Öz
Aristoteles’in etiğinde phronimos (aklı başında kişi) ve bir düşünce erdemi olan phronesis (aklı başındalık) önemli kavramlardır. Aristoteles’in etiği mutluluk kavramıyla doğrudan ilişkilidir. Mutluluk ise us erdemine sahip olmayı ve teorik etkinliklerde bulunmayı gerektirmektedir. Oysa Aristoteles’in etiğinin yeniden ele alınması mutluluk kavramının derinlikli ve tam bir kavram olduğunu ortaya koymaktadır. Bundan ötürü mutluluk için sadece teorik etkinliklerde değil aynı zamanda pratik etkinliklerde de doğru eylemek gerekmektedir. Pratik bilgiye ilişkin olan aklı başındalık erdemi ise pratik ve tek tek şeyleri bilmede karakter erdemleriyle birlikte hareket eden önemli bir erdemdir. Ayrıca, aklı başındalık erdemi Aristoteles’teki ikinci sırada gelen mutlu yaşamda da belirleyici bir erdemdir. Bundan ötürü aklı başındalık erdemi ve ona sahip olan aklı başında kişi mutlu yaşamın başlangıç noktasıdır. Aristoteles’ten itibaren felsefe tarihine bakıldığında aklı başında kişiye benzerlik gösteren başka bir kavramla Heidegger’de karşılaşılmaktadır. Heidegger’in fenomenolojik ontolojindeki das Man (birisi) kavramı Aristoteles’teki aklı başında kişi ile benzerlikler göstermektedir. Das Man kamudaki yüzeyselliği ve herkes gibi olmayı temsil etmektedir. Aynı zamanda das Man Dasein olma yolunda bir başlangıç noktasıdır. Çünkü Heidegger’de birlikte yaşamının temeli öncelikle birisi olmadan kaynaklanmaktadır. Bu makalede Aristoteles’in phronimos kavramı ile Heidegger’in das Man kavramı arasındaki ilişki ortaya konulmaktadır. Ayrıca hem Aristoteles’in mutlu yaşamının hem de Heidegger’deki Dasein’ın otantik varoluşunun kaynağının phronimos ve das Man’dan geçtiği gösterilmektedir. Bundan hareketle her iki kavramın iki düşünürün felsefeleri için nasıl başlangıç noktası olarak değerlendirilebileceği tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Aristoteles Aklı Başında Kişi Birisi das Man Heidegger Phronimos.
Kaynakça
- Ackrill, J. L. (1981). Aristotle The Philosopher. New York: Oxford University Press.
- Anderson, J. F. (1967). Bergon, Aquinas, Heidegger On The Notion of Nothingness. Proceedings of American Catholic Philosophical Association. (41), 143-148.
- Aristoteles, (1999). Eudemos’a Etik. (Çev. Saffet Babür). Ankara: Dost Yayınları.
- Aristoteles, (2005). Nikomakhos’a Etik. (Çev. Saffet Babür). Ankara: Kebikeç Yayınları.
- Aristoteles, (2019). Magna Moralia. (Çev. Gurur Sev). İstanbul: Pinhan Yayınları.
- Aristotle, (1992). Eudemian Ethics. (Trans. by. Michael Woods). Oxford: Oxford University Press.
- Aristotle, (2012). Nicomachean Ethics. (Trans. by. Joe Sachs). Indianapolis: Hackett Publishing.
- Brogan, W. A. (2005). Heidegger and Aristotle The Twofoldness of Being. New York: State University of New York Press.
- Curter, H.J. (2012). Aristotle and Virtues. Oxford: Oxford University Press.
- David, W. R. (2011). Aristoteles. (Çev. Ahmet Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Descartes, R. (2018). Meditasyonlar. (Çev. Engin Sunar). İstanbul: Say Yayınları.
- Dreyfus, H. L. (2008). Interpreting Heidegger on Das Man. An Interdisciplinary Journal of Philosophy. (38), 423-430.
- Egan, D. (2012). Das Man and Distantiality in Being and Time. An Interdisciplinary Journal of Philosophy. (55), 289-306.
- Heidegger, M. (1955). Was ist Metaphysik?. Frankfurt: Klostermann.
- Heidegger, M. (1966). Was ist das – die Philosophie?. Tübingen: Neske.
