Öz
Kültür tarafından kadın ve erkeğe yüklenen toplumsal cinsiyet rollerinin her alanda bireyler üzerinde etkisi vardır. Peki, bu etki geleneksel bağlamda masallar üzerinde kendini nasıl göstermektedir? Bu soruya cevap bulabilmek amacıyla 370 Türk masalı incelenmiş ve masallarda geçen hediyeleşme motifi tespit edilmeye çalışılmıştır. Ulaşılan hediyeleşme motiflerinden hareketle toplumsal cinsiyet rollerinin hediyeleşme geleneği üzerindeki etkileri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle hediye, toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri ve masal türü ile ilgili bilgiler verilip devamında masallarda tespit edilen hediyeleşme motifleri bulunduğu bağlam içerisinde gösterilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise metinlerde geçen hediyeleşme toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınmıştır
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akay, A. (1999). Armağan. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Akın, E. (1991). “Ananın Aile İçindeki Rolü”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 1, s. 110-113.
- Akın, E.(1991). “Türk Ailesinde Babanın Rolü ve Yeri”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 1, s. 148-214.
- Alptekin, A.B. (2002). Taşeli Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Bardakoğlu, A. (1998). “Hediyeleşme Maddesi”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.17, s. 151-155.
- Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet Bize Yüklenen Roller. (Kader Ay, Çev.) İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları.
- Boratav, P. N. (1969a). Az Gittik Uz Gittik. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Boratav, P.N. (1969b). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Boratav, P.N. (2009). Zaman Zaman İçinde. Ankara: İmge Kitabevi.
- Boratav, P.N. (2013).100 Soruda Türk Folkloru. Ankara: BileSu Yayıncılık.
- Dökmen, Z. (2006). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Elçin, Ş. (2004). Halk Edebiyatın Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ersoy, E. (2009). “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 19, S. 2, s. 209- 230.
- Günay, U. (2011). Elazığ Masalları ve Propp Metodu. Ankara: Akçağ Yayınları.
- İmamoğlu, O. (1991). “Aile içinde Kadın-Erkek Roleri”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 3, s. 832-835.
- Kaşgarlı M. (1985). Divanü Lügat-it-Türk. (Besim Atalay, Çev.) Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Özünel, E. (2006). Masal Mekânında Kadın Olmak. Ankara: Geleneksel Yayınları.
- Özünel, E. (2013). “Halk Anlatılarında Aramağan-Erginleme İlişkisi”, Gazi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 12, s. 59-65.
- Sakaoğlu, S. (2002).Gümüşhane ve Bayburt Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Seyidoğlu, B. (2006). Erzurum Masalları. İstabul: Dergah Yayınları.
- Sezer, M. (2015). Masallar ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1963.
- Tuğlacı, P. (1983). Okyanus Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Cem Yayınevi.
- Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara, 1998.
- Vatandaş, C. (2012).“Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, S. 35, s.29-56.
- Yavuz, M. H. (2002). Masallar ve Eğitimsel İşlevleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Öz
Gender roles for women and men uploaded by culture have an impact on individuals in every field. So how does this affect manifest itself in fairy tales in the traditional context? In order to find an answer to this question, 370 Turkish fairy tales were examined and the gift motif in the fairy tales tried to be determined. From gifted motifs to be reached, the effects of gender roles on the tradition of gifting were tried to be revealed. In the study, firstly, information about gift, social gender, gender roles and type of fairy tale is given and then, gifting motifs identified in tales are shown in the existing context. In the last part of the study, the giftings in the texts were discussed in terms of the gender of society
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akay, A. (1999). Armağan. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Akın, E. (1991). “Ananın Aile İçindeki Rolü”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 1, s. 110-113.
- Akın, E.(1991). “Türk Ailesinde Babanın Rolü ve Yeri”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 1, s. 148-214.
- Alptekin, A.B. (2002). Taşeli Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Bardakoğlu, A. (1998). “Hediyeleşme Maddesi”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.17, s. 151-155.
- Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet Bize Yüklenen Roller. (Kader Ay, Çev.) İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları.
- Boratav, P. N. (1969a). Az Gittik Uz Gittik. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Boratav, P.N. (1969b). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Boratav, P.N. (2009). Zaman Zaman İçinde. Ankara: İmge Kitabevi.
- Boratav, P.N. (2013).100 Soruda Türk Folkloru. Ankara: BileSu Yayıncılık.
- Dökmen, Z. (2006). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Elçin, Ş. (2004). Halk Edebiyatın Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ersoy, E. (2009). “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 19, S. 2, s. 209- 230.
- Günay, U. (2011). Elazığ Masalları ve Propp Metodu. Ankara: Akçağ Yayınları.
- İmamoğlu, O. (1991). “Aile içinde Kadın-Erkek Roleri”, Türk Aile Ansiklopedisi, T.C Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, C. 3, s. 832-835.
- Kaşgarlı M. (1985). Divanü Lügat-it-Türk. (Besim Atalay, Çev.) Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Özünel, E. (2006). Masal Mekânında Kadın Olmak. Ankara: Geleneksel Yayınları.
- Özünel, E. (2013). “Halk Anlatılarında Aramağan-Erginleme İlişkisi”, Gazi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 12, s. 59-65.
- Sakaoğlu, S. (2002).Gümüşhane ve Bayburt Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Seyidoğlu, B. (2006). Erzurum Masalları. İstabul: Dergah Yayınları.
- Sezer, M. (2015). Masallar ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
- Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1963.
- Tuğlacı, P. (1983). Okyanus Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Cem Yayınevi.
- Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara, 1998.
- Vatandaş, C. (2012).“Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, S. 35, s.29-56.
- Yavuz, M. H. (2002). Masallar ve Eğitimsel İşlevleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Sayı: 3 |
“Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi” (J-SCS) sosyal ve beşeri bilimler alanında yapılan özgün çalışmalara zemin hazırlamayı esas alan disiplinler arası bir akademik dergidir. Sosyal ve beşeri bilimler alanında farklı disiplinlerdeki bağımsız bilim insanlarının birlikteliğiyle 2018 Yılında kurulmuş olan derginin bütün sayılarının elektronik formda yayımlanması kararlaştırılmıştır. Derginin resmi ya da resmi olmayan herhangi bir kurum, kuruluş veya grupla bağı yoktur. Derginin yayımlanması için fikirleri ve emekleriyle destek veren bütün bilim insanlarının ortak maksadı sosyal ve beşeri bilimler sahasında çalışanların akademik gelişimlerine katkıda bulunmakla beraber sosyal ve beşeri bilimlerin topluma daha fazla fayda sağlamaları için yeni imkanlar aramaktır.