TÜRKİYE’DE REİKİ UYGULANARAK YAPILAN HEMŞİRELİK TEZLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 59 - 74, 16.06.2023

Hatice Dilek Doğan Emine Derya İster

Öz

Reiki, 20.yüzyılın başlarında Japonya'da uygulanmaya başlanan, enerji aktarımı yoluyla
şifa sağlamayı amaçlayan tamamlayıcı tıp uygulamalarından biridir. Fizyolojik, zihinsel ve
duygusal sorunların çözümünde destekleyici tedavi yöntemi olarak kullanılabilmektedir. Reiki,
bedende oluşan enerji dengesizliğini ve negatif enerji blokelerini çözerek, bilinç değişikliği
yoluyla ruhsal ve fiziksel iyileşme sürecini başlatır. Eller ile uygulanan Reikide, enerji akışı
dengelenmeye çalışılır ve uygulayıcı enerji noktalarına kendi enerjisini yollayarak iyileşmeyi
sağlar. Bu araştırmada, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) Uygulamalarından olan
Reiki uygulamasını içeren hemşirelik lisansüstü tezlerinin sistematik olarak incelemesi ve tez
sonuçları doğrultusunda hemşirelik bakım uygulamalarını yönlendirecek bir GETAT literatürü
oluşturmak amaçlanmıştır. Retrospektif ve tanımlayıcı tipteki sistematik araştırma,
Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranarak yapılmıştır. Tezlerin alınma
kriterleri, tez başlığında “Reiki” kelimesinin yer alması ve hemşirelik anabilim dalları
tarafından yapılmış olmasıdır. Yapılan taramada, araştırma kriterlerini karşılayan 2012- 2022
yılları arasında yapılmış 2 adet yüksek lisans tezi ve 14 adet doktora tezi olmak üzere toplam
16 adet teze ulaşılmıştır. Çevrim içi tam metinlerine erişilen tezler yıl sırasına göre incelenmiş
ve içerik analizlerinde sayısal değerlendirmeler kullanılmıştır. Tezlerin araştırma
yöntemlerinde, büyük oranda deneysel veya yarı-deneysel deneme modellerinin kullanıldığı
belirlenmiştir. Tezlerin çalışma grupları incelendiğinde; yaşlılarda, post-operatif dönemde,
fibromiyalji ve onkoloji hastalarında Reiki ve ağrı ilişkisi araştırılmış ve çalışma gruplarında
ağrı düzeyinde belirgin düşüşler izlenmiştir. Ağrı dışında Reikinin kaygı, yaşam kalitesi,
yorgunluk, anksiyete, sistolik ve diyastolik kan basıncı, solunum sayısı ve depresyon üzerine
de olumlu etkilerinin olduğu bulunmuştur. Reiki uygulamasının deney gruplarında kontrol
gruplarına göre, öncelikle ağrıda anlamlı düşüşlere neden olduğu saptanmış ve Reikinin ağrı
yönetiminde tamamlayıcı olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Sonuç olarak, araştırma sayısı
kısıtlı olmakla birlikte, tezlerin çoğunluğunda Reiki uygulamasının araştırılan alanlarda etkili
olduğu görülmüştür. Sonuçların kanıt düzeylerinin arttırılması için, geniş örneklem içeren ve
iyi tasarlanmış klinik araştırmalar ile araştırmaların güçlendirilmeleri gerektiğine
inanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Reiki, Hemşirelik, Tez Çalışmaları

