasından kaynaklanmaktadır.
Sonuç ve Öneriler: Kavramsal kategori ve metaforlar arasında bağlam; evde yapılan doğumda, doğum yaptıran kadınların nasıl algılandığı, imgelendiği ve anlamlandırıldığını ortaya çıkarmaktadır. Çalışmada ortaya çıkan bu kavramsal kategoriler DSÖ’nün küresel olarak önerdiği “saygılı anne bakımı” kavramına entegre edilirse doğum yaptıran sağlık personellerine kazandırılacak yeterlilikler ve farkındalıklar ile sağlık kurumları, kadınlar için “konforlu doğum”, “saygılı doğum”, “insan onuruna yakışan doğum”, “insan hakkını ihlalsiz doğum” sunulan merkezler olarak hizmet verebilir.

Anahtar Kelimeler

evde doğum, doğum, metafor, fenomenoloji, nitel çalışma

A Metaphorical Context at Home Birth: Women Who Give Birth

Öz

Objective: the aim of this study was to reveal the metaphorical perceptions of women who give birth at home towards women who give birth and help.
Material and method: This study were used qualitative research method and phenomenology pattern. In the sample selection of this study was used criteria sampling method from purposeful sampling method. In-depth interviews were conducted with 20 women who provided the criteria. The data was collected through 2 forms as “Information Form identifying women giving birth at home” and semi-structured “in-depth individual interview form”. How would you describe a woman who gave birth at home to women who gave birth at home? the open-ended question was asked. The data was evaluated by content analysis.
Results: The ages of 20 women who participated in the study varied between 25 and 50 years. Women who gave birth at home, giving birth, helping women were evaluated in 5 categories. These are; “helpful, helpful women”, “friendly, warm-blooded, sincere women”, “knowledgeable, experienced women”, “descriptive, informative women”, “reassuring, familiar, familiar women” categories. The metaphorical context of these categories in women who gave birth at home was defined as “mother”, “Angel”, “Light”, “Midwife”. Some of the women involved in the study used more than one metaphor. The most common metaphor used by women who give birth at home is mother, whose frequency is 18. The height of the frequency of the mother metaphor was due to the fact that it met all concepts in conceptual categories.
Conclusion and recommendations: Between conceptual categories and metaphors, the context reveals how women who give birth at home are perceived and made sense. Globally recommended that arise in the study of the conceptual categories WHO “respectful mother care” birth to the concept of integrated medical personnel who had to be provided to competencies and awareness, the health care institutions, facilities for women, “comfortable birth”, “birth respectful”, “decent birth’ of human rights violation-free balance birth” presented can serve as centers.

