Examination of football fans’ team evangelism (eFANgelizm) Level in terms of various variables: Example of Adana Demirspor-Erzurumspor match

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 23 - 27, 30.06.2022

Neşe Genç , Yunus Yıldırım

Öz

Football has always maintained its relevance from the past to the present, and in recent years, it has grown into a large industry, leaving many markets behind. Much study has been conducted in this field in order to increase the number of football enthusiasts and customers. Brand evangelism, a sophisticated kind of marketing in which people willingly advocate on favor of a brand, may give several advantages to a company. In this aspect, the current research aims to examine the level of team evangelism of football fans in terms of various variables (age, education, marital status and whether they have played football before). In the research, a sample group of 270 male Adana Demirspor fans, who participated as spectators in the football match between Adana Demirspor and Erzurumspor, the host in the 2019-2020 season, formed the sample group. Personal Information Form and “Sports Team Evangelism (eFANgelism) Scale (STES)” were used in the research. Non-parametric tests were used because the research data did not meet the normality assumption. Whitney Mann In pairwise and in-group comparisons, the U test was employed, and in groups of more than two, the Kruskal Wallis H test was utilized. While there were significant disparities between the amount of sports team evangelism (eFangelism) and the factors of age, education level, and marital status, there was no significant difference between them based on whether or not they had previously played football. These study findings are expected to assist league marketers and clubs design customized marketing strategies by better understanding sports consumer behavior.

Anahtar Kelimeler

Football, Fan, Evangelism (eFangelism) Level

Futbol Taraftarlarının takım evangelizm (eFANgelizm) düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Adana Demirspor-Erzurumspor maçı örneği

Öz

Futbol geçmişten günümüze her zaman önemini korumuş, özellikle son yıllarda birçok pazarı geride bırakarak büyük bir endüstri haline gelmiştir. Daha fazla futbol taraftarı ve tüketicisi yaratmak adına bu alanda birçok araştırma yapılmıştır. Tüketicilerin marka adına gönüllü olarak savunuculuk yaptığı ileri bir pazarlama biçimi olan marka evangelizmi, bir firmaya sayısız fayda sağlayabilir. Bu bağlamda mevcut araştırma, futbol taraftarının takım evangelizm düzeyinin çeşitli değişkenler (yaş, eğitim, medeni durum ve daha önce futbol oynayıp oynamadığı) açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada, 2019-2020 sezonunda ev sahibi olan Adana Demirspor’un Erzurumspor ile yaptığı futbol maçına seyirci olarak katılan toplam 270 erkek Adana Demirspor taraftarı örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu ve “Spor Takımı Evangelizmi (eFANgelizm) Ölçeği (STEÖ)” kullanılmıştır. Araştırma verileri, normallik varsayımını karşılamadığı için non-parametrik testler kullanılmıştır. İkili ve grup içi karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi, ikiden fazla gruplarda ise Kruskal Wallis H testi uygulandı. Yapılan analiz sonuçlarına göre; spor takımı evangelizm (eFangelizm) düzeyi ile yaş, eğitim düzeyi ve medeni durum değişkenleri arasında anlamlı farklılıklar bulunurken daha önce futbol oynayıp oynamama durumuna göre aralarında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu araştırma bulgularının, spor tüketici davranışının daha iyi anlaşılmasına, ligdeki pazarlamacıların ve takımların özel pazarlama stratejileri geliştirmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Taraftar, Evangelizm (eFangelizm) Düzeyi