Kaynakça

• Anuş Topdemir, E.(2019). “Laparoskopik kolesistektomi sonrası akupresür ve reiki uygulamasının hastaların ağrı ve konfor düzeyine etkisi”, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Malatya.
• Anuş, E. (2014). “Ameliyat öncesi reiki uygulamasının hastaların kaygı düzeyine etkisi”, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Malatya.
• Aslan, K. S., & Çetinkaya, F. (2023). “The effects of Reiki and hand massage on pain and fatigue in patients with rheumatoid arthritis”, EXPLORE, 19(2): 251-255.
• Assefi, N., Bogart, A., Goldberg, J., & Buchwald, D. (2008). “Reiki for the treatment of fibromyalgia: a randomized controlled trial”, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 14(9): 1115- 1122.
• Atan, G. (2018). “Kronik Hastalık Yönetiminde Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Kullanımı ve Hemşirenin Rolü”, Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2): 21-24.
• Baldwin, A. L., Vitale, A., Brownell, E., Kryak, E., & Rand, W. (2017). “Effects of Reiki on pain, anxiety, and blood pressure in patients undergoing knee replacement: A pilot study”, Holistic nursing practice, 31(2): 80-89.
• Başer Akın, E. (2022). “Hemodiyaliz hastalarında reiki uygulamasının ağrı, yorgunluk ve kaşıntı üzerine etkisinin incelenmesi”, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Sivas.
• Bat, N. (2021). “The effects of reiki on heart rate, blood pressure, body temperature, and stress levels: A pilot randomized, double-blinded, and placebo-controlled study”, Complementary Therapies in Clinical Practice, 43: 101328.
• Bondi, A., Morgan, T., & Fowler, S. B. (2021). “Effects of reiki on pain and anxiety in women hospitalized for obstetrical-and gynecological-related conditions”, Journal of Holistic Nursing, 39(1): 58-65.
• Borman, P. (2009). “Nöropatik Ağrı Tedavisinde Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemleri The Complementary and Alternative Medicine Methods in the Treatment of Neuropathic Pain”, FTR Bilim Dergisi, 12: 151–156.
• Bülbül, İ. (2016). Reiki İlahi Aydınlanma. 1. Baskı. İstanbul, Melisa Matbaacılık.
• Büyükbayram, Z. (2018). “Onkoloji hastalarında reiki ve yönlendirilmiş imgelem uygulamasının ağrı ve yorgunluk üzerine etkisi”, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Malatya.
• Coakley, A. B., & Barron, A. M. (2012). “Energy therapies in oncology nursing”, In Seminars in oncology nursing, 28 (1): 55-63.
• Decker, G. M., & Potter, P. (2003). “What are the distinctions between Reiki and therapeutic touch?”, Clinical Journal of Oncology Nursing, 7(1): 89–91.
• Demir, D. (2022). “Pediatrik onkoloji hastalarına uygulanan Reiki terapisinin ağrı, yaşam bulguları ve yaşam kalitesi üzerine etkisi”, İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İstanbul.
• Demir, M., & Can, G. (2013). “Reiki”, Sağlıkla Dergisi, 2: 56-57.
• Demir, M., Can, G., Kelam, A. (2015). “Effects of distant reiki on pain, anxiety and fatigue indiabetes”, Acta Medica Alanya, 1 (2):49-53.
• Demirbag, B., & Erci, B. (2014). “The effects of sleep and touch therapy accompanied by music and aromatherapy on the impact level of fibromyalgia, fatigue and sleep quality in fibromyalgia patients”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(1): 44-53.
• Erdoğan, Z. (2013). “Huzurevinde kalan yaşlılarda reikinin ağrı, yaşam kalitesi ve depresyon üzerine etkisi”, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İstanbul.
• Erdoğan, Z., & Çınar, S. (2011). “Reiki: Eski bir iyileştirme sanatı-modern hemşirelik uygulaması”, Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, (2): 86-91.
• Gallob, R. (2003). “Reiki: a supportive therapy in nursing practice and self-care for nurses”, The Journal of the New York State Nurses' Association, 34(1): 9-13.
• Gökdere Çinar, H. (2018). “Fibromiyalji tanısı ile ağrı polikliniğinde takip edilen hastalarda reiki dokunma terapisinin etkilerinin değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İstanbul.
• Gupta, M.K. (2009). Healing Through Reiki , 6. Baskı, Çeviri: Bilim Teknik Çeviri Grubu, Reiki ve Sağlığımız., Bilim Teknik Yayınevi, 1-14, İstanbul.
• Hajbaghery, M. A., & Mokhtari, R. (2018). “Complementary and alternative medicine and holistic nursing care: the necessity for curriculum revision”, Journal of Complementary Medicine & Alternative Healthcare, 5(4):13-14.
• Hemşirelik Yönetmeliği. (2016). T.C. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü Mevzuat Bilgi Sistemi.
• Jackson, E., Kelley, M., McNeil, P., Meyer, E., Schlegel, L., & Eaton, M. (2008). “Does therapeutic touch help reduce pain and anxiety in patients with cancer?”, Clinical Journal of Oncology Nursing, 12(1): 113-120.