Anahtar Kelimeler

Home birth, birth, metaphor, fenomenoloji, qualitative research

Kaynakça

• Aktaş, S. & Pasinlioğlu, T. (2017). Ebelere verilen empati eğitiminin postpartum dönemdeki annelerin beklentilerini karşılama, doğumu ve ebeyi algılama düzeyine etkisi. Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 14(2)60 – 65
• American College of Obstetricians and Gynecologists (2017). Planned home birth. Committee Opinion No.697 Obstetrics and gynecology, 129(2), 117-122
• Balde, M. D., Diallo, B. A., Bangoura, A., Sall, O., Soumah, A. M., Vogel, J. P., & Bohren, M. A. (2017). Perceptions and experiences of the mistreatment of women during childbirth in health facilities in Guinea: a qualitative study with women and service providers. Reproductive health, 14(1), 3. https://doi.org/10.1186/s12978-016-0266-1
• Bernhard, C., Zielinski, R., Ackerson, K. & English, J. (2014 ). Home birth after hospital birth: women’s choices and reflections. Journal of midwifery & women's health. 59 (2) :160–166. doi: 10.1111/jmwh.12113
• Blais, R. (2002). Are home births safe? Canadian Medical Association Journal. 166(3):335-336. PMID: 11868643
• Bohren, M A., Mehrtash, H., Fawole, B., Maung, T. M. & Balde, M.D. et al.. (2019 ). How women are treated during facility-based childbirth in four countries: a cross-sectional study with labour observations and community-based surveys. Lancet, 394(10210); 1750-1763. doi: 10.1016/S0140-6736(19)31992-0.
• Coburn, J. & Doering, J.J. (2021). Deciding on Home Birth. Journal of Obstetric. Gynecologic & Neonatal Nursing, 50(3): 289-299. doi.org/10.1016/j.jogn.2021.01.001
• Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni.(Çev:M. Bütün; Ş.B. Demir) Ankara: Siyasal Kitabevi
• Çankaya, S., Ak, A., Polat, Y., Filiz, F. & et al..(2014). Doğum İçin Başvuran Gebelerin Empatik İletişim Beklentilerinin Ebeler Tarafından Karşılanma Durumu. Genel Tıp Dergisi, 24 (1): 7-14.
• Dahlen, H. G., Barclay, L. M., & Homer, C. (2008). Preparing for the first birth: mothers’ experiences at home and in hospital in Australia. The Journal Of Perinatal Education, 17(4): 21-32. doi.org/10.1624 / 105812408X364143
• Downe, S., Finlayson, K., Oladapo, O., Bonet, M., & Gülmezoglu, A. M. (2018). What matters to women during childbirth: a systematic qualitative review. PloS one, 13(4). doi: 10.1371/journal.pone.0194906.
• Gallese, V., & Lakoff, G. (2005). The brain’s concepts: The role of the sensory–motor system in conceptual knowledge. Cognitive Neuropsychology, 22(3-4):455–479. doi:10.1080/02643290442000310
• Hussein, S.A.A.A., Dahlen, H.G., Ogunsiji, O. & et al. (2020). Jordanian women’s experiences and constructions of labour and birth in different settings, over time and across generations: a qualitative study. BMC Pregnancy & Childbirth. 20(357). doi.org/10.1186/s12884-020-03034-3
• International Confederation of Midwives (ICM) (2014). Keeping Birth Normal Czech Republic, Prague CouncilMeeting;2014.https://www.nurse.or.jp/nursing/international/icm/basic/statement/pdf/Keepin_Birth_Normal_en.pdf
• Khresheh, R., Barclay, L., & Shoqirat, N. (2019). Caring behaviours by midwives: Jordanian women's perceptions during childbirth. Midwifery, 74, 1-5. doi: 10.1016/j.midw.2019.03.006
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. Chicago: University of ChicagoPress
• Lamaze international (2021). Erişim Adresi:https://www.lamaze.org/childbirth-educators
• Levine, P.M. (2005). Metaphors and Image of Classrooms. Education Resources Information Center. doi.org/10.1080/00228958.2005.10532066
• Lothian A.J. (2014 ). Promoting optimal care in childbirth. The Journal of Perinatal Education, 23(4):174-7.doi:10.1891 / 1058-1243.23.4.174.
• Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks California: Sage Publications
• Morgan, G.(1997). Reflections on Images of Organization and Its Implications for Organization and Environment. Organization & Environment, 24(4): 459-478. doi.org/10.1177/1086026611434274
• NİCE, (2014). Birmingham's dedicated home birth service (CG190). Erişim adresi: https://www.nice.org.uk/guidance/cg190/chapter/Recommendations#place-of-birth
• Parmar, A., Khanpara, H., & Kartha, G. (2013). A study on taboos and misconceptions associated with pregnancy among rural women of Surendranagar district. Healthline Global Journal of Healthcare, 4(2): 4
• Patton, Q.M. (2014). Nitel Araştırmaların Desenlenmesi, 5. Bölüm. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri.(Çev: M.Bütün; S.B., Demir) 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi
• Reed, R., Sharman, R. & Inglis, C. (2017). Women’s descriptions of childbirth trauma relating to care provider actions and interactions. BMC Pregnancy Childbirth 17(21). https://doi.org/10.1186/s12884-016-1197-0
• Simpson, M. & Catling, C. (2016). Understanding psychological traumatic birth experiences: A literature review. Women and Birth, 29(3): 203–207. doi: 10.1016/j.wombi.2015.10.09.
• TDK (2020). Güncel Türkçe Sözlük. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi:15.02.2021
• Tokat, M. A. (2016). Disfonksiyonel doğum: Genel bakış açısı. Mete S (Ç.Edit). Doğum süreci el kitabı. 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Tıp Yayınevi, sayfa no:24-37.
• Tunçalp, Ӧ., Were, W. M, MacLennan, C. & Oladapo, O.T. (2015 ).Quality of care for pregnant women and newborns-the WHO vision. BJOG: an international journal of obstetrics and gynaecology, 122 (8): 1045-1049. doi: 10.1111/1471-0528.13451
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), 2019. Doğum hizmetleri. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/
• van der Pijl, M.S.G., Kasperink, M., Hollander, M. H., Verhoeven, C., Kingma, E. & de Jonge, A. (2021). Client-care provider interaction during labour and birth as experienced by women: Respect, communication, confidentiality and autonomy. PLoS ONE 16(2): e0246697. doi.org/10.1371/journal.pone.0246697
• WHO (2014). WHO Statement, 2014. WHO World Health Statistics. (2014). Geneva. Erişim Adresi: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/112738/1/978924069 2671_eng.pdf
• WHO (2016). Recommendations on Antenatal Care for A Positive Pregnancy Experience. Geneva:WHO,2016
• WHO (2017). Recommendations on maternal health: guidelines approved by the WHO Guidelines Review Committee. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/259268. License: CC BY-NC-SA 20163.0 IGO
• WHO (2018). Intrapartum care for a positive childbirth experience. 2018. Erişim Adresi: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/260178/1/9789241550215-eng.pdf?ua=1%0Ahttp://www.who.int/reproductivehealth/publications/intrapartum-care-guidelines/en/
• WHO (2019). Maternal Mortality. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality
• WHO (2020). World Health Statistics 2020 visual summary Erişim Adresi: https://www.who.int/data/gho/whs- 2020-visual-summary Erişim Tarihi: 15.02.2020
• WHO (2021). Mother health. Erişim Adresi: https://www.who.int/health-topics/maternal-health#tab=tab_1 Erişim Tarihi: 25.03.2021
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Nitel veri analizi. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yob, I.M. (2003). Thinking Constructively with Metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22(2): 12-138. doi: 10.1023/A:1022289113443