Science Concepts in Preschool Picture Story Books

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 227 - 238, 31.12.2021

Zeynep Başkan Takaoğlu

Öz

The most significant factor that triggers learning is interest and curiosity. Childhood is the period when interest and curiosity are most intense in getting to know and understanding the environment. Children try to make sense of the events they are curious about through the situations they see or hear in their environment. One of the resources used in this interpretation process is picture storybooks. Therefore, the content of these books is very important. In this research, science concepts in picture storybooks were investigated. For the research, 27 books prepared in accordance with the pre-school period children were examinated. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study, and the books were subjected to content analysis. The data were evaluated with the help of a form prepared by the researcher. Through the form, findings of science concepts in texts and pictures in picture storybooks, their explanations, and the situations including science concepts in a book were obtained. As a result, it was seen that the most widely used field among science concepts was biology, information about animals were often given, and physics and chemistry concepts were not used much. In addition, it was noticed that the inclusion of concepts in the books was insufficient and that there were few explanations about the concepts. It was concluded that preschool period children could not access science concepts from these sources enough, and it was suggested that more science concepts and explanations about these concepts should be included in future books.

Anahtar Kelimeler

Picture storybooks, science concepts, preschool

Okul Öncesi Resimli Öykü Kitaplarında Yer Alan Fen Kavramları

Öz

Öğrenmede en önemli faktör ilgi ve meraktır. Çocukluk çağı çevreyi tanıma ve anlamada ilgi ve merakın en fazla olduğu dönemdir. Çocuklar merak ettikleri olayları çevrelerinde gördükleri veya duydukları durumlarla anlamlandırmaya çalışırlar. Bu anlamlandırmada kullanılan kaynaklardan biri de resimli öykü kitaplarıdır. Bu nedenle bu kitapların içeriği oldukça önemlidir. Mevcut araştırmada resimli öykü kitaplarında yer alan fen kavramları araştırılmıştır. Çalışmada okul öncesi dönemdeki çoculara uygun olarak hazırlanmış 27 kitap incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizinin kullanıldığı araştırmada kitaplar içerik çözümlemesine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler araştırmacı tarafından hazırlanan form yardımıyla değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda resimli öykü kitaplarındaki metinlerde ve resimlerde yer alan fen kavramları, bunlara ait açıklamalar ve incelenen kitaptaki fen kavramlarına yer verilme durumuna yönelik bulgular elde edilmiştir. Fen kavramları incelendiğinde, biyoloji en çok kullanılan alan olmuş ve sıklıkla kitaplarda hayvanlara yönelik bilgilere yer verildiği görülmüştür. Kitaplarda fizik ve kimya kavramlarının ise çok fazla kullanılmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında kavramlara yönelik açıklamaların azlığı ve kavramlara yer verilme durumunun yetersizliği dikkati çekmiştir. Okul öncesi dönemdeki çocukların bu kaynaklar yoluyla fen kavramlarına yeterli düzeyde ulaşamadığı sonucu elde edilmiş ve yeni kitaplarda daha fazla fen kavramına ve bu kavramlara yönelik açıklamalara yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

resimli öykü kitapları, fen kavramları, okul öncesi

Kaynakça

• Akman, B. (2003). Okul öncesinde fen eğitimi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 79; 14-16.
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul Öncesi Dönemde Fen Eğitimi. Yaşadıkça Eğitim, 76, 4-6.
• Alptekin, Z. D. (2018). 3-6 yaş grubu çocuklara yönelik yayımlanan resimli hikâye kitaplarının kavram gelişimine katkısı ve temel fen kavramları açısından incelenmesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi (ÇEDAR), 2(1), 76-86.
• Büyükbaşkapu, S., Çeliköz, N. ve Akman, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi Programı’nın 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37 (165), 276-292.
• Çabuk, B., Baş, T. ve Teke, N. (2017). Resimli öykü kitaplarındaki görseller ve metinler masum mu? - İletilen doğal çevre mesajları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 984-1016. doi: 10.14686/buefad.310561
• Çavuş, R., Topsakal, Ü.U., & Kaplan, A.E. (2013). İnformal Öğrenme Ortamlarının Çevre Bilinci Kazandırmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Kocaeli Bilgievleri Örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15-26.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H., Kehci, A., Ulutaş, Z. ve Kahve, Ö. (2015). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, (49), 724-735.
• Güzelyurt, T. ve Özkan, Ö. (2019). Okul öncesi dönemde çevre eğitimi: çocuk kitaplarına yönelik bir inceleme. İlköğretim Online. 18 (1), 20-30.
• Küçük, A. ve Laçin Şimşek, C. (2017). Okulöncesi dönemdeki çocuklar uzay hakkında ne biliyor?, Sakarya Üniversitesi Journal of Education. 7(4 özel sayı), 730-738.
• Özkan Kılıç, Ö., Güleç, H. ve Genç, S.Z. (2014). Okul öncesi dönem resimli öykü kitaplarının coğrafi kavramları içermesi yönünden incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 15 (1), 35-52.
• Şahin, F. (2016). Okul öncesi dönemde fen eğitimi, Ankara: hedef yayıncılık, 12- 24.
• Türkmen, H. (2010). İnformal (Sınıf-Dışı) Fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (39), 46-59. Uyanık Balat, G., Kılıç, Z., Değirmenci, Ş. ve Ünsal, F.Ö. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarında yer alan temel kavramların incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 424-441.
• Veziroğlu, M. ve Gönen, M., (2012). Resimli çocuk kitaplarının M.E.B. okul öncesi eğitim programındaki kazanımlara uygunluğunun incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 163, 226-238.
• Yılmaz Genç, M. M. ve Özen Uyar, R. (2016). Resimli çocuk kitaplarının fene yönelik kavram, konu ve temalar açısından incelenmesi. Journal of International Social Research, 9(46), 600-607.