• Karaman, S. (2019). “Reiki uygulamasının kemoterapi alan meme kanserli hastalarda yaşam kalitesi ve yorgunluk düzeyine etkisi”, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Erzurum.
• Keşer, E. (2021). “Üst gastrointestinal endoskopi işlemi yapılan hastalara uygulanan reiki ve aromaterapinin vital bulgular, oksijen saturasyonu ve kaygı düzeyine etkisi”, Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Gaziantep.
• Koçoglu, F., Zincir, H. (2021). “The Effect of Reiki on Pain, Fatigue, and Quality of Life in Adolescents With Dysmenorrhea”, Holistic nursing practice, 35(6): 306-314.
• Kurebayashi, L. F. S., Turrini, R. N. T., Souza, T. P. B. D., Takiguchi, R. S., Kuba, G., & Nagumo, M. T. (2016).” Massage and Reiki used to reduce stress and anxiety: Randomized Clinical Trial”, Revista Latino-Americana de Enfermagem, 24: 1-8.
• Lübeck, W., Petter, F. A., Rand, W. L., & Grimm, C. M. (2001). The spirit of reiki: The complete handbook of the reiki system: From tradition to the present: Fundamental, lines of transmission, original writings, mastery, symbols, treatments, reiki as a spiritual path in life, and much more. Twin Lakes, WI: Lotus Press.
• Mackay, N., Hansen, S., & McFarlane, O. (2004). “Autonomic nervous system changes during Reiki treatment: a preliminary study”, Journal of Alternative & Complementary Medicine, 10(6): 1077-1081.
• Meland, B. (2009). “Effects of Reiki on pain and anxiety in the elderly diagnosed with dementia: A series of case reports”, Alternative Therapies in Health & Medicine, 15(4): 56-57.
• Miles, P., & True, G. (2003). “Reiki--review of a biofield therapy history, theory, practice, and research”, Alternative Therapies in Health & Medicine, 9(2): 62–67.
• Muslu, L., Özsoy, S.A. (2017). “Hemşirelik, Estetik ve Sanat”, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14 (4): 287-291.
• Nield-Anderson, L., & Ameling, A. (2000). “The empowering nature of Reiki as a complementary therapy”, Holistic Nursing Practice, 14(3): 21-29.
• Özcan Yüce, Ö. (2019). “Kanser hastalarına bakım verenlere uygulanan reikinin stres düzeyine etkisi”, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Kayseri.
• Özcan Yüce, U., Atik, D., Karatepe, H., Erdoğan, Z., Albayrak Çoşar, A. (2017). “Reiki ve diyabet”, Acta Medica Alanya, 1(2), 103-107.
• Pocotte, S. L., & Salvador, D. (2008). “Reiki as a rehabilitative nursing intervention for pain management: a case study”, Rehabilitation Nursing Journal, 33(6): 231-232.
• Sağkal, T. (2012). “Sezaryen ameliyatı sonrası uygulanan reiki dokunma terapisinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi”, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İzmir.
• Sağkal-Midilli, T. (2015). Sezaryen ameliyatı sonrası gelişen ağrıda Reiki uygulaması. İçinde: Kanıta dayalı rehberleriyle tamamlayıcı ve destekleyici uygulamalar. Başer M, Taşçı S (Ed.). Akademisyen tıp kitabevi, Ankara, 169-178.
• Sağlık Bakanlığı, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. (2014). Resmi Gazete Tarihi: 27.10.2014 Resmi Gazete Sayısı: 29158.
• Shaybak, E., Abdollahimohammad, A., Rahnama, M., Masinaeinezhad, N., Azadi-Ahmadabadi, C., & Firouzkohi, M. (2017). “The effect of reiki energy healing on CABG postoperative chest pain caused by coughing and deep breathing”, Indian J Public Health Res Dev, 8(2): 305-310.
• Stein D. (2015). Essential reiki a complete guide to an ancient healing Art. Çeviri: Ertüzün S. Bir Şifa Sanatı Kılavuzu Reiki Esasları, 5. Baskı. İstanbul, Arıtan Yayınevi: 16-61.
• Şişman, H. (2022). “Reikinin abdominal cerrahi hastalarının anksiyete, korku, ağrı ve yaşam bulguları üzerine etkisi”, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Adana.
• Taş, F. (2019). “Dismenoreli adölesanlarda reiki uygulamasının ağrı, yorgunluk ve yaşam kalitesine etkisi”, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Kayseri.
• Topdemir, E. A., Saritas, S. (2021). “The effect of Acupressure and Reiki application on Patient's pain and comfort level after laparoscopic cholecystectomy: A randomized controlled trial”, Complementary Therapies in Clinical Practice, 43: 101385.
• Utli, H. (2018). “Abdominal histerektomi ameliyatı geçiren kadınlarda reiki ve sırt masajının ağrı üzerine etkisi”, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Malatya.
• Yeşil Bayülgen, M. (2022). “Hemodiyaliz hastalarında reikinin yorgunluk ve konfor düzeyine etkisi”, Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Mersin.
• Yeşil, F.M. (2021). “Reiki uygulamasının menopoz semptomlarına etkisi”, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Mersin.
• Yüce, U. Ö., Taşcı, S. (2020). “Bakım Verici Stresi ve Reiki Enerji Terapisi”, Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 12(1): 158-165.