ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN İŞE YABANCILAŞMA ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE DOĞAL DAVRANIŞIN ARACILIK ROLÜ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 222 - 249, 21.06.2021

Selçuk Yeke , İbrahim Pınar

Öz

Bu çalışma algılanan sosyal desteğin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinde doğal davranışın aracılık rolü üstlenip üstlenmediğini belirlemek üzere gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında İstanbul’da faaliyet gösteren vakıf ve özel mevduat bankalarında görev yapan 376 gişe/operasyon çalışanından anket yoluyla veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda algılanan sosyal desteğin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinde doğal davranışın aracılık rolü ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

: İşe yabancılaşma, algılanan sosyal destek, doğal davranış

Kaynakça

• Abrahim, S., Mir, B. A., Suhara, H., Mohamed, F. A., & Sato, M. (2019). Structural equation modeling and confirmatory factor analysis of social media use and education. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 16(32), 1-25.
• Ashforth, B. E., & Humphrey, R. H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. Academy of Management Review, 18(1), 88-115.
• Aslan, H. (2018). Duygusal emek ile işe yabancılaşma ilişkisinde psikolojik sermayenin etkisi: Otel işletmelerinde bir alan araştırması. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1-221.
• Banai, M., & Reisel, W. D. (2007) The influence of supportive leadership and job characteristics on work alienation: A six-country investigation, Journal of World Business, Sayı 42, 463-476.
• Begenirbaş, M. (2015). Psikolojik sermayenin çalışanların duygu gösterimleri ve işe yabancılaşmalarına etkileri: sağlık sektöründe bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 249-263.
• Diefendorff, J. M., Croyle, M. H., & Gosserand, R. H. (2005). The dimensionality and antecedents of emotional labor strategies. Journal of Vocational Behavior, 66, 339-357.
• Greenberg, E. S., & Grunberg, L. (1995). Work alienation and problem alcohol behavior. Journal of Health and Social Behavior, 36(1), 83-102.
• Gülaydın, M. (2019). Algılanan örgütsel destek ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma: Afyonkarahisar’daki beş yıldızlı otel işletmeleri örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1-187.
• Gülova, A. A., Palamutçuoğlu, B. T., & Palamutçuoğlu, A. T. (2013). Duygusal emek ile işe bağlılık arasındaki ilişkide amir desteğinin rolü: Üniversitede öğrenci işleri personeline yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 41-74.
• Halis, M., & Demirel, Y. (2016). Sosyal desteğin örgütsel soyutlama (dışlanma) üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 318-335.
• Işık, M., & Hamurcu, A. (2017). The role of job stress at emotional labor’s effect on intention to leave: Evidence from call center employees. Business and Economic Horizons, 13(5), 652-665.
• Hirschfeld, R. R., & Field, H. S. (2000). Work centrality and work alienation: Distinct aspects of a general commitment to work. Journal of Organizational Behavior, 21, 789-800.
• Hur, W. M., Moon, T. W., & Jun, J. K. (2013). The role of perceived organizational support on emotional labor in the airline industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 25(1), 105-123.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Yayınevi.
• Kartal, M., & Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenilirlik ve geçerlik analizleri. Akademisyen Kitabevi.
• Kim, H. J., Hur, W. M., Moon, T.W., & Jun, J. K. (2017). Is all support equal? the moderating effects of supervisor, coworker, and organizational support on the link between emotional labor and job performance. Business Research Quarterly, 20(2), 124-136.
• Kitamura, T., Kijima, N., Watanabe, K., Takezakii, Y., & Tanaka, E. (1999). Precedents of perceived social support: personality and early life experiences. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 53, 649-654.
• Korman, A. K., Wittig-Berman, U., & Lang, D. (1981). Career success and personal failure: Alienation ın professionals and managers. Academy of Management Journal, 24(2), 342-360.
• Kökden, F. Ç., & Işık, M. (2018). Çalışma hayatında duygusal emek ve işe yabancılaşma ilişkisi: Banka çalışanları üzerine bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1215-1237.
• Köse, G. (2019). Duygusal emek faktörünün hizmet kalitesi ve işe yabancılaşma üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1-158.
• Lee, D. C., Hung, L. M., & Huang, S. C. (2012). Does job enjoyment and organizational support affect emotional labor?, Journal of Business Research-Türk, 4(2), 5-29.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi: AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Mikeska, J., Hamwi, G. A., Friend, S. B., Rutherford, B. N., & Park, J. (2015). Artifical emotions among salespeople: understanding the impact of surface acting. The Marketing Management Journal, 25(2), 54-70.
• Mottaz, C. J. (1981). Some determinants of work alienation. The Sociological Quarterly, 22(4), 515-529.
• Nair, N., & Vohra, N. (2010). An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers. Management Decision, 48(4), 600-615.
• Oktuğ, Z. (2013). Algılanan örgütsel destek ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişkide algılanan örgütsel prestijin biçimlendirici etkisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 370-381.
• Oral, L., & Köse, S. (2011). Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492.
• Payne, T. J., Andrew, M., Butler, K. R., Wyatt, S. B., Dubbert, P. M., & Mosley, T. H. (2012). Psychometric evaluation of the interpersonal support evaluation list-short form in the aric studc cohort. SAGE Open, 2(3), 1-8.
• Pearlin, L. I. (1962). Alienation from work: A study of nursing personnel. American Sociological Review, 27(3), 314-326. Peart, F. M., Roan, A. M., & Ashkanasy, N. M. (2012). Trading in emotions: A closer examination of emotional labor experiencing and managing emotions in the workplace, Ashkanasy, N. M., Härtel, C. E. J., & Zerbe, W. J (Eds.). Emerald Group Publishing Limited, Bingley.
• Schaefer, C., Coyne, J. C., & Lazarus, R. S. (1981). The health-related functions of social support. Journal of Behavioral Medicine, 4(4), 381-406.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness of fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23-74.
• Seçer, H. Ş. (2010). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50, 813-834.
• Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C., & Soane, E. (2015). Drivers and outcomes of work alienation: Reviving a concept. Journal of Management Inquiry, 24(4), 283-393.
• Tekingündüz, S., Kurtuldu, A., & Eğilmez, Ç. (2016). Sosyal destek, işe yabancılaşma ve iş stresinin işgören performansı üzerindeki etkisinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 683-694.
• Wu, X., Shie, A. J., & Gordon, D. (2017). Impact of customer orientation on turnover intention: Mediating role of emotional labour. International Journal of Organizational Analysis, 25(5), 909-927.
• Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yıldız, D., & Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1, 14-28.