- Heidegger, M. (1995). Nedir Bu – Felsefe?. (Çev. Önay Sözer). İstanbul: Afa Yayıncılık.
- Heidegger, M. (2000). Uber den Humanismus. Frankfurt: Klostemann.
- Heidegger, M. (2002). Grundbegriffe der aristotelischen Philosophie. Frankfurt: Klostermann.
- Heidegger, M. (2009a). Metafizik Nedir?. (Çev. Yusuf Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
- Heidegger, M. (2009b). Basic Concept of Aristotelian Philosophy. (Trans. by. Robert D. Metcalf & Mark B. Tanzer). Bloomington: Indiana University Press.
- Heidegger, M. (2013). Hümanizm Üzerine. (Çev. Yusuf Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
- Inwood, M. (1997). Heidegger: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press.
- Maclntyre, A. (2001). Ethik’in Kısa Tarihi Homerik Çağdan Yirminci Yüzyıla, (Çev.Hakkı Hünler – Solmaz Zelyüt Hünler). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Richardson, J. (2012). Heidegger. New York: Routledge.
- Schollmeier, P. (1989). Aristotle on Practical Wisdom. Zeitschrift für philosophische Forschung. (43), 124-132.
- Kristjánsson, K. (2021). Phronesis (Practical Wisdom) as a Type of Contextual Integrative Thinking. Review of General Psychology. 25 (3), 239-257.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” (J-SCS) sosyal ve beşeri bilimler alanında yapılan özgün çalışmalara zemin hazırlamayı esas alan disiplinler arası bir akademik dergidir. Sosyal ve beşeri bilimler alanında farklı disiplinlerdeki bağımsız bilim insanlarının birlikteliğiyle 2018 Yılında kurulmuş olan derginin bütün sayılarının elektronik formda yayımlanması kararlaştırılmıştır. Derginin resmi ya da resmi olmayan herhangi bir kurum, kuruluş veya grupla bağı yoktur. Derginin yayımlanması için fikirleri ve emekleriyle destek veren bütün bilim insanlarının ortak maksadı sosyal ve beşeri bilimler sahasında çalışanların akademik gelişimlerine katkıda bulunmakla beraber sosyal ve beşeri bilimlerin topluma daha fazla fayda sağlamaları için yeni imkanlar aramaktır.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi”nin (J-SCS) yayın dili Türkçe ve İngilizce’dir.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” (J-SCS) sadece elektronik ortamda www.toplumvekultur.com ve dergipark.org.tr üzerinden yayımlanır, açık erişim politikasını benimser. Dergi Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki kez çıkar.
Yayınlar için eser sahiplerinden herhangi bir ücret alınmaz, editörlere, yayın kuruluna ve hakemlere ve eser sahiplerine herhangi bir ücret ödenmez. Dergide yayımlanması için iletişim adresine makale gönderen yazarların telif hakkı ile ilgili bu açıklamayı okuyup onayladığı kabul edilir.
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” birinci yazarı “doktor” veya “doktora öğrencisi” unvanına sahip bütün araştırmacıların çalışmalarına açıktır. Birinci yazarı “doktor” veya “doktora öğrencisi” olan makalelerin ikinci, üçüncü ve dördüncü yazarlarının “doktor” veya “doktora öğrencisi” unvanına sahip olması zorunlu değildir. Bir makalede en fazla dört yazar ismi bulunabilir. Yazım kurallarına uygun olarak hazırlanmış olan makaleler editör incelemesinden geçtikten sonra hakem incelemesine sunulur. Hakemler makalede düzeltme isteyebilir, doğrudan ret veya kabul edebilir. Hakem değerlendirmesi sonu ret edilen makaleler için yazarı tarafından üçüncü bir hakem değerlendirmesi istenebilir, editör bu talebi uygun görürse makale üçüncü bir hakeme gönderilir. İki hakemden birinin kabul, diğerinin ret verdiği durumlarda ise editör makaleyi kabul ya da ret edebilir yahut üçüncü bir hakemden değerlendirme isteyebilir.
Daha önce başka bir yazılı kaynakta yayımlanmış veya değerlendirme aşamasında olan eserler “Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” yayın sürecine kabul edilmezler. Yayımlanan yazılar ile ilgili bütün etik ve yasal sorumluluk yazarlarına aittir.