TÜBİTAK 4004 Kapsamında Yürütülen “Özel Yetenekliler Arkeoloji ile Tarihe Dokunuyor” Projesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 117 - 143, 31.12.2019

Şükrü Su

Öz

Bu çalışma, TÜBİTAK 4004
Doğa Eğitimi ve Bilim okulları Destekleme Programı kapsamında yürütülen “Özel
Yetenekliler Arkeoloji İle Tarihe Dokunuyor” adlı projenin sonuçlarını
içermektedir. Proje, Kırşehir il sınırları içerisinde yer alan Kaman Kalehöyük
Arkeoloji Müzesi ve Kurutlu/Kalehöyük kazı alanlarında bilim ve sanat merkezi
öğrencilerinin iştirak ettiği bir "arkeoloji bilim kampı" şeklinde
gerçekleştirilmiştir. Projenin örneklemini, 
Kaman BİLSEM, Kırşehir Yusuf Demir BİLSEM ile Van Yusuf Gökçenay BİLSEM’de
eğitimlerine devam eden (13-18) yaş aralığındaki "BYF",
"ÖYG" ve "PROJE" gurupları ile "genel zihinsel",
"müzik" ve "resim" yetenek alanlarından rastgele seçilen
toplam 60 öğrenci oluşturmaktadır. Projede karma (nicel-nitel) araştırma deseni
kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, katılımcıların projeye ilişkin
algılarını ortaya çıkarmak adına araştırmacı tarafından geliştirilen “ön
test-son test” ve “hikâye yazımı” formları ile elde edilmiştir. Nicel veriler
SPSS 23.0 paket programı yardımıyla, nitel veriler ise, betimsel analiz
yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgulara göre, katılımcılarda Arkeoloji bilimi
konusunda farkındalık oluştuğu ve bu bilime olan bakış açısında olumlu manada
değişim/gelişim meydana geldiği söylenebilir. Yapılan etkinlikler neticesinde,
kültürel miras olgusunun katılımcıların zihinlerinde daha çok
içselleştirdikleri ve tarihi mirasa sahip çıkmaları konusunda da duyarlılık
düzeylerinin arttığı varılan sonuçlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

özel yetenekliler, arkeoloji bilim kampı, uygulamalı eğitim projesi

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

118B520

Teşekkür

TÜBİTAK Bilim ve Toplum Daire Başkanlığı Bilim ve Toplum Programları Müdürlüğüne desteklerinden ötürü teşekkürü borç biliriz.

Kaynakça

• Akay, C. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Yaparak-Yasayarak Öğrenme Temelli TÜBİTAK 4004 Bilim Okulu Projesi Sonrası Bilim Kavramına Yönelik Görüşleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 326-338.
• Akdağ, H. ve Çoklar, A. N. (2009). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi Proje ve Performans Görevlerini Hazırlarken Yararlandıkları Kaynaklar, İnternet'in Yeri ve Karşılaştıkları Güçlükler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ss.1-16.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Andreetti K. (1993). Teaching History From Primary Evidence. London (İngiltere): David Fullton Publisher.
• Avcı, E., Su Özenir, Ö., Kurt, M., & Atik, S. (2015). Tübitak 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Kapsamında Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Gerçekleştirilen “Bizim Deniz Akdeniz” Projesinin Değerlendirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 312-333.
• Black M. S. (2001). “Maturing Gracefully? Curriculum Standarts For History And Archeaology”, The Social Studies. ss.103–108.
• Buluş Kırıkkaya, E., Bozkurt, E. ve İmalı, B. (2011). Örnek Bir Öğrenme Ortamı: TÜBİTAK Destekli İlköğretim Öğrencileri Bilim Yaz Okulu, I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Büyüköztürk, S., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 2. Baskı, Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Çavuş, R., Topsakal, Ü.U. ve Öztuna-Kaplan, A. (2013). İnformal Öğrenme Ortamlarının Çevre Bilinci Kazandırmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Kocaeli Bilgievleri Örneği, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15-26.
• Çerkez, S. (2011). Sosyal Bilgiler Dersinde Müze Eğitimine Dayalı Öğretim Uygulamalarının Akademik Başarısına ve Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan Y. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Tarihsel Yazılı Kanıtların Kullanılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Feyzioğlu, B., Özenoğlu Kiremit, H., Öztürk Samur, A. ve Aladağ, E. (2012). YİBO’lar Doğal Ortamda Bilimsel Düşünüyor, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 65-74.
• Geıger B. F. (2004). “Teaching About History And Science Through Archaeology Service Learning”. The Social Studies. ss.166–171.
• Güler, T. (2009). Ekoloji Temelli Bir Çevre Eğitiminin Öğretmenlerin Çevre Eğitimine Karsı Görüşlerine Etkileri, Eğitim ve Bilim, Cilt 34, Sayı 151.
• Hırça, N. (2013). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Yaz Bilim Kampı Deneyimleri, Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi 1(1), 22-30.
• Keleş, Ö., Uzun, N. , Uzun, F. (2014). Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci, Çevresel Tutum, Düşünce ve Davranışlarının Doğa Eğitimi Projesine Bağlı Değişimi ve Kalıcılığının Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (32), 384-401.
• Kısa, Y. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Müze Kullanımına İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi (Afyonkarahisar Müzeleri). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kyvıng, D. ve Marty, M. A. (2000). Yanı başımızdaki Tarih. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Marulcu, İ., Saylan, A. ve Güven, E. (2014). 6. ve 7. Sınıf Öğrenciler İçin Gerçekleştirilen “Küçük Bilginler Bilim Okulu’nun Değerlendirilmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 341-352.
• Oğurlu, İ., Alkan, H., Ünal, Y., Ersin, M. Ö. ve Bayrak, H. (2013). Çevre ve Doğa Eğitimlerinin Coğrafya Eğitimine Katkıları: Ide Projeleri Örneği, 3rd International Geography Symposium – Geomed, Symposium Proceedings, 498-508. http://web.deu.edu.tr/geomed/proceedings/download/048_Geo Med_2013_Proceedings_498-508.pdf
• Öğün B. (1990). Arkeoloji ve Tarih, Tarih Metodolojisi ve Türk Tarihinin Meseleleri Kolokyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Sentelle S. P. (1986). “Digging to Learn: Teaching Science, History and Social Studies Through Archeology”, Educational Leadership, ss.10-12.
• Şimşek, A. (2011). "Geçmişin Nesnesini Arayan Bilim Arkeoloji: Türkiye’de Tarih Öğretimindeki Durumu", Electronic Turkish Studies, 6(2), 919-934.
• Taner M. T. (1995). Tarih Yazımında Arkeolojinin Önemi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Taner, M. S. (2018). TÜBİTAK Bilim Toplum Programları ve astronomi içerikli 4004 projelerinin eğitsel ve bilimsel değeri, Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(1), 63-67.
• Tekbıyık, A., Şeyihoğlu, A., Sezen Vekli, G. ve Birinci Konur, K. (2013). Aktif Öğrenmeye Dayalı Bir Yaz Bilim kampının Öğrenciler Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 1383-1406.
• TÜBİTAK, (2018). 4004-Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı Çağrı Metni, 10 Eylül 2018 tarihinde https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/13209/4004_cagri_metni_27072018.pdf adresinden alındı.
• Yıldırım, A; H., Şimşek. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.