Kaynakça

• Altın, Ş., Ediş, L. B., Tüfekçi, İ., & Altın, B. (2020). Spor pazarlamasında lisanslı ürünlerin tercihinde, kulüp imajı, marka efangelizmi, takım sadakati ve takımla özdeşleşme değişkenlerinin etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3759-3775.
• Arslanoğlu, K. (2005). Futbolun psikiyatrisi. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Atabaş Güven, S. (2019). Sporda taraftar fanatikliği ve takım evangelizmi (Efangelizm) ilişkisi (Futbol takımları örneği) Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Balıkçıoğlu, B. & Oflazoğlu, S. (2015). Marka Evangelizmi, BenlikMarka İmajı Uyumu ve Marka Sadakati İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 19-45.
• Bauer, H. H., Stokburger-Sauer, N. E., & Exler, S. (2008). Brand image and fan loyalty in professional team sport: A refined model and empirical assessment. Journal of Sport Management, 22(2), 205–226. https://doi.org/10.1123/jsm.22.2.205
• Becerra, E., P. & Badrınarayan, V. (2013). The Influence of Brand Trust and Brand Identification on Brand Evangelism. Journal of Product & Brand Management, 22(5/6), 371-383.
• Belli, E., Gürbüz, A., & Biricik, Y. S. (2016). An Analysis of Motivation of Students at Sports Science Faculty as Football Sports Fans. Universal Journal of Management, 4(7), 397-404.
• Büyükakgül, Ü. C., Büyükakgül, L, Ş. P., & ARGAN, M. (2022). The Mediator Role of Efangelism on The Relationship Between Ethnocentrism, Watching Intention and Behavioral Loyalty of Sport Fans. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 5(1), 10-19.
• Collins, N., Gläbe, H., Mizerski, D., & Murphy, J. (2015). Identifying customer evangelists. In D. J. Macinnis & C. W. Park (Eds.), Brand meaning management (Vol. 12, pp. 175–206).
• Çağlayan, H., S. & Fişekçioğlu İB. (2004). Futbol seyircisini şiddete yönelten faktörler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 127-142.
• Dietz-Uhler, B. E. T. H. & Lanter, J. R. (2008). The consequences of sports fan identification. Sports mania: Essays on fandom and the media in the 21st century, 103-113.
• DOSS, S.K. (2014). “Spreading the good word”: Toward an understanding of brand evangelism. Journal of Management and Marketing Research, 14(1): 1-16
• Dwyer, B., Greenhalgh, G. P., & LeCrom, C. W. (2015). Exploring fan behavior: Developing a scale to measure sport eFANgelism. Journal of Sport Management, 29(6), 642-656.
• Erdoğan, A., Öztaş, M., & Şirin, E. F. (2021). Futbol taraftarlarının seyircilik durumları ile spor takımı evangelizm (efangelizm) ilişkisi üzerine ampirik bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 476-484.
• Fournier, S., & Alvarez, C. (2012). Brands as relationship partners: Warmth, competence, and in-between. Journal of Consumer Psychology, 22(2), 177-185.
• Funk, D. C. & James, J. D. (2001). The psychological continuum model: A conceptual framework for understanding an individual’s psychological connection to sport. Sport Management Review, 4(2), 119–150.
• Funk, D., Alexandris, K. & McDonald, H. (2016). Sport consumer behaviour: Marketing strategies. Routledge.
• Kabak, F. (2009). Ergenlerde spora katılımın saldırgan davranışlar üzerine etkilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
• Kazan, B. (2009). Türkiye’de futbol, fanatizm ve şiddet, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Koçer, M. (2012). Futbol Derneklerine Üye Olan Taraftarların Şiddet ve Holiganizm Eğilimlerinin Belirlenmesi: Kayseri Örneği, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 111-135.
• Matzler, K., Pichler, E. A., & Hemetsberger, A. (2007). Who is spreading the word? The positive influence of extraversion on consumer passion and brand evangelism. Marketing Theory and Applications, 18(1), 25-32.
• Mehmet, A. (2005). Sporda Saldırganlık ve Şiddet, Morpa Kültür Yayınları, s.31.
• Paksoy, E. (2014). Futbol Fanatizmi, Taraftar Kimliği: Beşiktaş Çarşı Taraftarlarının Taraftarlıkla İlgili Davranışlarının İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
• Rashid, M.H., Ahmad, F.S. & Hasanordin, R. (2017). Creating Brand Evangelists Through Service Recovery: Evidence From The Restaurant Industry, Advanced Science Letters, 23:2865-2867.
• Roberts, K. (2004). Lovemarks: The Future Beyond Brands, NY: Powerhouse Books.
• Ruseski, J.E., Humphreys, B.R., Hallmann, K. & Breuer, C. (2011). The interplay of family structure, time constraints, and sport participation. European Review of Aging and Physical Activity, 8(2), 57-66.
• Park, S., Kim, S., & Chiu, W. (2021). Segmenting sport fans by eFANgelism: a cluster analysis of South Korean soccer fans. Managing Sport and Leisure, 1-15.
• Saravanan, M. & Saraswathy, T.R (2017). Evangelism As A Marketing Strategy- In The Challenging and Innovative Business Scenario, Intercontinental Journal of Marketing Management, 4(6): 1-5.
• Şeker, R. (2011). Lise ve Üniversite Düzeyinde Öğrenim Gören Gençlerin, Sporda Şiddet ve İstenmeyen Davranışlara Karşı Görüşlerinin İncelenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Taşmektebligil M, Y., Soner Ç. & Taner T. (2014). Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği; Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi Journal of Sports and Performance Researches. 6(1), 41-49.
• Vale, L., & Fernandes, T. (2018). Social media and sports: driving fan engagement with football clubs on Facebook. Journal of strategic marketing, 26(1), 37-55.
• Vojinovic, B. (2016). Futbolda şiddet ve hukiki boyutları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıkılmaz, A. (2017). Süper Lig Futbol Takım Taraftarlarının Takımlarına Yönelik Psikolojik Bağlılık Düzeyleri ile Fanatizm Düzeyleri Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Yüksekbilgili, Z. (2017). Spor Takımı Evangelizmi (eFANgelizm) Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 959-969.